Οι διαπραγματεύσεις στη Γενεύη μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ουκρανίας και ευρωπαϊκών αντιπροσωπειών σηματοδοτούν ένα νέο κεφάλαιο στις προσπάθειες τερματισμού του πολέμου που μαίνεται από τον Φεβρουάριο του 2022. Μετά από μια ημέρα εντατικών συνομιλιών, Ουάσιγκτον και Κίεβο εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, υπογραμμίζοντας ότι κάθε μελλοντική συμφωνία με τη Ρωσία πρέπει να «σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» της Ουκρανίας. Η ανακοίνωση, που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο, ήρθε μετά τη σύγκληση Αμερικανών, Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στη Γενεύη για τον συντονισμό των επόμενων βημάτων στην ειρηνευτική διαδικασία.
Η αμερικανική προεδρία χαρακτήρισε τις συνομιλίες στην Ελβετία «σημαντικό βήμα μπροστά» προς μια ενδεχόμενη συμφωνία που θα μπορούσε να τερματίσει την ένοπλη σύρραξη. Παρών στις συζητήσεις ήταν ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος μετά το πέρας των επαφών δήλωσε «πολύ αισιόδοξος» για την πιθανότητα σύναψης συμφωνίας «πολύ γρήγορα». Σύμφωνα με τον ίδιο, «κάναμε τρομερή πρόοδο εδώ… έχουμε ένα βασικό κείμενο», αν και αναγνώρισε ότι «υπάρχει ακόμη δουλειά να γίνει» και πως ορισμένα ζητήματα, όπως αυτά που αφορούν το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και τις εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, παραμένουν ανοικτά. «Πρέπει αυτό να το πάμε στη ρωσική πλευρά… πρέπει να συμφωνήσουν μ’ αυτό», πρόσθεσε.
Οι συνομιλίες στη Γενεύη βασίστηκαν στο σχέδιο 28 σημείων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο αποσκοπεί στη λήξη της σύγκρουσης σχεδόν τεσσάρων ετών. Παρά ταύτα, η αρχική εκδοχή του εγγράφου προκάλεσε αντιδράσεις τόσο στο Κίεβο όσο και σε ευρωπαίους συμμάχους, οι οποίοι μετέβησαν στη Γενεύη για να αποτρέψουν τυχόν εξαναγκασμό της Ουκρανίας σε δυσμενείς παραχωρήσεις, όπως ανέφερε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση, οι συνομιλίες υπήρξαν «πολύ παραγωγικές, επικεντρωμένες και με σεβασμό», ενώ Ουάσιγκτον και Κίεβο συνέταξαν «νέα εκδοχή» του πλαισίου ειρήνης, «επικαιροποιημένη» και «επεξεργασμένη». Ο Ουκρανός διαπραγματευτής Αντρίι Γέρμακ, στενός συνεργάτης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έκανε λόγο για «πολύ καλή πρόοδο» στις επαφές, ενώ ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος υποστήριξε ότι η νέα εκδοχή του σχεδίου πλέον αντανακλά «την πλειονότητα των προτεραιοτήτων-κλειδιών» του Κιέβου. Παράλληλα, σημείωσε πως υπάρχουν ενδείξεις ότι το επιτελείο Τραμπ «μας ακούει».
Ο Τραμπ είχε δώσει προθεσμία έως τις 27 Νοεμβρίου στον Ζελένσκι για να απαντήσει στο αρχικό σχέδιο, αν και το Σάββατο δήλωσε ότι αυτό δεν αποτελούσε «τελευταία προσφορά». Στη Γενεύη, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατέθεσαν τροποποιημένη αντιπρόταση επί του αμερικανικού πλαισίου, μειώνοντας τις προβλεπόμενες περικοπές στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις -προτείνοντας όριο 800.000 στρατιωτών αντί των 600.000 που ζητούσε η αμερικανική πρόταση- και περιορίζοντας τις εδαφικές παραχωρήσεις. Το ευρωπαϊκό έγγραφο προβλέπει ότι οι διαπραγματεύσεις για ανταλλαγές εδαφών θα ξεκινήσουν από τη Γραμμή Επαφής, ασκώντας έμμεση κριτική στην αμερικανική πρόταση που αναγνώριζε εκ προοιμίου ορισμένες περιοχές ως «de facto ρωσικές».
Η αντιπρόταση του σχήματος E3 (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) ζητά επίσης οι εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία να είναι αντίστοιχες με εκείνες του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Σχετικά με τα παγωμένα στη Δύση ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, το ευρωπαϊκό κείμενο αναφέρει πως αυτά θα πρέπει να παραμείνουν δεσμευμένα μέχρι η Ρωσία να καταβάλει πλήρη αποζημίωση στην Ουκρανία για τις καταστροφές. Αντίθετα, το αμερικανικό σχέδιο προέβλεπε ότι 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε πρόγραμμα ανοικοδόμησης υπό αμερικανική διαχείριση, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών.
Μέσα σε αυτό το κλίμα διπλωματικής κινητικότητας, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι κατέρριψε 93 ουκρανικά drones κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, τα περισσότερα UAVs (45) καταστράφηκαν πάνω από την περιφέρεια Μπιέλγκοροντ, ενώ άλλα αναχαιτίστηκαν στη Μαύρη Θάλασσα (20), στην Αζοφική (8), καθώς και πάνω από τις περιφέρειες Κρασναντάρ (9), Νίζνι Νόβγκραντ (7) και Βορόνεζ (4).
Παρά την αισιοδοξία που εκφράζεται από αμερικανική και ουκρανική πλευρά, οι εκκρεμότητες που απομένουν δείχνουν ότι ο δρόμος προς μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη συμφωνία ειρήνης παραμένει σύνθετος. Ωστόσο, όλα τα μέρη αναγνωρίζουν ότι η Γενεύη αποτέλεσε σημείο καμπής, καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούν με πιο συντονισμένη προσέγγιση και μεγαλύτερη σύγκλιση θέσεων από ποτέ.
Μυστικές συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας οδήγησαν σε σχέδιο που αιφνιδίασε την Ουκρανία
Το αμφιλεγόμενο σχέδιο 28 σημείων που παρουσίασε ξαφνικά η κυβέρνηση Τραμπ στην Ουκρανία ως πρόταση «πάρε το ή άφησέ το» πριν από λίγες ημέρες ήταν κυρίως το αποτέλεσμα αρκετών εβδομάδων διαπραγματεύσεων πίσω από τα παρασκήνια μεταξύ του Στιβ Γουίτκοφ και του Ρώσου ομολόγου του Κιρίλ Ντμιτρίεφ, από τις οποίες αποκλείστηκαν όχι μόνο η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της, αλλά ακόμη και ορισμένοι σημαντικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ.
Αντιμέτωποι με την προθεσμία της γιορτής των Ευχαριστιών, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπάθησαν νακερδίσουν περισσότερο χρόνο για τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τη δική τους αντιπρόταση για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία παρουσιάστηκε στους αξιωματούχους των ΗΠΑ την Κυριακή στην Ελβετία.
Για τους Ευρωπαίους, ο συναγερμός χτύπησε όταν ένας νέος παίκτης μπήκε στη σκηνή: ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ, στενός φίλος του Τζέι Ντι Βανς από την εποχή που φοιτούσαν μαζί στη Νομική Σχολή του Γέιλ. Ήταν αυτός που είπε με επείγοντα τόνο στους πρεσβευτές τους και στους αξιωματούχους της Ουκρανίας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε εξαντλήσει την υπομονή του, ότι η Ουκρανία βρισκόταν σε δυσμενή θέση και ότι το Κίεβο έπρεπε να συμφωνήσει να παραχωρήσει έδαφος, αναφέρει το Bloomberg.
