Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ έχει αναφέρει δημόσια -πολλές φορές- ότι έφερε ειρήνη στον «όγδοο» πόλεμο, αυτή τη φορά ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, και δήλωσε πως αξίζει το Νόμπελ Ειρήνης.
Οι ισχυρισμοί του Τραμπ περί ειρηνευτικών συμφωνιών είχαν γίνει επαναλαμβανόμενο μοτίβο, ειδικά καθώς πλησίαζε η ανακοίνωση του νικητή του Νόμπελ.
Επανέλαβε πως έχει τερματίσει πολλούς πολέμους, αποκαλώντας τη συμφωνία στη Γάζα ως «νούμερο οκτώ» και εξέφρασε την ελπίδα να καταλήξει και ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας ως το ένατο.
Ας δούμε λοιπόν ποιοί είναι αυτοί, σύμφωνα με στοιχεία από το Axios.
Από την πρώτη θητεία:
1. Σερβία – Κόσοβο (Συμφωνία της Ουάσιγκτον)
2. Αίγυπτος – Αιθιοπία (για το φράγμα GERD)
Κατά τη δεύτερη θητεία του:
3.Αρμενία – Αζερμπαϊτζάν
4.Λ.Δ. Κονγκό – Ρουάντα
5.Ισραήλ – Ιράν
6.Ινδία – Πακιστάν
7.Καμπότζη – Ταϊλάνδη
8.Ισραήλ – Χαμάς (Γάζα)
Αναλυτικότερα:
Ο Τραμπ δήλωσε πως «κανένας στην ιστορία δεν έχει φέρει ειρήνη σε οκτώ πολέμους σε διάστημα εννέα μηνών» και πως αυτό δεν έχει ξανασυμβεί. Ανέφερε πως δεν επιδίωξε τη συμφωνία στη Γάζα για να κερδίσει κάποιο βραβείο, αλλά «για να σωθούν ζωές», αν και παραδέχθηκε ότι το Νόμπελ «θα ήταν ωραίο».
Από τον Φεβρουάριο είχε δηλώσει: «Το αξίζω, αλλά ποτέ δεν θα μου το δώσουν». Πολλές από τις συγκρούσεις που υποστηρίζει πως έλυσε χρονολογούνται από την πρώτη του θητεία και δεν περιλάμβαναν ενεργούς πολέμους, όπως επισημαίνει και το Associated Press.
Η ειρηνευτική συμφωνία για τη Γάζα, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, ήρθε δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, κατά την οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι. Οι διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίησή της έγιναν στην Αίγυπτο, με συμμετοχή του Τζάρεντ Κούσνερ και του Στιβ Γουίτκοφ ως εκπροσώπων των ΗΠΑ, ενώ παρόντες ήταν διαπραγματευτές από το Ισραήλ και τη Χαμάς, καθώς και μεσολαβητές από το Κατάρ, την Αίγυπτο και την Τουρκία. Η πρώτη φάση της συμφωνίας βασίστηκε σε 20 σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου που παρουσίασε ο Τραμπ. Η Χαμάς συμφώνησε να απελευθερώσει τους εναπομείναντες Ισραηλινούς ομήρους, ενώ το Ισραήλ θα αποσύρει στρατεύματα από τμήματα της Γάζας και θα τηρήσει κατάπαυση πυρός.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία στις αρχές Αυγούστου στον Λευκό Οίκο, παρότι τη στιγμή της συμφωνίας δεν υπήρχε ενεργός πόλεμος μεταξύ τους. Ο Τραμπ δήλωσε πως οι δύο χώρες θα είναι «φίλοι για πολύ καιρό». Η συμφωνία περιλαμβάνει σχέδιο για μια μεγάλη διαμετακομιστική διαδρομή που θα ονομάζεται «Διαδρομή Τραμπ για Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία».
Παρόμοια περίπτωση ήταν και η συμφωνία μεταξύ Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και Ρουάντας. Η μακροχρόνια σύγκρουση στο ανατολικό Κονγκό έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση, αλλά η ειρήνη που υπογράφηκε τον Ιούνιο στον Λευκό Οίκο δεν έχει οδηγήσει σε ορατές αλλαγές. Οι στρατιωτικές δυνάμεις των δύο χωρών αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις της συμφωνίας και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται με εμπλοκή των ΗΠΑ.
Στην περίπτωση του Ισραήλ και του Ιράν, ο Τραμπ βομβάρδισε ιρανικούς στόχους κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου τον Ιούνιο και στη συνέχεια διαμεσολάβησε για κατάπαυση πυρός. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε πως οι επιθέσεις καθυστέρησαν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το Ισραήλ απειλεί με νέα επίθεση αν η Τεχεράνη ξεκινήσει εκ νέου προσπάθειες για ανάπτυξη πυρηνικών. Ο Τραμπ έχει δηλώσει πως σχεδιάζει νέες συνομιλίες με το Ιράν, χωρίς όμως να έχουν προχωρήσει.
Όσον αφορά την Ινδία και το Πακιστάν, ο Τραμπ ανακοίνωσε πλήρη και άμεση κατάπαυση πυρός τον Μάιο, έπειτα από έντονες πιέσεις διεθνών ηγετών για ειρήνη μετά από σύντομη σύγκρουση στο Κασμίρ. Η Ινδία, που αντιτίθεται σε εξωτερική παρέμβαση στο ζήτημα, αρνείται να δώσει εύσημα στον Τραμπ. Ο ίδιος είπε πως χρησιμοποίησε εμπορική πίεση για να τερματίσει τις συγκρούσεις.
Η Καμπότζη και η Ταϊλάνδη συμφώνησαν σε άνευ όρων κατάπαυση πυρός τον Ιούλιο έπειτα από πενθήμερη συνοριακή σύγκρουση που προκάλεσε δεκάδες θανάτους και χιλιάδες εκτοπισμένους. Η συμφωνία υπογράφηκε μετά από προειδοποίηση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ ίσως διακόψουν εμπορικές σχέσεις με τις δύο χώρες. Ωστόσο, η συμφωνία δοκιμάστηκε άμεσα καθώς αλληλοκατηγορήθηκαν για παραβιάσεις της.
Στην πρώτη θητεία
Στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ υποστηρίζει πως απέτρεψε πόλεμο ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Αιθιοπία για το Φράγμα Αναγέννησης στον Νείλο (GERD). Παρότι η διένεξη δεν εξελίχθηκε ποτέ σε βίαιη σύγκρουση και δεν υπογράφηκε ειρηνευτική συμφωνία, ο Τραμπ υποστηρίζει πως χωρίς τη δική του παρέμβαση, ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος. Η Αιθιοπία, αντιθέτως, τον κατηγόρησε πως κλιμάκωσε την ένταση λέγοντας ότι η Αίγυπτος ήθελε να καταστρέψει το φράγμα. Η πρόσφατη αύξηση της ροής του Νείλου έχει επαναφέρει το θέμα.
Τέλος, το 2020 ο Τραμπ διαμεσολάβησε για τη Συμφωνία της Ουάσιγκτον μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, δύο χωρών με χρόνια εδαφική διαμάχη μετά την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου. Η συμφωνία αφορούσε κυρίως οικονομικά ζητήματα και ήταν περιορισμένης διάρκειας. Παρότι οι εντάσεις συνεχίζονται και σήμερα, ο Πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, δήλωσε πρόσφατα πως πιστεύει ότι ο Τραμπ βοήθησε να αποφευχθεί σοβαρή κλιμάκωση με τη Σερβία νωρίτερα φέτος.
Παρά τους ισχυρισμούς του, παραμένει ασαφές πόσο καθοριστικός ήταν ο ρόλος του Τραμπ σε αυτές τις συμφωνίες και κατά πόσο αποτελούν πραγματική ειρήνευση ή πολιτική ρητορική.
