Σχεδόν μια τετραετία μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τα ευρωπαϊκά κράτη σπεύδουν να ενισχύσουν τη φύλαξη των συνόρων τους καθώς οι σχέσεις τους με το αυταρχικό καθεστώς του Κρεμλίνου επανέρχονται σε μια ψυχροπολεμική εποχή. Αυτή η νέα πραγματικότητα αναμένεται να παγιωθεί μέσα στα επόμενα χρόνια, με τις κυβερνήσεις της Ευρώπης να εκτιμάται πως θα επωμιστούν ένα μεγάλο κομμάτι της στήριξης στην Ουκρανία.
Αλλά το εγχείρημα αυτό ήδη διαφαίνεται περίπλοκο, με την ΕΕ να μην μπορεί να συμφωνήσει ούτε καν για τη αξιοποίηση των παγωμένων συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας που διατηρούνται από τη Euroclear στις Βρυξέλλες, δηλαδή την οντότητα που αναλαμβάνει την εκκαθάριση και τον διακανονισμό των διασυνοριακών συναλλαγών σε τίτλους στην Ευρώπη. Το Βέλγιο ήταν αυτό που μπλόκαρε την πρόταση της Επιτροπής που θα επέτρεπε την παροχή πιστώσεων στο Κίεβο της τάξεως των 140 δισ. ευρώ.
Από αυτό το σημείο και έπειτα, οι επιλογές περιορίζονται καθώς οι προϋπολογισμοί της Γαλλίας και της Ιταλίας βρίσκονται σε οδυνηρή κατάσταση, ενώ η Γερμανία ήδη έχει δεσμευτεί με υπέρογκες αμυντικές δαπάνες. Αυτές είναι οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες στην Ευρωζώνη. Είτε θα πρέπει να εκδοθούν κοινά ομόλογα από τα κράτη μέλη της ΕΕ, είτε θα χορηγηθούν απευθείας επιδοτήσεις στο ύψος των 140 δισ. ευρώ, αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times. Σε κάθε περίπτωση ο δρόμος αναμένεται να είναι μακρύς, διότι ούτε το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ πέτυχε για τον γρήγορο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ούτε η Ευρώπη μπορεί να στηρίζεται πια για την ασφάλεια της στις ΗΠΑ. Δίχως, όμως, επαρκή κεφάλαια και στρατιωτικό εξοπλισμό πώς θα μπορεί η Ουκρανία να συνεχίσει να μάχεται τους Ρώσους σε μια περίοδο, μάλιστα, που επικρατούν φόβοι για τις προθέσεις του Κρεμλίνου απέναντι στα υπόλοιπα γειτονικά κράτη;
Ακόμη και μια αποχώρηση του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, μέσα στα επόμενα πέντε ή επτά χρόνια, δεν θα σήμαινε αλλαγή καθεστώτος, επειδή θα τον διαδεχόταν κάποιος άλλος από τον κλειστό κύκλο των συνεργατών του, δήλωσε ο Μιχαήλ Χοντορκόσφκι. Ο αυτοεξόριστος μεγιστάνας της Ρωσίας δημιούργησε μια αυτοκρατορία με την πετρελαϊκή Yuko επί Μπόρις Γιέλτσιν, αλλά εξέτισε δεκαετή ποινή στη Σιβηρία όταν ο Πούτιν έγινε πρόεδρος της χώρας. Τελικά του δόθηκε χάρη το 2013. Σήμερα κατοικεί στο Λονδίνο και είναι συνιδρυτής της Επιτροπής κατά του Πολέμου της Ρωσίας (Russian Antiwar Committee).
Τον περασμένο μήνα έδωσε συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο της Πολωνίας, TVP World, στο πλαίσιο του Φόρουμ Ασφαλείας της Βαρσοβίας, όπου τόνισε ότι από τη στιγμή που η Δύση δεν βοήθησε επαρκώς την Ουκρανία στην απαρχή της ρωσικής εισβολής, «ο Πούτιν δεν χάνει τον πόλεμο σήμερα». Προ ημερών ανέφερε στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα Politico ότι οι δυτικές κυρώσεις δεν είναι αποτελεσματικές, με τη Ρωσία να καλλιεργεί ένα ψυχροπολεμικό κλίμα στις σχέσεις με την Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος διήρκεσε σχεδόν μισό αιώνα, η Σοβιετική Ένωση και η Δύση βρίσκονταν σε μεγάλη αντιπαλότητα, χωρίς να έχει υπάρξει ανοιχτή σύγκρουση στην Ευρώπη. Τον περασμένο μήνα, οι ρωσικές αρχές άνοιξαν νέα ποινική υπόθεση εις βάρος του Χοντορκόσφκι, με την κατηγορία ότι διευθύνει «μια τρομοκρατική οργάνωση».
Κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν επί του παρόντος ότι η Ρωσία αναβιώνει την πολιτική φθοράς, χρησιμοποιώντας τακτικές υβριδικού πολέμου για να αποσταθεροποιήσει τη Δύση και να σπείρει τη διχόνοια. Ορισμένοι ηγέτες χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, χρησιμοποιούν ακόμη πιο έντονη γλώσσα, προειδοποιώντας για μια «προπολεμική εποχή» στην Ευρώπη, μια αναφορά που περιγράφει συχνά την περίοδο του μεσοπολέμου, πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
