Στις ΗΠΑ, οι συνδικαλιστικές ενώσεις που εκπροσωπούν εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακούς υπαλλήλους προσέφυγαν εκτάκτως στη δικαιοσύνη ζητώντας την άμεση αναστολή των μαζικών απολύσεων που ανακοίνωσε την Παρασκευή ο Λευκός Οίκος, εν μέσω της συνεχιζόμενης παύσης λειτουργίας (shutdown) της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Η αίτηση κατατέθηκε σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στο Σαν Φρανσίσκο, έπειτα από ανάρτηση του διευθυντή του Γραφείου Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου (OMB), Ράσελ Βοτ, ο οποίος δήλωσε ότι οι απολύσεις — γνωστές ως “reductions in force” (RIFs) — «έχουν ήδη ξεκινήσει».
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ζητούν από την ομοσπονδιακή δικαστή Σούζαν Ίλστον να εμποδίσει το OMB να δώσει εντολή στις υπηρεσίες να προχωρήσουν σε απολύσεις και να απαγορεύσει την αποστολή ειδοποιητηρίων μέχρι τη δικάσιμο της 16ης Οκτωβρίου, όπου έχει προγραμματιστεί σχετική ακρόαση.
Οι απολύσεις ξεκίνησαν στις ΗΠΑ λόγω shutdown
Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι τηρεί την απειλή του για μαζικές απολύσεις χιλιάδων ομοσπονδιακών υπαλλήλων κατά τη διάρκεια του shutdown, που έχει εισέλθει στην δέκατη ημέρα του. Οι περικοπές αφορούν μεταξύ άλλων τα υπουργεία Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS), Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) και Εμπορίου.
«Οι RIFs έχουν ξεκινήσει», έγραψε ο Βοτ στα κοινωνικά δίκτυα, επιβεβαιώνοντας ότι πρόκειται για την πρώτη μεγάλης κλίμακας απόλυση ομοσπονδιακών υπαλλήλων κατά τη διάρκεια διακοπής χρηματοδότησης στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ, ξεπερνώντας τις προσωρινές άδειες άνευ αποδοχών (furloughs) προηγούμενων shutdowns.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ανέφερε ότι χιλιάδες υπάλληλοι έχουν ήδη απολυθεί, χωρίς να δώσει σαφές μέγεθος των περικοπών. Εκπρόσωποι των υπουργείων HHS, DHS και Εμπορίου επιβεβαίωσαν ότι οι υπηρεσίες τους επηρεάζονται.
Πολιτική σύγκρουση στις ΗΠΑ
Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Τζον Θιουν, επιχείρησε να επιρρίψει την ευθύνη στους Δημοκρατικούς, λέγοντας ότι «ο Λευκός Οίκος επί 10 ημέρες απέφυγε κάθε ενέργεια, ελπίζοντας πως αρκετοί Δημοκρατικοί γερουσιαστές θα συναινούσαν για τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης».
Από την άλλη πλευρά, η Δημοκρατική γερουσιαστής Πάτι Μάρεϊ κατηγόρησε τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Βοτ ότι αγνοούν τις προειδοποιήσεις ακόμη και συμμάχων τους στο Κογκρέσο, επιλέγοντας «να προκαλέσουν μεγαλύτερο πόνο στον αμερικανικό λαό».
Οι απολύσεις ανακοινώθηκαν λίγες ώρες πριν από προθεσμία που είχε θέσει το δικαστήριο στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ζητώντας του να παρουσιάσει λεπτομερές σχέδιο για τυχόν περικοπές προσωπικού εν μέσω της διακοπής χρηματοδότησης.
Οι συνέπειες του shutdown
Περισσότερο από τα δύο τρίτα των πολιτικών ομοσπονδιακών υπαλλήλων συνεχίζουν να εργάζονται, είτε επειδή θεωρούνται «ουσιώδεις» για τη λειτουργία του κράτους είτε επειδή χρηματοδοτούνται από πολυετή προγράμματα. Οι υπόλοιποι έχουν σταλεί στα σπίτια τους χωρίς μισθό.
Η κυβέρνηση Τραμπ, ωστόσο, επιλέγει αυτή τη φορά να αυξήσει το πολιτικό κόστος του shutdown, προχωρώντας σε οριστικές απολύσεις και όχι σε προσωρινές αναστολές εργασίας, με στόχο να εντείνει την πίεση προς τους Δημοκρατικούς για έγκριση του προϋπολογισμού.
Το προηγούμενο του Έλον Μασκ
Η τακτική θυμίζει την πρωτοβουλία του Έλον Μασκ, μέσω του Υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (Department of Government Efficiency – DOGE), να μειώσει δραστικά τον ομοσπονδιακό μηχανισμό.
Περίπου 150.000 εθελούσιες αποχωρήσεις τέθηκαν σε ισχύ με την έναρξη του νέου δημοσιονομικού έτους την 1η Οκτωβρίου, αν και ορισμένες περικοπές έχουν μπλοκαριστεί προσωρινά από τα δικαστήρια.
Οι τρέχουσες απολύσεις ερμηνεύονται ως νέα προσπάθεια του Τραμπ να δείξει “πυγμή” απέναντι σε Δημοκρατικές Πολιτείες, αφού λίγες ώρες μετά το κλείσιμο της κυβέρνησης είχε παγώσει επενδύσεις 18 δισ. δολαρίων σε έργα υποδομών στη Νέα Υόρκη, 2 δισ. δολάρια για τις συγκοινωνίες του Σικάγου και 8 δισ. δολάρια για «πράσινα» έργα σε 16 Πολιτείες που είχαν ψηφίσει υπέρ της Καμάλα Χάρις στις προηγούμενες εκλογές.
Το πολιτικό ρίσκο στις ΗΠΑ και αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις
Ο Λευκός Οίκος έχει παραδεχθεί ότι η τακτική αυτή ενέχει σημαντικούς πολιτικούς κινδύνους. Ο ίδιος ο Τραμπ έχει εκφράσει ανησυχία ότι η εκστρατεία απολύσεων του Μασκ «δεν είναι δημοφιλής», ενώ ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ έχει παραδεχθεί ότι το DOGE «ξεκίνησε ανάποδα» — με τις απολύσεις, αντί να αναζητήσει πρώτα τρόπους αύξησης της αποδοτικότητας.
Ωστόσο, η κίνηση δίνει στον Τραμπ την ευκαιρία να ενισχύσει το προφίλ του ως ηγέτη που αντιστέκεται στη «γραφειοκρατία της Ουάσινγκτον». Ο ίδιος έχει κατηγορήσει κατ’ επανάληψη το ομοσπονδιακό προσωπικό ότι «εμποδίζει την εφαρμογή της πολιτικής του».
Στο Κογκρέσο, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται αποσπασματικά. Ορισμένοι Δημοκρατικοί έχουν ταχθεί υπέρ προσωρινών μέτρων χρηματοδότησης, ωστόσο τα δύο κόμματα παραμένουν βαθιά διχασμένα ως προς το αν η παράταση των επιδοτήσεων του Affordable Care Act πρέπει να συνδεθεί με το άνοιγμα της κυβέρνησης.
Οι Δημοκρατικοί προειδοποιούν ότι οι ενέργειες του Βοτ θα δυσκολέψουν περαιτέρω την επίτευξη συμφωνίας, καθώς πλέον η αντιστροφή των απολύσεων θα αποτελέσει βασικό όρο σε κάθε μελλοντική διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του shutdown.
