Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στο αμερικανικό σχέδιο για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, το οποίο περιλαμβάνει είκοσι οκτώ σημεία και έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση στο περιθώριο της συνόδου της G20.
Παρότι αναγνωρίζουν ότι το αρχικό σχέδιο περιέχει κρίσιμα στοιχεία για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη, τονίζουν πως χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία.
Στη δήλωση που υποστήριξαν και ο Καναδάς και η Ιαπωνία, οι Ευρωπαίοι σημειώνουν πως τα σύνορα δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας και εκφράζουν ανησυχία για τις προτεινόμενες περιοριστικές ρυθμίσεις στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, που θεωρούν ότι θα άφηναν τη χώρα ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση.
«Απαιτείται πρόσθετη δουλειά»
Μετά από μία ώρα διαβουλεύσεων, οι Ευρωπαίοι κατέληξαν σε μια προσεκτικά διατυπωμένη κοινή τοποθέτηση. Παρότι αναγνωρίζουν ότι το σχέδιο μπορεί να αποτελέσει βάση για μια ενδεχόμενη συμφωνία, ξεκαθαρίζουν ότι απαιτείται πρόσθετη δουλειά.
Το κλίμα στις συνομιλίες καταδεικνύει το εύρος των ενστάσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά παραχωρήσεις προς τη Μόσχα που θεωρούνται απαράδεκτες για την Ουκρανία και για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Το ουκρανικό ζήτημα κυριαρχεί στο παρασκήνιο της συνόδου. Οι Ευρωπαίοι σχεδιάζουν επιπλέον συναντήσεις για να συντονίσουν τη στάση τους απέναντι στο σχέδιο ΗΠΑ–Ρωσίας, την ώρα που ο πόλεμος πλησιάζει τον τέταρτο χειμώνα του.
Η θέση της Ουκρανίας είναι δυσκολότερη από ποτέ. Ο πρόεδρος Ζελένσκι αναγνωρίζει δημοσίως την πίεση που δέχεται η χώρα του και προειδοποιεί ότι η κατάσταση φτάνει σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου ενδέχεται να προκύψει το δίλημμα ανάμεσα στη διατήρηση της αξιοπρέπειας και την απώλεια του βασικού συμμάχου.
Στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο, ένα σημαντικό χαρτί θεωρείται η παρουσία του προέδρου της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, ο οποίος διατηρεί ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τον Ντόναλντ Τραμπ και συχνά περιγράφεται ως ηγέτης με επιρροή στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η Ευρώπη ποντάρει στη δική του ικανότητα να αποσαφηνίσει προθέσεις και να περιορίσει τις πιέσεις προς το ΝΑΤΟ, ιδίως σε σημεία του σχεδίου που δεσμεύουν την αμυντική συμμαχία.
Παράλληλα, στη γενικότερη συζήτηση της G20, η Ουκρανία παίρνει περιορισμένο χώρο στο επίσημο ανακοινωθέν, γεγονός που δείχνει τις δυσκολίες της ομάδας να συμφωνήσει σε κοινή γραμμή.
Απουσία Τραμπ και το βάρος στην ΕΕ
Η απουσία του Τραμπ από τη σύνοδο, καθώς και οι αποστάσεις που κρατούν αρκετά μέλη των BRICS, αφήνουν την Ευρώπη να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος της πίεσης προς τη Ρωσία, την ώρα που η Μόσχα επιχειρεί να αποφύγει οποιαδήποτε αναφορά στην εισβολή της.
Στο σύνολο των συζητήσεων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχειρούν να διασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία ειρήνης θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή της Ουκρανίας, θα σέβεται τα βασικά της συμφέροντα και θα κατοχυρώνει ουσιαστικές εγγυήσεις ασφάλειας.
Παρά τις επιμέρους διαφορές στις προσεγγίσεις, υπάρχει κοινή θέση ότι δεν πρέπει να γίνουν αποδεκτές ρυθμίσεις που θα περιορίσουν την αμυντική ικανότητα της χώρας ή θα νομιμοποιήσουν αλλαγές συνόρων.
Καθώς η σύνοδος συνεχίζεται με συμβολικές στιγμές, όπως η ομαδική φωτογράφιση των ηγετών, η ουσία των διαπραγματεύσεων παραμένει στο παρασκήνιο. Στις κλειστές αίθουσες, οι συζητήσεις για την Ουκρανία καθορίζουν το κλίμα και αναδεικνύουν το χάσμα ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, αλλά και την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να υπερασπιστεί μια ειρηνευτική διαδικασία που δεν θα υπονομεύει την κυριαρχία του Κιέβου.
