Επικίνδυνη κλιμάκωση λαμβάνει η εμπορική αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με φόντο τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο αλλά και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο για τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τερέσα Ριμπέρα, κατηγόρησε απερίφραστα την κυβέρνηση Τραμπ για «εκβιασμό», υποστηρίζοντας ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να πιέσει την Ε.Ε. ώστε να αποδυναμώσει τη νομοθεσία της για την ψηφιακή αγορά.
Την ίδια ώρα, διαφοροποιήσεις μεταξύ των κρατών-μελών υπονομεύουν την ενιαία στάση της Ένωσης, την ώρα που η τύχη του Digital Markets Act φαίνεται να συνδέεται ολοένα και περισσότερο με τη γενικότερη εμπορική σύγκρουση, μεταδίδει το Politico.
Κατηγορίες για «εκβιασμό» με φόντο τους δασμούς
Η επικεφαλής της Αντιμονοπωλιακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Τερέσα Ριμπέρα, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της κυβέρνησης Τραμπ, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι χρησιμοποιεί «εκβιασμό» για να εξαναγκάσει την Ε.Ε. να αποδυναμώσει το τεχνολογικό της ρυθμιστικό πλαίσιο.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λάτνικ, δήλωσε τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες ότι η αμερικανική πλευρά θα μπορούσε να τροποποιήσει τη στάση της για τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση επανεξετάσει τους ψηφιακούς της κανόνες. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέλαβαν τις δηλώσεις του ως ευθεία επίθεση στους βασικούς κανονισμούς της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου του Digital Markets Act (DMA).
«Πρόκειται για εκβιασμό», δήλωσε η Ισπανίδα επίτροπος στο POLITICO. «Το ότι αυτή είναι η πρόθεσή τους δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε αυτόν τον εκβιασμό».
Η ψηφιακή κυριαρχία της ΕΕ δεν διαπραγματεύεται με δασμούς
Η Ριμπέρα —η οποία ως εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής κατατάσσεται δεύτερη μετά την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν— τόνισε ότι οι ψηφιακοί κανόνες της Ε.Ε. δεν πρέπει να συνδέονται με εμπορικές διαπραγματεύσεις. Η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να αναθεωρήσει τη συμφωνία-πλαίσιο για το εμπόριο που είχε συναφθεί με τη φον ντερ Λάιεν στο γήπεδο γκολφ του στη Σκωτία τον Ιούλιο.
Η παρέμβαση πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη φάση των συνομιλιών. Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι ο DMA είναι διακριτικός, καθώς οι μεγάλες τεχνολογικές πλατφόρμες που ρυθμίζει — όπως οι Microsoft, Google και Amazon — είναι σχεδόν όλες αμερικανικές. Επίσης, εκφράζει αντιρρήσεις για τον Digital Services Act, που στοχεύει στον περιορισμό του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, θεωρώντας ότι στρέφεται κατά κοινωνικών δικτύων όπως το X του Έλον Μασκ.
Η Ριμπέρα υπογράμμισε ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες αποτελούν ζήτημα κυριαρχίας και δεν μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης για δασμούς ή άλλες εμπορικές παραχωρήσεις.
«Σεβόμαστε τους κανόνες τους—όποιους κι αν είναι—στη δική τους αγορά: στον ψηφιακό τομέα, στην υγεία, στο χάλυβα… στα αυτοκίνητα, στα πρότυπα», δήλωσε αναφερόμενη στις ΗΠΑ. «Είναι δικό τους ζήτημα. Είναι η δική τους ρύθμιση και η δική τους κυριαρχία. Το ίδιο ισχύει και για εμάς».
Ρωγμές στο ευρωπαϊκό μέτωπο για Digital Markets Act και δασμούς
Παρά τη σκληρή γραμμή της Ριμπέρα, αρχίζουν να διαφαίνονται ρωγμές στην ενότητα των κρατών-μελών όσον αφορά τον DMA.
Ο Λάτνικ δήλωσε μετά τη συνάντηση της Δευτέρας ότι ορισμένοι υπουργοί Εμπορίου της Ε.Ε. ήταν λιγότερο αρνητικοί σε μια αναθεώρηση των ψηφιακών κανόνων. «Βλέπω πολλούς υπουργούς… κάποιοι είναι πιο ανοιχτόμυαλοι από άλλους», είπε στο Bloomberg TV, υποστηρίζοντας ότι αν η Ευρώπη θέλει αμερικανικές επενδύσεις, θα πρέπει να αλλάξει το ρυθμιστικό της μοντέλο.
Τουλάχιστον μία Ευρωπαία αξιωματούχος φάνηκε να ευθυγραμμίζεται με αυτή την άποψη. Η Γερμανίδα Κάτερινα Ράιχε, μιλώντας στο περιθώριο της συνάντησης, δήλωσε ότι υποστηρίζει περαιτέρω χαλάρωση των ψηφιακών κανόνων της Ε.Ε.
«Η Γερμανία έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλουμε ευκαιρίες να διαδραματίσουμε ρόλο στον ψηφιακό κόσμο», δήλωσε, αναφερόμενη συγκεκριμένα στον Digital Markets Act και στον Digital Services Act.
Διεθνής πίεση και αβεβαιότητα
Η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αποδυναμώσει το ευρωπαϊκό ψηφιακό κανονιστικό πλαίσιο εντάσσεται σε μια ευρύτερη παγκόσμια εκστρατεία αποδυνάμωσης αντίστοιχων νόμων σε τρίτες χώρες.
Αυτόν τον μήνα, η Νότια Κορέα υπέκυψε στις πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ και υπαναχώρησε από το δικό της προτεινόμενο πλαίσιο για τον ανταγωνισμό στην ψηφιακή αγορά.
Την ίδια στιγμή, ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ προετοιμάζει την έκθεσή του για το 2026 και αναμένεται να ξεκινήσει νέο γύρο διαβουλεύσεων τις επόμενες εβδομάδες. Στην Ευρώπη, η Κομισιόν προχωρά με την αξιολόγηση των κανόνων της μέσω του προγράμματος “Digital Fairness Fitness Check” και της εν εξελίξει αναθεώρησης του DMA.
Ωστόσο, με τις ΗΠΑ να εντείνουν τις πιέσεις και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να εμφανίζουν αποκλίσεις, το ερώτημα δεν είναι πλέον μόνο τι θα δείξει η αναθεώρηση — αλλά αν ο Digital Markets Act μπορεί τελικά να επιβιώσει μέσα σε έναν κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο και ένα νέο κύμα δασμών.
