Δίνουν και παίρνουν τα σενάρια για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς κορυφώνεται ο διπλωματικός πυρετός με στόχο της επίτευξη ειρήνης, με το εδαφικό και τις εγγυήσεις ασφγαλείας να θεωρούνται τα μεγάλα διακυβεύματα.
Ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ προγραμματίζεται να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν την επόμενη εβδομάδα στη Μόσχα, προκειμένου να διεξαχθούν συνομιλίες για το αμερικανικό σχέδιο με σκοπό να τερματιστεί μέσω διαπραγματεύσεων ο πόλεμος στην Ουκρανία, διαβεβαίωσε χθες Τρίτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αναφερόμενος επίσης στην πιθανότητα να συμμετάσχει στη συνάντηση αυτή ο γαμπρός του.
«Ο Στιβ Γουίτκοφ θα πάει εκεί, πιθανόν μαζί με τον Τζάρεντ (σ.σ. Κούσνερ). Δεν είμαι σίγουρος πως θα πάει ο Τζάρεντ, αλλά συμμετέχει στη διαδικασία, είναι έξυπνος τύπος, και θα πάνε να συναντήσουν τον πρόεδρο Πούτιν, πιστεύω, την επόμενη εβδομάδα στη Μόσχα», είπε ο ρεπουμπλικάνος σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροσκάφους.
Ακόμη, φάνηκε να αφήνει κατά μέρος την αυριανή προθεσμία που είδε δώσει στην Ουκρανία για να αποδεχτεί αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων, λέγοντας πως «η προθεσμία για μένα είναι όταν τελειώσει» ο πόλεμος.
Εκτίμησε ακόμη ότι σημειώνεται πρόοδος στις συνομιλίες με την Ουκρανία και τη Ρωσία και διαβεβαίωσε πως η Μόσχα συμφώνησε να κάνει παραχωρήσεις, χωρίς να γίνει πιο συγκεκριμένος.
Πώς ετοιμάστηκε ένα 20σέλιδο σχέδιο Τραμπ για την «ειρήνη» στην Ουκρανία
Στο μεταξύ το Bloomberg αποκαλύπτει πώς ο απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ πρότεινε σε ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου να συνεργαστούν σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία. δημοσιεύοντας μια τηλεφωνική επικοινωνία τους. Ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, αμέσως μετά την επιτυχία της συμφωνίας ειρήνης στη Γάζα, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου, προτείνοντας να συνεργαστούν σε ένα αντίστοιχο σχέδιο για την Ουκρανία — και ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα έπρεπε να το θέσει στον Ντόναλντ Τραμπ.
Σε τηλεφωνική συνομιλία στις 14 Οκτωβρίου, διάρκειας λίγο πάνω από πέντε λεπτά, ο Γουίτκοφ συμβούλεψε τον Γιούρι Ουσάκοφ, κορυφαίο σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, για το πώς ο Ρώσος ηγέτης θα μπορούσε να προσεγγίσει το θέμα με τον Τραμπ. Οι υποδείξεις του περιλάμβαναν προτάσεις για τη διοργάνωση μιας τηλεφωνικής επικοινωνίας Τραμπ–Πούτιν πριν από την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο λίγες μέρες αργότερα, αξιοποιώντας τη συμφωνία της Γάζας ως αφετηρία.
«Ετοιμάσαμε ένα 20-σέλιδο σχέδιο Τραμπ για την ειρήνη και σκέφτομαι μήπως κάνουμε το ίδιο με εσάς», είπε ο Γουίτκοφ στον Ουσάκοφ, σύμφωνα με την ηχογραφημένη συνομιλία που εξετάστηκε και απομαγνητοφωνήθηκε από το Bloomberg. Ερωτηθείς για την προσέγγιση Γουίτκοφ, ο Τραμπ είπε ότι δεν έχει ακούσει τη συνομιλία αλλά του μετέφεραν ότι επρόκειτο για «τυπική διαπραγμάτευση».
«Πρέπει να το “πουλήσει” στην Ουκρανία. Θα πουλήσει την Ουκρανία στη Ρωσία. Αυτή είναι η δουλειά του διαπραγματευτή», δήλωσε ο Τραμπ την Τρίτη σε δημοσιογράφους. «Πρέπει να πεις: κοιτάξτε, αυτοί θέλουν αυτό, πρέπει να τους πείσεις για εκείνο. Φαντάζομαι ότι λέει τα ίδια και στην Ουκρανία, γιατί κάθε πλευρά πρέπει να δώσει και να πάρει».
Η μετατόπιση ισορροπιών και τα παζάρια για την Ουκρανία
Η μετάβαση από το αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων σε αυτό των 19 δεν είναι απλώς μία τεχνική ή διπλωματική αναδιάταξη. Είναι μετατόπιση ισορροπιών, αλλαγή γλώσσας, αναγνώριση ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει με έναν κατάλογο ρωσικών απαιτήσεων ντυμένων με αμερικανική διπλωματική κορδέλα. Από τα 28 σημεία που θύμιζαν κείμενο προαποφασισμένο σε ρωσο-αμερικανικό μυστικό forum, περάσαμε σε ένα νέο πλαίσιο με την Ουκρανία στο τραπέζι, έστω και υπό πίεση.
Το κείμενο που υπάρχει σήμερα και φαίνεται πως και η Ουάσιγκτον αποδέχεται και προτάσσει είναι το πρώτο όπου το Κίεβο μπαίνει ως «συντάκτης» και όχι ως αποδέκτης τετελεσμένων.
Η Ουκρανία αλλάζει και η ίδια πέρα από στάση και την ρητορική της. Από το «απαράδεκτο» πέρασε στο «συζητάμε τα ευαίσθητα». Και τα «ευαίσθητα» δεν είναι λεπτομέρειες. Είναι ολόκληρη η ουσία της σύγκρουσης: τα σύνορα, οι εγγυήσεις ασφαλείας, η Κριμαία, η κοιλάδα του Ντονμπάς, ο βαθμός της ουδετερότητας, η ταχύτητα άρσης κυρώσεων για την Ρωσία αλλά και τα κεφάλαια που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση της χώρας.
Όλα αυτά τα κρατά πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ στο χέρι του, ως αντικείμενο προσωπικής διαπραγμάτευσης κορυφής, άσχετα αν με τα όσα έχουμε δει από τις 15 Αυγούστου και την διάσκεψη της Σιβηρίας δεν είναι καθόλου ακραίο ένα σενάριο να επιλέξει να τα συζητήσει πρώτα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν παρά με τον Βολοντίμιρ Ζεκένσκι και τους Ευρωπαίους «Προθύμους».
Η Μόσχα επιμένει στις αρχικές της γραμμές, παρότι κερδίζει πολύ περισσότερα απ’ όσα θα τολμούσε να ζητήσει πριν έναν χρόνο. Αυτό είναι το παράδοξο: ενώ το νέο πλαίσιο της δίνει de facto παγίωση των κεκτημένων και μια γέφυρα κατάργησης κυρώσεων, η ρητορική της Ρωσίας παραμένει στη λογική «ή όλα ή τίποτα». Η σκληρή γραμμή λειτουργεί ως διαπραγματευτικός μοχλός και ως αφήγημα εσωτερικής κατανάλωσης. Για το Κρεμλίνο, ακόμη και ένα ευνοϊκό πλαίσιο πρέπει να παρουσιαστεί ως καρπός της πίεσης, όχι των συνομιλιών.
Ουκρανία: Ο προσωπάρχης του προέδρου Ζελένσκι προσβλέπει στην επίσκεψη Ντρίσκολ στο Κίεβο με στόχο οριστικοποίηση της συμφωνίας
Ο προσωπάρχης του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Αντρίι Γερμάκ, δήλωσε ότι επικοινώνησε με τον υπουργό Στρατού των ΗΠΑ Ντάνιελ Ντρίσκολ ενόψει της επίσκεψής του στο Κίεβο αυτήν την εβδομάδα.
«Σας ευχαριστούμε για την αντικειμενικότητα και το εποικοδομητικό πνεύμα σας», έγραψε ο Γερμάκ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Telegram. «Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ, αναμένουμε τον υπουργό Στρατού (των ΗΠΑ) στο Κίεβο αυτήν την εβδομάδα και είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε όσο το δυνατόν ταχύτερα προκειμένου να οριστικοποιήσουμε τα απαραίτητα βήματα για τον τερματισμό της αιματοχυσίας».
Ο Αντρίι Γερμάκ δήλωσε ότι στις συνομιλίες που φιλοξενήθηκαν στη Γενεύη μπήκαν «γερά θεμέλια», διαβεβαιώνοντας πως το Κίεβο προσβλέπει σε «περαιτέρω συνεργασία» με στόχο την επίτευξη συμφωνίας που θα βάλει τέλος στον πόλεμο.
«Η Ουκρανία δεν στάθηκε ούτε θα σταθεί ποτέ εμπόδιο στην ειρήνη. Είμαστε ευγνώμονες στις ΗΠΑ για την υποστήριξή τους. Η συνάντηση των προέδρων θα προετοιμαστεί διεξοδικά και άμεσα από την πλευρά μας», ανέφερε ο προσωπάρχης του Ζελένσκι.
Ουκρανία: Ο Ζελένσκι λέει πως οι «αρχές» του αναθεωρημένου αμερικανικού σχεδίου μπορεί να οδηγήσουν σε «βαθύτερες συμφωνίες»
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εκτίμησε σήμερα ότι οι «αρχές» ενός αναθεωρημένου αμερικανικού σχεδίου για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στη χώρα του θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «βαθύτερες συμφωνίες», υπογραμμίζοντας ότι «πολλά εξαρτώνται» πλέον από την Ουάσινγκτον.
«Βασίζομαι στη συνεχιζόμενη ενεργή συνεργασία με την αμερικανική πλευρά και με τον πρόεδρο Τραμπ. Πολλά εξαρτώνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή η αμερικανική ισχύς είναι αυτή που η Ρωσία λαμβάνει σοβαρότερα υπ’ όψιν», ανέφερε ο Ζελένσκι σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, σημειώνοντας πως είναι «ιδιαίτερα κυνικό» το γεγονός ότι η Μόσχα συνεχίζει τις επιθέσεις εναντίον της χώρας του ενόσω βρίσκονται σε εξέλιξη ειρηνευτικές συνομιλίες.
Το αρχικό σχέδιο της Ουάσινγκτον με στόχο τον τερματισμό του πολέμου, ο οποίος βρίσκεται ήδη στον τέταρτο χρόνο του, αναθεωρήθηκε αφού επικρίθηκε ως υπερβολικά ευνοϊκό για τη Μόσχα. Ωστόσο, τα αναθεωρημένα σημεία δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι στιγμής.
Νωρίτερα σήμερα, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενημέρωσε τους συμμάχους του ότι είναι έτοιμος να συζητήσει με τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ τα «ευαίσθητα σημεία» της προτεινόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας.
Απευθυνόμενος στους ηγέτες της αποκαλούμενης Συμμαχίας των Προθύμων, ο Ζελένσκι κάλεσε τους Ευρωπαίους να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις, επειδή «οι αποφάσεις για θέματα ασφαλείας που αφορούν την Ευρώπη πρέπει να περιλαμβάνουν την Ευρώπη».
Ρούτε: Χρειάζονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις και επεξεργασία του σχεδίου των ΗΠΑ για την Ουκρανία
Ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού Μαρκ Ρούτε μετρίασε τις προσδοκίες όσον αφορά το αμερικανικό σχέδιο με σκοπό να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, κρίνοντας πως θα χρειαστούν περαιτέρω ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Ο κ. Ρούτε δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στον όμιλο γερμανικών μέσων ενημέρωσης RND και στην ισπανική εφημερίδα El País ότι το πλαίσιο που επεξεργάστηκαν οι ΗΠΑ και η Ουκρανία περιέχει «υποσχόμενα στοιχεία» αλλά και ανεπίλυτα ζητήματα που θα χρειαστούν επιπλέον διαπραγματεύσεις.
Το Κίεβο ανακοίνωσε χθες πως δέχεται τα βασικά σημεία του σχεδίου που πρότεινε η κυβέρνηση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα και με τις δυο χώρες. Ο πρόεδρος Τραμπ διατείνεται πως ελάχιστα ζητήματα μένουν να επιλυθούν και ανήγγειλε συνάντησή του με τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι τις αμέσως προσεχείς ημέρες.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ουάσιγκτον κυκλοφόρησε σχέδιο 28 σημείων που επικρίθηκε στην Ευρώπη και στο Κίεβο, καθώς κρινόταν πως ικανοποιούσε κυρίως ρωσικές επιδιώξεις. Διαπραγματευτές των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και ευρωπαϊκών κρατών συναντήθηκαν στη Γενεύη για να τροποποιηθεί το κείμενο και ο κ. Ρούτε χαρακτήρισε τις διαπραγματεύσεις αυτές παραγωγικές, τονίζοντας ωστόσο πως πρόκειται μόνο για το πρώτο βήμα των συνομιλιών ΗΠΑ-Ουκρανίας.
Παράλληλα ο κ. Ρούτε διαβεβαίωσε πως η Ρωσία υφίσταται μεγάλες απώλειες, κάνοντας λόγο για 20.000 στρατιωτικούς κάθε μήνα, ενώ τα εδαφικά κέρδη της είναι κατ’ αυτόν λιγοστά. Σύμφωνα με τον ΓΓ του NATO, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν υποστεί 1 εκατομμύριο απώλειες –νεκρούς και σοβαρά τραυματίες– αφότου εισέβαλαν στην ουκρανική επικράτεια τον Φεβρουάριο το 2022. Ο επικεφαλής της συμμαχίας και πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας ανέφερε ακόμη πως ο ρωσικός στρατός δεν έχει καταλάβει παρά το 1% της ουκρανικής επικράτειας το τρέχον έτος και προελαύνει «μερικά μέτρα» την ημέρα.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σόκαρε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες την περασμένη εβδομάδα με ένα εξαιρετικό τελεσίγραφο προς το Κίεβο: Αποδεχτείτε το απροσδόκητο προσχέδιο της Ουάσιγκτον για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία ή ρισκάρετε να χάσετε αμερικανικά όπλα και πληροφορίες.
Το σχέδιο αυτό έχει έκτοτε τροποποιηθεί με ουκρανική και ευρωπαϊκή συμβολή ώστε να είναι λιγότερο εμφανώς φιλορωσικό, αλλά η απειλή εξακολουθεί να αιωρείται πάνω από το Κίεβο.
Τα σενάρια και τα μπρος-πίσω που αγοράζουν χρόνο
Η μετάβαση από το αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων σε αυτό των 19 δεν είναι απλώς μία τεχνική ή διπλωματική αναδιάταξη. Είναι μετατόπιση ισορροπιών, αλλαγή γλώσσας, αναγνώριση ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει με έναν κατάλογο ρωσικών απαιτήσεων ντυμένων με αμερικανική διπλωματική κορδέλα. Από τα 28 σημεία που θύμιζαν κείμενο προαποφασισμένο σε ρωσο-αμερικανικό μυστικό forum, περάσαμε σε ένα νέο πλαίσιο με την Ουκρανία στο τραπέζι, έστω και υπό πίεση.
Το κείμενο που υπάρχει σήμερα και φαίνεται πως και η Ουάσιγκτον αποδέχεται και προτάσσει είναι το πρώτο όπου το Κίεβο μπαίνει ως «συντάκτης» και όχι ως αποδέκτης τετελεσμένων.
Η Ουκρανία αλλάζει και η ίδια πέρα από στάση και την ρητορική της. Από το «απαράδεκτο» πέρασε στο «συζητάμε τα ευαίσθητα». Και τα «ευαίσθητα» δεν είναι λεπτομέρειες. Είναι ολόκληρη η ουσία της σύγκρουσης: τα σύνορα, οι εγγυήσεις ασφαλείας, η Κριμαία, η κοιλάδα του Ντονμπάς, ο βαθμός της ουδετερότητας, η ταχύτητα άρσης κυρώσεων για την Ρωσία αλλά και τα κεφάλαια που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση της χώρας.
Όλα αυτά τα κρατά πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ στο χέρι του, ως αντικείμενο προσωπικής διαπραγμάτευσης κορυφής, άσχετα αν με τα όσα έχουμε δει από τις 15 Αυγούστου και την διάσκεψη της Σιβηρίας δεν είναι καθόλου ακραίο ένα σενάριο να επιλέξει να τα συζητήσει πρώτα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν παρά με τον Βολοντίμιρ Ζεκένσκι και τους Ευρωπαίους «Προθύμους».
Η Μόσχα επιμένει στις αρχικές της γραμμές, παρότι κερδίζει πολύ περισσότερα απ’ όσα θα τολμούσε να ζητήσει πριν έναν χρόνο. Αυτό είναι το παράδοξο: ενώ το νέο πλαίσιο της δίνει de facto παγίωση των κεκτημένων και μια γέφυρα κατάργησης κυρώσεων, η ρητορική της Ρωσίας παραμένει στη λογική «ή όλα ή τίποτα». Η σκληρή γραμμή λειτουργεί ως διαπραγματευτικός μοχλός και ως αφήγημα εσωτερικής κατανάλωσης. Για το Κρεμλίνο, ακόμη και ένα ευνοϊκό πλαίσιο πρέπει να παρουσιαστεί ως καρπός της πίεσης, όχι των συνομιλιών.
Αυτό εγείρει δύο ερωτήματα: εάν η Ευρώπη έχει την ικανότητα να παρέμβει ομαλά και να αντικαταστήσει τα όπλα που παρέχονται από τις ΗΠΑ και εάν η Ουκρανία μπορεί να συνεχίσει να πολεμά χωρίς αμερικανικά όπλα. Σύντομες απαντήσεις: Όχι και ναι.
Πέντε βασικά ζητήματα που έθεσε το τελεσίγραφο του Τραμπ και τι σημαίνουν για την Ουκρανία
Το Politico εξέτασε πέντε βασικά ζητήματα που έθεσε το τελεσίγραφο του Τραμπ και τι σημαίνουν για την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.
1. Μπορεί η Ευρώπη απλώς να αντικαταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Όχι, όχι βραχυπρόθεσμα και όχι στο επίπεδο που χρειάζεται η Ουκρανία.
Ο Christian Mölling, ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής, δήλωσε ότι η Ευρώπη μπορεί να υποστηρίξει την Ουκρανία χωρίς τις ΗΠΑ, αλλά μόνο «με μεγαλύτερο κίνδυνο». Οτιδήποτε σταματήσει να παρέχει η Ουάσιγκτον θα πρέπει να «αντισταθμιστεί μέσω απωλειών ή με αλλαγή του τρόπου με τον οποίο πολεμά η Ουκρανία». Και ακόμη και τότε, η αντιστοίχιση του τρέχοντος επιπέδου υποστήριξης είναι «σχεδόν αδύνατη».
Η Ευρώπη προμηθεύει την Ουκρανία με πυρομαχικά, άρματα μάχης, μαχητικά αεροσκάφη και πολλά άλλα – αλλά τα αμερικανικά όπλα εξακολουθούν να είναι ζωτικής σημασίας.
Το πιο κρίσιμο κενό είναι η αεροπορική και η πυραυλική άμυνα. Μεγάλο μέρος της ικανότητας της Ουκρανίας να σταματήσει τους βαλλιστικούς πυραύλους της Ρωσίας βασίζεται στα συστήματα Patriot που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και στους πυραύλους PAC-3, τους οποίους παράγουν μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες.
«Θα ήθελα πολύ να πω ότι θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες… αλλά μόνο για κάποιο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Mykola Bielieskov, ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών της Ουκρανίας. «Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να παράγουν πυραύλους αναχαίτισης PAC-3 MSE».
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε αυτόν τον μήνα την πώληση αναχαιτιστικών πυραύλων Patriot στην Ουκρανία αξίας 105 εκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ευρώπη προμηθεύει την Ουκρανία με το γαλλο-ιταλικό σύστημα αεράμυνας SAMP/T, το οποίο έχει παρόμοιες δυνατότητες με το Patriot, και θα αποκτήσει το αναβαθμισμένο σύστημα SAMP/NG τον επόμενο χρόνο, αλλά με το Κρεμλίνο να εξαπολύει καταστροφικές επιθέσεις εναντίον ουκρανικών πόλεων σχεδόν κάθε μέρα, η Ουκρανία χρειάζεται κάθε σύστημα που μπορεί να αποκτήσει.
2. Πόσο σημαντική είναι η ανταλλαγή πληροφοριών;
Ο Μέλινγκ σημείωσε ότι η έγκαιρη ανίχνευση εισερχόμενων πυραύλων από την Ουκρανία βασίζεται σε πυκνά αμερικανικά δίκτυα δορυφόρων και αισθητήρων που η Ευρώπη απλά δεν διαθέτει. Τα ευρωπαϊκά μέσα θα μπορούσαν να βοηθήσουν «με τα κενά», αλλά «δεν θα είναι ποτέ τόσο καλά».
Ο Τραμπ σταμάτησε για λίγο την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία τον Μάρτιο σε μια προηγούμενη προσπάθεια να αναγκάσει το Κίεβο να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Ουκρανία έχει πρόσβαση σε κατασκοπευτικούς δορυφόρους χάρη στη φινλανδική διαστημική εταιρεία ICEYE, και η Ευρώπη έχει τις δικές της δυνατότητες πληροφοριών – απλώς όχι του ίδιου διαμετρήματος με τις ΗΠΑ.
Χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ, τόσο η ανίχνευση εισερχόμενων ρωσικών επιθέσεων όσο και η προετοιμασία αντεπιθέσεων, όπως το χτύπημα ρωσικών συστοιχιών αεράμυνας και διυλιστηρίων, θα ήταν πιο δύσκολη.
«Χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ, η ικανότητά μας να εξαπολύουμε επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας στη Ρωσία θα μειωθεί δραματικά. Θα είναι πολύ δύσκολο για εμάς. Αλλά μπορώ με υπερηφάνεια να πω ότι όλοι έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση και δεν θα χάσουμε αυτή την ικανότητα», δήλωσε σε συνέδριο στο Κίεβο την Παρασκευή ένας Ουκρανός στρατιώτης των Δυνάμεων Μη Επανδρωμένων Συστημάτων της χώρας, ο οποίος αναγνωρίζεται μόνο από το διακριτικό του Linch.
Εάν οι ΗΠΑ σταματούσαν να ανταλλάσσουν πληροφορίες, αυτό «θα οδηγούσε στην πραγματικότητα σε περισσότερους θανάτους Ουκρανών», δήλωσε ο Maksym Skrypchenko, πρόεδρος του Κέντρου Διατλαντικού Διαλόγου με έδρα το Κίεβο.
Η Ευρώπη θα μπορούσε, με την πάροδο του χρόνου, να κατασκευάσει περισσότερους δορυφόρους και αεροσκάφη αναγνώρισης. Αλλά θα χρειαστούν χρόνια μόνο για να εκπληρωθούν οι στόχοι ικανότητας των ευρωπαϊκών εθνών, πόσο μάλλον να βοηθηθεί η Ουκρανία.
3. Δεν ξοδεύει ήδη η Ευρώπη περισσότερα από τις ΗΠΑ;
Η Ευρώπη ξοδεύει πλέον σαφώς περισσότερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την Ουκρανία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι βρίσκεται στη θέση του οδηγού.
Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Κιέλου δείχνουν ότι από το 2022 έως το 2024, η Ουάσινγκτον και η Ευρώπη είχαν κατά μέσο όρο περίπου το ίδιο επίπεδο μηνιαίων στρατιωτικών δεσμεύσεων προς το Κίεβο. Όταν ο Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του, αυτό άλλαξε δραματικά: η μηνιαία στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ μειώθηκε σχεδόν στο μηδέν, ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αύξησαν τα όπλα κατά σχεδόν 4 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και, ακόμη και μετά από μια πτώση, εξακολουθούσαν να παρέχουν αρκετές φορές περισσότερα από ό,τι οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Αντί να δίνουν όπλα, οι ΗΠΑ τα πωλούν – και πείθουν τους συμμάχους να πληρώσουν τον λογαριασμό στο πλαίσιο της Λίστας Προτεραιοτήτων Απαιτήσεων για την Ουκρανία.
Το PURL είναι μια λίστα αγορών που συμφωνήθηκε με το ΝΑΤΟ και η οποία βλέπει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να στέλνουν χρήματα απευθείας σε αμερικανικές αμυντικές εταιρείες για όπλα που η Ουκρανία δεν μπορεί να προμηθευτεί αλλού. Είναι ένας τρόπος για να διασφαλιστεί ότι τα κρίσιμα αμερικανικά όπλα θα συνεχίσουν να ρέουν προς την Ουκρανία – και ένα πολιτικό μέσο για να αποτραπεί ένας συναλλακτικός Τραμπ από το να εγκαταλείψει το Κίεβο.
«Οι Αμερικανοί πουλάνε στην Ουκρανία κάτι που είναι αδύνατο να υποκατασταθεί», είπε ο Σκριπτσένκο, υποστηρίζοντας ότι η αμερικανική βιομηχανία χρειάζεται την ευρωπαϊκή αγορά και θα θέλει να συνεχίσει να πουλάει Patriot και άλλα μοναδικά συστήματα.
Αλλά αυτό δεν δίνει στην Ευρώπη πραγματικό έλεγχο. Ο Μέλλινγκ είπε ότι το βαθύτερο πρόβλημα είναι ότι η Ουάσινγκτον δεν αντιμετωπίζει πλέον τις αμυντικές ρυθμίσεις ως αξιόπιστες συμβάσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υποστήριξε, «συμπεριφέρονται όλο και περισσότερο σαν ένας εταίρος που αισθάνεται ελεύθερος να ξαναγράφει τους όρους κάθε φορά που αλλάζει η πολιτική του διάθεση», αφήνοντας τους Ευρωπαίους εκτεθειμένους.
4. Θα σταματήσουν πραγματικά οι ΗΠΑ να πωλούν όπλα στην Ουκρανία;
Ο Σκριπτσένκο υποστήριξε ότι η εμπορική λογική ωθεί ενάντια σε μια πλήρη διακοπή. Το PURL έχει δεσμεύσεις 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και αυτά είναι πολλά χρήματα για να τα εγκαταλείψουν οι αμερικανικές αμυντικές εταιρείες. «Δεν νομίζω ότι οι ΗΠΑ θα σταματήσουν να μας πωλούν όπλα με ευρωπαϊκό κόστος», είπε. Ωστόσο, ο Μέλλινγκ προειδοποίησε ότι η πολιτική εξουσία υπερισχύει των εμπορικών κινήτρων.
«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να σταματήσει τις εξαγωγές με μία μόνο απόφαση», είπε, αναφερόμενος σε φάσεις όπου η κυβέρνηση Τραμπ έχει σταματήσει τις παραδόσεις ή την ανταλλαγή πληροφοριών στο παρελθόν. Η Ουάσινγκτον μπορεί επίσης, αν θέλει, να μπλοκάρει ή να παγώσει τις επανεξαγωγές ή να επιβραδύνει τις παραδόσεις εν μία νυκτί για να πιέσει το Κίεβο ή την Ευρώπη. Αυτό είναι ήδη το κλίμα στην Ουάσινγκτον.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ σταμάτησε τη χρηματοδότηση αυτού του πολέμου, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να στέλνουν ή να πωλούν μεγάλη ποσότητα όπλων στο ΝΑΤΟ. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό για πάντα», δήλωσε η υπεύθυνη Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λίβιτ, στο Fox News τη Δευτέρα.
5. Θα μπορούσε η Ουκρανία να συνεχίσει να πολεμά χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Η Ουκρανία θα μπορούσε να συνεχίσει να πολεμά, αλλά ο πόλεμος θα εισερχόταν αμέσως σε μια πολύ πιο ευάλωτη και απρόβλεπτη φάση.
Η Ρωσία χάνει χιλιάδες άνδρες την εβδομάδα στην αργή επίθεσή της και ο ουκρανικός στρατός έχει καταφέρει να προκαλέσει έναν αιματηρό φόρο τιμής χάρη στην τεχνολογία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και την αυξημένη ποσότητα βλημάτων πυροβολικού που διαθέτει τώρα.
Η Ουκρανία διαθέτει σήμερα μία από τις μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης, η οποία παράγει τα δικά της μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυραύλους μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, συστήματα πυροβολικού και πυρομαχικά. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η χώρα παράγει πλέον περίπου το 60% όσων χρειάζεται στο μέτωπο της μάχης.
«Σε τρία χρόνια, έχουμε μετατρέψει έναν μικρό τομέα σε μια δυναμική βιομηχανία που έχει γίνει το θεμέλιο της αμυντικής μας ικανότητας», δήλωσε τη Δευτέρα η υφυπουργός Άμυνας Χάνα Γκβόζντιαρ. Δεν προέρχεται όλο αυτό το 40% που λείπει από τις ΗΠΑ, αλλά αρκεί που η απουσία του θα επηρέαζε την ικανότητα της Ουκρανίας να διεξάγει πόλεμο.
Ενώ παράγει φθηνά αντι-drones, η Ουκρανία εξακολουθεί να μην έχει εγχώρια δυνατότητα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων. Και για να διατηρήσει τον ρυθμό, το Κίεβο χρειάζεται εταίρους για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον εγχώριο αμυντικό της τομέα.
«Η υποστήριξη από εταίρους είναι κρίσιμη για τη βιομηχανία, ώστε να διατηρήσει την ορμή και να επεκτείνει την ικανότητά της», δήλωσε ο Γκβόζντιαρ.
Ο Μέλλινγκ προειδοποίησε επίσης ότι η απώλεια της υποστήριξης των ΗΠΑ θα αναγκάσει το Κίεβο να αυτοσχεδιάσει, κάτι που θα κόστιζε ζωές. Η Ουκρανία θα μπορούσε να συνεχίσει να λειτουργεί, είπε, αλλά μόνο αποδεχόμενη «περισσότερο ρίσκο» και προσαρμόζοντας τις τακτικές με τρόπους που συνεπάγονται υψηλότερο κόστος.
Η ανθεκτικότητα της Ουκρανίας, ωστόσο, δεν αμφισβητείται. Ο Σκριπτσένκο επεσήμανε τον τρόπο με τον οποίο η Ουκρανία παρέμεινε στη μάχη ακόμη και κατά τη διάρκεια σοβαρών ελλείψεων σε αναχαιτιστικά αεροσκάφη αεράμυνας, πυρομαχικά και άλλα όπλα και παρά τις συνεχείς ρωσικές επιθέσεις πυραύλων, βομβών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Η χώρα «δεν έχει συνθηκολογήσει ούτε έχει πέσει», είπε, ένα σημάδι ότι οι ουκρανικές δυνάμεις θα συνεχίσουν να αντιστέκονται ακόμη και αν ο Τραμπ αποχωρήσει.
