Οι σχέσεις Κίνας και Ιαπωνίας εισέρχονται σε νέα φάση έντασης, μετά τις πρόσφατες δηλώσεις της νέας πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σαναέ Τακαΐτσι, οι οποίες άγγιξαν ένα από τα πιο ευαίσθητα γεωπολιτικά ζητήματα για το Πεκίνο: την Ταϊβάν. Οι αναφορές της περί «υπαρξιακής απειλής» σε περίπτωση σύγκρουσης Κίνας–Ταϊβάν προκάλεσαν οργή στο Πεκίνο, το οποίο αντέδρασε με ασυνήθιστα επιθετικό τόνο, κλιμακώνοντας τη διπλωματική αντιπαράθεση.
Η κρίση επιβαρύνει περαιτέρω τις σινο-ιαπωνικές σχέσεις , σε μια περίοδο όπου και οι δύο πλευρές είχαν μόλις δεσμευθεί να βελτιώσουν την επικοινωνία τους. Με προειδοποιήσεις ταξιδιωτικής ασφάλειας, σκληρές δηλώσεις και αναφορές ακόμη και σε ενδεχόμενες κυρώσεις, η αντιπαράθεση δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης και φαίνεται πιθανό να συνοδεύσει τις δύο χώρες έως το 2026, αναφέρουν αναλυτές στο Bloomberg.
Η αφορμή της έντασης Κίνας-Ιαπωνίας: Η Ταϊβάν ως «υπαρξιακή απειλή»
Η αντιπαράθεση ξέσπασε όταν η Τακαΐτσι δήλωσε ότι μια σύγκρουση μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν θα συνιστούσε «υπαρξιακή απειλή» για το Τόκιο — αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να δικαιολογήσει την ανάπτυξη των Δυνάμεων Αυτοάμυνας της Ιαπωνίας.
Η χρονική στιγμή επιδείνωσε περαιτέρω τα πράγματα, καθώς οι δηλώσεις έγιναν αμέσως μετά τη συνάντηση της ίδιας με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, όπου είχαν συμφωνήσει να προωθήσουν τη βελτίωση των διμερών σχέσεων.
Η αντίδραση της Κίνας ήταν αστραπιαία. Το Υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε τις δηλώσεις ως μέρος μιας «μεγάλης αρνητικής μετατόπισης πολιτικής» από τη γειτονική χώρα. Ο πρεσβευτής της Ιαπωνίας κλήθηκε εσπευσμένα και δέχθηκε έντονες διαμαρτυρίες.
Ο γενικός πρόξενος της Κίνας στην Οσάκα ανέβασε ακόμη περισσότερο τους τόνους. Σε ανάρτηση στο X —που διαγράφηκε έκτοτε— και απευθυνόμενος στην πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στην ιστορία της Ιαπωνίας, έγραψε: ««Αν βάλεις αυτόν τον βρόμικο λαιμό εκεί που δεν πρέπει, θα κοπεί κατευθείαν».
Ο μεγαλύτερος αριθμός διεθνών πτήσεων από την Κίνα: Η Ιαπωνία είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός και ακολουθεί η Νότια Κορέα ©Bloomberg
Κίνας: Προειδοποιήσεις προς ταξιδιώτες & υπόνοιες για κυρώσεις στην Ιαπωνία
Τις τελευταίες ημέρες, το Πεκίνο εξέδωσε προειδοποιήσεις προς τους τουρίστες και τους φοιτητές του σχετικά με αυξημένους κινδύνους στην Ιαπωνία. Οι Κινέζοι αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο των ετήσιων επισκεπτών στη χώρα. Παράλληλα, το Yuyuantantian, συνδεδεμένος με το κινεζικό κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο, υπαινίχθηκε ότι θα μπορούσαν να ακολουθήσουν κυρώσεις, εμπορικοί περιορισμοί ή ακόμη και αναστολή οικονομικών και διπλωματικών δεσμών.
Ένας πολιτικός αναλυτής από την Κίνα παραδέχθηκε ότι ένιωσε «σοκ και απογοήτευση» από τις δηλώσεις της Τακαΐτσι. Ακόμη και ο κουρέας μου στο Πεκίνο ρώτησε με ανησυχία αν επίκειται πόλεμος.
Η αντίδραση της Κίνας μπορεί να φαίνεται υπερβολική, αλλά είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσει κανείς πόσο ευαίσθητο είναι για το Πεκίνο το ζήτημα της Ταϊβάν. Η Ιαπωνία επιμένει ότι δεν υπάρχει λόγος να ανακαλέσει τις δηλώσεις και χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την ταξιδιωτική προειδοποίηση του Πεκίνου. Η Κίνα, ωστόσο, φαίνεται να επιδιώκει τίποτε λιγότερο από πλήρη αναίρεση.
Η Τακαΐτσι και ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Τσιανγκ θα παραστούν και οι δύο στη σύνοδο της G20 το προσεχές Σαββατοκύριακο, αλλά είναι μάλλον πολύ νωρίς για συμφιλίωση. Οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας αναμένεται να σιγοβράζουν τουλάχιστον έως το 2026.
