Η παραπληροφόρηση στην ΕΕ και οι παρεμβάσεις εξωτερικών δυνάμεων στις εκλογικές αναμετρήσεις των ευρωπαϊκών κρατών αποτελούν, όχι μόνο υπαρκτά, αλλά μεγάλα προβλήματα μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, μετά το τοξικό κλίμα που καλλιεργήθηκε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να δημιουργήσει ένα προστατευτικό δίχτυ για να μην προκαλείται σύγχυση, διχασμός ή και διχόνοια στις ευρωπαϊκές κοινωνίες από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Σε μια περίοδο κιόλας που οι τεχνολογικοί κολοσσοί δεν επιθυμούν να επωμίζονται υψηλές δαπάνες για την επαλήθευση και τον έλεγχο περιεχομένου, η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμη πιο επιτακτική.
Πληροφορίες της γαλλικής εφημερίδας Les Echos αποκαλύπτουν πως σκοπός της Κομισιόν είναι να διαμορφωθεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο επαλήθευσης των ειδήσεων. Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού δικτύου ελεγκτών γεγονότων (fact-checkers) που θα συμπληρώνει το έργο του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου ψηφιακών μέσων, σύμφωνα με πληροφορίες της Les Echos. Οι Βρυξέλλες θέλουν επίσης να προετοιμάσουν κατευθυντήριες γραμμές για την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) στις εκλογικές διαδικασίες, καθώς οι διαθέσιμες εφαρμογές μπορούν να δημιουργήσουν παραπλανητικό οπτικοακουστικό υλικό.
Η παραπληροφόρηση και οι εξωτερικές παρεμβάσεις στις προεκλογικές εκστρατείες της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Τσεχίας από ρωσικούς παράγοντες έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στην Ευρώπη. Μετά τις προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία κατά τα τέλη του 2024, το Συνταγματικό Δικαστήριο απεφάνθη πως υπήρξε χειραγώγηση της κρίσης των ψηφοφόρων από τη Ρωσία, ακυρώνοντας το αποτέλεσμα. Στη Μολδαβία, οι βουλευτικές εκλογές τον περασμένο Σεπτέμβριο μετατράπηκαν σε άτυπο δημοψήφισμα για την προοπτική ένταξης της χώρας στην Ε.Ε, με φιλορώσους υποψηφίους να καλλιεργούν αμφιβολίες για τα οφέλη μιας τέτοιας εξέλιξης και φόβους για απώλεια της ανεξαρτησίας της χώρας.
Λίγο πριν από τις προεδρικές εκλογές στην Τσεχία το 2023, κυκλοφόρησε η φήμη ότι είχε αποβιώσει ο υποψήφιος φιλοδυτικός Πετρ Πάβελ. Οι πλατφόρμες και τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης διέψευσαν την είδηση σε λιγότερο από μία ώρα και έτσι ο πρώην στρατηγός με σημαντική υπηρεσία στο ΝΑΤΟ εξελέγη τελικά. Έναν χρόνο αργότερα, οι τσεχικές υπηρεσίες πληροφοριών αποκάλυψαν ένα δίκτυο οργανωμένο από τη Ρωσία που προσπαθούσε να επηρεάσει τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πολλές χώρες και επεδίωκε επίσης να σταματήσει η βοήθεια προς την Ουκρανία. Το Κρεμλίνο αρνείται την οποιαδήποτε ανάμειξη αλλά οι κυβερνώντες στην Ευρώπη επιθυμούν να λάβουν μέτρα.
Απώτερος στόχος μιας τέτοιας στρατηγικής από τη Ρωσία, επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, είναι να στιγματιστούν οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες ως ανεπαρκείς και ασταθείς, οδηγώντας τους ψηφοφόρους σε ανελεύθερα κόμματα, με κυρίαρχο αφήγημα τη σταθερότητα και την ασφάλεια. Η παραπληροφόρηση θεωρείται ένα ακόμη εργαλείο του υβριδικού πολέμου που επιχειρείται από αντίπαλα και αυταρχικά κράτη, κυρίως τη Ρωσία, για να υπονομεύσουν τα πολιτικά συστήματα, τους κρατικούς μηχανισμούς και τις κοινωνίες της Ε.Ε.
Οι διαφωνίες για τα προσωπικά δεδομένα προκαλούν τριγμούς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Οι προτάσεις αυτές παρουσιάζονται εν όψει των βουλευτικών εκλογών στη Λετονία, μια από τις χώρες της Βαλτικής που εκφράζει έντονους φόβους για τη ρωσική επιθετικότητα, και στην Ουγγαρία, όπου η φιλορωσική στάση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν έχει καθυστερήσει την Ε.Ε να λάβει κρίσιμες αποφάσεις. Όμως, η συγκυρία είναι αρνητική για την Κομισιόν επειδή επικρατεί μεγάλη δυσαρέσκεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τη διαρροή εγγράφων που δείχνουν πως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι έτοιμη να συμβιβάσει τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων (General Data Protection Regulation, GDPR) προς όφελος των αμερικανικών εταιρειών ΑΙ, υποκύπτοντας στις πιέσεις της Ουάσιγκτον.
Η Αλεξάνδρα Γκίζε, μέλος της ομάδας των Πράσινων, δήλωσε ότι τα σχέδια της Επιτροπής θα «καταργήσουν την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών προς όφελος των τεχνολογικών κολοσσών των ΗΠΑ». Απευθυνόμενη στο Politico, το οποίο έβγαλε την είδηση, η Γκίζε δήλωσε ότι «η Επιτροπή θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην πραγματική απλοποίηση και τον εξορθολογισμό των ορισμών αντί να υποκύπτει στη διοίκηση των ΗΠΑ». Σύμφωνα με το Politico, τουλάχιστον τέσσερις χώρες — η Εσθονία, η Γαλλία, η Αυστρία και η Σλοβενία — είναι αντίθετες σε οποιαδήποτε αναθεώρηση του GDPR.
