Ουκρανία: Παιχνίδια ΗΠΑ-Ρωσίας και κόντρα ΕΕ-Βελγίου για τη χρηματοδότηση

Νέες συνομιλίες ΗΠΑ-Ουκρανίας το Σαββατοκύριακο, ενώ οι Ευρωπαίοι παραμένουν στο σκοτάδι. Οι ελιγμοί Πούτιν

Βλαντίμιρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ σε μια ιστορική συνάντηση στην Αλάσκα © EPA/SERGEY BOBYLEV/SPUTNIK/KREMLIN POOL / POOL

Καθώς ο Πούτιν λέει ότι δεν υπάρχει ακόμη τελικό προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία, αλλά είναι ανοιχτός σε συνομιλίες, το πλάνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αξιοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να χρηματοδοτήσει δάνειο αποζημιώσεων υπέρ της Ουκρανίας αντιμετωπίζει σοβαρό εμπόδιο μετά την επιθετική αντίδραση του Βελγίου.

Με επιστολή προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπάρτ Ντε Βέβερ εκφράζει έντονες νομικές και οικονομικές επιφυλάξεις, τονίζοντας τον κίνδυνο αντιποίνων από τη Μόσχα και πιθανές τεράστιες οικονομικές απώλειες για τη χώρα και τον εκκαθαριστικό οργανισμό Euroclear.

Η αντιπαράθεση λαμβάνει χώρα ενώ αυξάνονται οι ευρωπαϊκές πιέσεις για συνέχιση της οικονομικής στήριξης της Ουκρανίας, τη στιγμή που οι ανάγκες του Κιέβου παραμένουν υψηλές και οι ειρηνευτικές συνομιλίες προχωρούν με πρωτοβουλία των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι ένα βαθύ ρήγμα στην ευρωπαϊκή ενότητα, ενόψει μιας κρίσιμης Συνόδου Κορυφής.

Πούτιν: Δεν υπάρχει ακόμη τελικό προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου, αλλά είμαι ανοιχτός σε συνομιλίες

Από την μεριά του ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι οι προτάσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μελλοντικές συμφωνίες.

Ο πρόεδρος της Ρωσίας δήλωσε ότι, σύμφωνα με τις γνώσεις του, το σχέδιο των 28 σημείων αναδιατάχθηκε σε τέσσερα μέρη από την Ουκρανία και τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στη Γενεύη, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για συνομιλίες, μεταδίδει το Bloomberg.

Επιπλέον ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπερασπίστηκε τον προεδρικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, λέγοντας ότι είναι έξυπνος και ευγενικός, και ότι ο Γουίτκοφ έρχεται στη Μόσχα για να πραγματοποιήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία κατόπιν εντολής του Προέδρου Τραμπ.

Αποκάλεσε τον Γουίτκοφ «έξυπνο και ευγενικό» και υπερασπίστηκε τη συνομιλία των δύο βοηθών διαπραγμάτευσης. «Ο κ. Γουίτκοφ έρχεται, κρίνοντας από όλα, στη Μόσχα κατόπιν εντολής του Προέδρου Τραμπ για να πραγματοποιήσει διαπραγματεύσεις μαζί μας», είπε. «Θα ήταν εκπληκτικό αν, ενώ μιλούσε με τον Γιούρι Ουσάκοφ, μας έβριζε». Είπε ότι ο Γουίτκοφ προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας.

Οι πρόσφατες κυρώσεις των ΗΠΑ στους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου της χώρας δείχνουν ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υπερασπίζονται τα δικά τους συμφέροντα, σύμφωνα με τον Πούτιν.

Βέλγιο vs. ΕΕ: Κλιμακώνεται η διαμάχη για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας

Την ίδια ώρα, υπό το βάρος των έντονων πιέσεων από Ευρωπαίους ηγέτες να αξιοποιηθεί το απόθεμα των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπάρτ Ντε Βέβερ απάντησε κατηγορηματικά αρνητικά. Σε επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε το προτεινόμενο σχήμα «θεμελιωδώς λανθασμένο».

Στην τεσσάρων σελίδων επιστολή, που δημοσίευσε το Politico, ο Ντε Βέβερ παραθέτει νομικά και ιστορικά επιχειρήματα, αλλά και πολιτικές αναλογίες, ώστε να εξηγήσει γιατί η χρήση των €140 δισ. ρωσικών assets του Euroclear συνιστά, κατά την άποψή του, σοβαρό κίνδυνο.

Κεντρικό σημείο είναι ο φόβος ρωσικών αντιποίνων, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλη οικονομική ζημιά στο Βέλγιο χωρίς «στέρεες, δεσμευτικές εγγυήσεις» από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Αμφισβήτηση των νομικών επιχειρημάτων της ΕΕ για την Ουκρανία

Ο Ντε Βέβερ απορρίπτει τον ισχυρισμό των ευρωπαϊκών θεσμών ότι προσεκτική νομική διατύπωση θα προστατεύσει το Βέλγιο από κατηγορίες περί παραβίασης του διεθνούς δικαίου. Σύμφωνα με εξειδικευμένα νομικά γραφεία που συμβουλεύτηκε η κυβέρνηση, τόσο το Βέλγιο όσο και η Euroclear μπορεί να αντιμετωπίσουν διεθνείς αγωγές και τεράστιες αποζημιώσεις, με πιθανή υπονόμευση της εμπιστοσύνης στο ευρώ.

Ο ίδιος παρομοίασε τον κίνδυνο με «αεροπορικό δυστύχημα»: οι πιθανότητες είναι χαμηλές, αλλά οι συνέπειες καταστροφικές.

Σκληρή ρητορική από τη Μόσχα και πολιτικές εντάσεις για την Ουκρανία

Την ώρα που η επιστολή αποστελλόταν, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι η Μόσχα προετοιμάζει «αντίποινα» κατά της ΕΕ σε περίπτωση αξιοποίησης των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων.

Ο Ντε Βέβερ προειδοποιεί ότι η προσφυγή στο δάνειο αποζημιώσεων μπορεί να απομακρύνει την προοπτική ειρηνευτικής συμφωνίας στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και καλεί την ΕΕ να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης, όπως η χρήση περιθωρίου στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για κάλυψη €46 δισ. το 2026.

Η ΕΕ συνεχίζει την πίεση – νέα νομικά κείμενα και μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πακέτο

Η επιστολή φτάνει σε ευαίσθητη χρονική στιγμή, καθώς οι διπλωμάτες της ΕΕ αναμένουν νέο νομικό πακέτο, πιθανώς 11 νομοθετικών κειμένων. Το ύψος της χρηματοδότησης ενδέχεται να φτάσει τα €210 δισ., περιλαμβάνοντας πόρους από άλλες χώρες, κάλυψη G7 δανείων και βραχυπρόθεσμη «γέφυρα» για άμεσες ανάγκες της Ουκρανίας.

Κράτη-μέλη όπως η Γαλλία και η Γερμανία επιμένουν ότι η στήριξη της Ουκρανίας πρέπει να συνεχιστεί, ενώ κατηγορούν το Βέλγιο ότι επωφελείται από φορολογικά έσοδα που σχετίζονται με τα παγωμένα κεφάλαια.

Διαφάνεια υπό αμφισβήτηση και αντιπαράθεση για τα φορολογικά έσοδα

Δημοσίευμα του Politico, επικαλούμενο πέντε διπλωμάτες, ανέφερε ότι τα φορολογικά έσοδα από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ενσωματώνονται στον βελγικό προϋπολογισμό, γεγονός που καθιστά δύσκολο να επιβεβαιωθεί εάν όλα τα σχετικά ποσά έχουν αποδοθεί στην Ουκρανία.

Βέλγος αξιωματούχος ανταπάντησε ότι «όλα τα έσοδα έχουν δεσμευτεί υπέρ της Ουκρανίας», χωρίς όμως να απαντήσει εάν έχουν καταβληθεί στο σύνολό τους.

Ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία και αυστηρές ρωσικές απαιτήσεις

Ο Πούτιν επανέλαβε ότι για να τερματιστεί ο πόλεμος η Ουκρανία πρέπει να αποσυρθεί από Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ, απειλώντας ότι αλλιώς η Ρωσία θα τα καταλάβει «δια της ισχύος».

Συνομιλίες μεταξύ ουκρανικών και αμερικανικών αντιπροσωπειών θα συνεχιστούν μέσα στο Σαββατοκύριακο, ενώ οι Ευρωπαίοι παραμένουν ουσιαστικά στο σκοτάδι ως προς το περιεχόμενο των τελευταίων σχεδίων. Ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης χαρακτήρισε την κατάσταση «άνευ προηγουμένου».

Πρόσφατο επεισόδιο του EU Confidential εξετάζει τη σύγχυση μετά τις διαρροές γύρω από το ειρηνευτικό σχέδιο, ενώ αναλυτές εξηγούν γιατί η ΕΕ δεν μπορεί ακόμη να καταλήξει στο πώς θα χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία — το μεγαλύτερο μοχλό πίεσης που διαθέτει για να στηρίξει την Ουκρανία.