Σε νέο, αναθεωρημένο σχέδιο 19 σημείων κατέληξαν οι ΗΠΑ και η Ουκρανία μετά τις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη και αφότου οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν αντιρρήσεις στο θέμα της παραχώρησης εδαφών, των εγγυήσεων ασφαλείας και της παρουσίας στρατευμάτων σε ουκρανικά εδάφη σε καιρό ειρήνης.
Όπως μεταδίδουν οι Financial Times, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Σεργκέι Κισλίτσια ανέφερε ότι Ουάσινγκτον και Κίεβο έχουν συντάξει νέα ειρηνευτική συμφωνία 19 σημείων, όμως άφησαν τα πιο πολιτικά ευαίσθητα σημεία για να αποφασιστούν από τους προέδρους των δύο χωρών. Οι ΗΠΑ είχαν προηγουμένως ασκήσει πίεση στην Ουκρανία να συμφωνήσει σε μια πρόταση 28 σημείων, η οποία είχε συνταχθεί από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους και παραβίαζε αρκετές πάγιες κόκκινες γραμμές του Κιέβου.
Ο Κισλίτσια, ο οποίος βρισκόταν μέσα στην αίθουσα ως μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας κατά τις συνομιλίες στη Γενεύη, είπε στους FT πως η συνάντηση ήταν «έντονη» αλλά «εποικοδομητική» και κατέληξε σε ένα πλήρως αναθεωρημένο σχέδιο που κατέστησε «αισιόδοξες» και τις δύο πλευρές.
Έπειτα από ώρες επίπονων διαπραγματεύσεων που παραλίγο να καταρρεύσουν πριν καν ξεκινήσουν, οι αμερικανικές και ουκρανικές ομάδες κατέληξαν σε συμφωνία σε αρκετά ζητήματα, ωστόσο «έβαλαν σε αγκύλες» τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα -περιλαμβανομένου του εδαφικού θέματος και των σχέσεων ΝΑΤΟ-Ρωσίας-ΗΠΑ- ώστε αυτά να αποφασιστούν από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Οι Ουκρανοί είπαν ότι «δεν είχαν εξουσιοδότηση» να λάβουν αποφάσεις στο θέμα των εδαφών, ιδίως σε τυχόν παραχώρηση γης όπως υπονοούσε το αρχικό σχέδιο, καθώς κάτι τέτοιο σύμφωνα με το σύνταγμά τους θα απαιτούσε δημοψήφισμα.
«Καμία ομοιότητα» με την πρώτη εκδοχή
Το νέο προσχέδιο, είπε ο Κισλίτσια, δεν είχε σχεδόν καμία ομοιότητα με την προηγούμενη ειρηνευτική πρόταση που είχε προκαλέσει αναστάτωση στο Κίεβο. «Ελάχιστα πράγματα έχουν μείνει από την αρχική εκδοχή» δήλωσε. «Αναπτύξαμε μια σταθερή βάση σύγκλισης και μερικά πράγματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε» υποστήριξε.
«Τα υπόλοιπα θα χρειαστούν ηγετικές αποφάσεις» σημείωσε στη συνέχεια.
Κάθε πλευρά θα προωθήσει το νέο αυτό προσχέδιο πίσω στην Ουάσιγκτον και στο Κίεβο προς ενημέρωση των προέδρων. Η κυβέρνηση Τραμπ υποτίθεται ότι στη συνέχεια θα προσεγγίσει τη Μόσχα για να συνεχιστούν οι συνομιλίες.
«Προσεκτικοί» οι Αμερικανοί
Ο Κισλίτσια περιέγραψε πως οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν τις ουκρανικές απόψεις και ανοιχτοί σε προτάσεις. «Σχεδόν όλα όσα προτείναμε ελήφθησαν υπόψη» ανέφερε. Συμπλήρωσε, πάντως, πως αν και εντέλει οι συνομιλίες έκλεισαν σε θετικό κλίμα, στην πραγματικότητα παραλίγο να μην αρχίσουν καν. Το κλίμα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής, υπογράμμισε, ήταν «πολύ τεταμένο».
Οι Αμερικανοί ήρθαν στο τραπέζι ενοχλημένοι από διαρροές στα μέσα ενημέρωσης τις προηγούμενες ημέρες, καθώς και από τη δημόσια συζήτηση γύρω από την προέλευση του πρώτου σχεδίου. «Οι πρώτες ώρες ήταν εντελώς… κρεμασμένες από μια κλωστή» αφηγήθηκε έπειτα από μια παύση.
Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συνομιλιών μεταξύ του προσωπάρχη του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, και της αμερικανικής αντιπροσωπείας, προκειμένου να πέσουν οι τόνοι και να προχωρήσει η συνάντηση. «Τελικά μπορέσαμε να πάμε στην αμερικανική αποστολή και να αρχίσουμε πραγματικές συζητήσεις», είπε ο Κισλίτσια.
Μια μακρά πρωινή συνεδρίαση με τους Αμερικανούς επέτρεψε στους Ουκρανούς να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα αιτήματά τους. Η συζήτηση περιλάμβανε αναλυτική, σημείο προς σημείο, εξέταση του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου.
Εκτός η πρόταση για ανώτατο όριο στα ουκρανικά στρατεύματα
Ο Κισλίτσια είπε ότι οι ΗΠΑ φαίνονταν πρόθυμες να αποσύρουν την πρόταση για την επιβολή ανώτατου ορίου 600.000 μελών στον ουκρανικό στρατό. «Συμφώνησαν ότι ο αριθμός των μελών του ουκρανικού στρατού στην προηγούμενη εκδοχή -όποιος κι αν την είχε συντάξει- δεν ήταν πλέον στο τραπέζι», είπε. Η πρόταση για γενική αμνηστία για πιθανά εγκλήματα πολέμου στο αρχικό προσχέδιο, αναθεωρήθηκε με τρόπο που να αντιμετωπίζει «τα παράπονα όσων υπέφεραν στον πόλεμο», ανέφερε ακόμα.
Αργότερα μέσα στην ημέρα πραγματοποιήθηκε συζήτηση με Ευρωπαίους συμμάχους, περιλαμβανομένων εκπροσώπων από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την ΕΕ. Πριν τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η Ουκρανία είχε πραγματοποιήσει ιδιωτικές συζητήσεις με Ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας, για τον συντονισμό σε θέσεις και κοινές προτεραιότητες των δύο.
Στο μεταξύ, ο Κισλίτσια τόνισε ότι συζητήθηκε το ενδεχόμενο ο Τραμπ να φιλοξενήσει τον Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα, προκειμένου να οριστικοποιηθεί η συμφωνία. Ωστόσο άτομα από το περιβάλλον του Ουκρανού προέδρου τον έχουν συμβουλεύσει να παραμείνει στο Κίεβο, ώστε να μην υπάρξει νέα ένταση με τον Τραμπ και εκτροχιασμός της προόδου που σημειώθηκε το Σαββατοκύριακο.
Τώρα η Ουάσιγκτον πρέπει να αποφασίσει πώς και πότε θα παρουσιάσει το νέο προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο είπε τη Δευτέρα ότι δεν έχει ακόμη δει ή ενημερωθεί σχετικά με το αμερικανοουκρανικό σχέδιο. «Εναπόκειται στους Ρώσους να δείξουν αν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ειρήνη ή αν θα βρουν χίλιους λόγους για να μην εμπλακούν», είπε ο Κισλίτσια. Η Ουκρανία από την πλευρά της έχει εκφράσει προθυμία να συνεχίσει να εργάζεται για μια δίκαιη λήξη του πολέμου και να ταξιδέψει «οπουδήποτε» για να συνεχιστεί η διαδικασία, πρόσθεσε ο ίδιος.
Παράλληλα αναφέρθηκε «στη μεγαλύτερη σημασία» της συνάντησης της Γενεύης: «Το θεμελιώδες επίτευγμα στη Γενεύη είναι ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική συνεργασία και διάλογο με τους Αμερικανούς. Παρά τον θόρυβο στα μέσα ενημέρωσης και την αναστάτωση στα κοινωνικά δίκτυα, και οι δύο πλευρές έδειξαν ότι η συνεργασία είναι ισχυρή και ικανή να παράγει ένα βιώσιμο έγγραφο για τους ηγέτες».
Πάντως ο Κισλίτσια παραμένει επιφυλακτικός: «Δεν καθόμαστε στα κεντρικά της Netflix γράφοντας σενάρια υποψήφια για Όσκαρ», είπε. «Δεν πρέπει να καθοδηγούμαστε από ενθουσιασμό ή υπερβολές, αλλά από την υπευθυνότητα και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων» σχολίασε στους Financial Times.
