Σε κρίσιμη καμπή βρίσκονται οι ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς ο χρόνος μετρά αντίστροφα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Οι πρέσβεις των κρατών-μελών εργάστηκαν μέχρι αργά το βράδυ, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τη συναίνεση του Βελγίου στο σχέδιο αξιοποίησης 210 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η βελγική κυβέρνηση, ωστόσο, ζητά πρόσθετες εγγυήσεις ώστε να μη βρεθεί εκτεθειμένη σε νομικούς ή πολιτικούς κινδύνους. Παράλληλα, στο διπλωματικό παρασκήνιο αναζωπυρώνονται οι συζητήσεις για ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να εξετάζουν πρωτοφανείς εγγυήσεις ασφαλείας.
Καθυστέρηση και σκληρό παζάρι στην ΕΕ για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας
Οι διαπραγματεύσεις εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σημαδεύτηκαν από αλλεπάλληλες αναβολές. Η συνάντηση των πρέσβεων, που είχε προγραμματιστεί για την Κυριακή, μετατέθηκε προκειμένου να δοθεί χρόνος στο Βέλγιο —χώρα που φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των δεσμευμένων ρωσικών αποθεμάτων— να εξετάσει συμβιβαστικό κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρει το Politico. Οι βελγικές αρχές επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα επωμιστούν δυσανάλογους κινδύνους από ενδεχόμενα νομικά αντίποινα της Μόσχας.
Το τελευταίο σχέδιο περιλαμβάνει τρεις βασικές εγγυήσεις:
- Πρώτον, ότι το Βέλγιο μπορεί να αξιοποιήσει χρηματοδότηση ίση με ολόκληρο το πακέτο εάν αντιμετωπίσει νομικές αξιώσεις ή αντίποινα από τη Μόσχα.
- Δεύτερον, ότι μπορεί να βασιστεί σε αυτό το δίχτυ ασφαλείας, ανεξάρτητα από τις συνολικές οικονομικές εγγυήσεις που παρέχουν οι χώρες της ΕΕ μεμονωμένα.
- Tρίτον, ότι δεν θα μεταφερθούν χρήματα μέχρι να τεθούν σε ισχύ αυτές οι εγγυήσεις. Όλες οι πρωτεύουσες θα κληθούν να καταργήσουν ταυτόχρονα τις διμερείς επενδυτικές τους συνθήκες με τη Ρωσία, ώστε να διασφαλιστεί ότι το Βέλγιο δεν θα μείνει στο απυρόβλητο για να αντιμετωπίσει την οργή της Μόσχας.
Πολιτικές πιέσεις και αντιδράσεις γύρω από την Ουκρανία
Παρά τις διαβεβαιώσεις, η βελγική αντιπροσωπεία έκρινε ότι τα μέτρα δεν επαρκούν. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο Politico, επιμένει ότι απαιτούνται πρόσθετες εγγυήσεις. Βέλγοι αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν ότι οποιαδήποτε προσπάθεια υπέρβασης των ανησυχιών τους θα αποτύχει, καθώς τα κεφάλαια που βρίσκονται στην Euroclear δεν θα αποδεσμευτούν.
Άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι πρόκειται εν μέρει για πολιτικό θέατρο και ότι η τελική συμφωνία θα επιτευχθεί στη Σύνοδο Κορυφής, ώστε οι ηγέτες να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς φέρεται ως ο πλέον ενεργός μεσολαβητής, επιχειρώντας να πείσει τον πρωθυπουργό του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ.
Ειρηνευτικές συνομιλίες και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία
Παράλληλα με τις οικονομικές διαπραγματεύσεις, αυξάνονται οι ενδείξεις ότι ένα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία ίσως πλησιάζει. Μετά από διήμερες συνομιλίες στο Βερολίνο, Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ προσφέρουν στο Κίεβο εγγυήσεις ασφαλείας παρόμοιες με εκείνες του ΝΑΤΟ, μια πρόταση που χαρακτηρίζεται η ισχυρότερη μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον άσκησε και έντονες πιέσεις, καθιστώντας σαφές ότι η τρέχουσα πρόταση δεν θα παραμείνει επ’ αόριστον στο τραπέζι. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται έτοιμοι να συμβάλουν σε μελλοντική ειρηνευτική δύναμη, με ευρωπαϊκή ηγεσία και αμερικανική υποστήριξη.
Αποζημιώσεις, ρωσικά κεφάλαια και το οικονομικό σκέλος της Ουκρανίας
Στη Χάγη αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία της Διεθνούς Επιτροπής Απαιτήσεων, που θα επιτρέπει στους Ουκρανούς να διεκδικήσουν αποζημιώσεις για τις ζημιές του πολέμου. Η χρηματοδότηση αναμένεται να προέλθει κυρίως από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά και από χώρες που συμμετέχουν στον μηχανισμό, μεταξύ των οποίων κράτη της ΕΕ, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει τη διαδικασία «καθοριστική στιγμή» για τη λογοδοσία της Ρωσίας. Ωστόσο, στο εσωτερικό της ΕΕ ανοίγουν και νέα μέτωπα, με διαφωνίες για τον μελλοντικό κοινοτικό προϋπολογισμό και την κατανομή των πόρων, υπογραμμίζοντας ότι το οικονομικό βάρος της στήριξης της Ουκρανίας παραμένει πολιτικά και κοινωνικά ευαίσθητο ζήτημα, μεταδίδει το Politico.
Η Γαλλία ζητεί «ισχυρές εγγυήσεις» για την Ουκρανία πριν τις συζητήσεις για το εδαφικό
Η Γαλλία, πάντως, νωρίτερα ζήτησε εκ νέου την καθιέρωση «ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας» για το Κίεβο προτού θιγεί το ακανθώδες ζήτημα των ουκρανικών εδαφών, την παραχώρηση των οποίων αξιώνει η Μόσχα, ανακοινώθηκε από το περιβάλλον του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ύστερα από συναντήσεις για το ζήτημα αυτό στο Βερολίνο.
«Επιθυμούμε πρωτίστως ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας πριν από οποιαδήποτε συζήτηση για τα εδάφη», πρόσθεσε η πηγή αυτή.
«Έχουμε προοδεύσει στο ζήτημα των εγγυήσεων, στη βάση της εργασίας που επετεύχθη από τον συνασπισμό των προθύμων, χάρη σε αποσαφήνιση των λεπτομερειών της αμερικανικής υποστήριξης», διευκρίνισε το περιβάλλον του Γάλλου προέδρου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένως δεσμευτεί να εξασφαλίσει γρήγορα ειρήνευση στην Ουκρανία, θέλει παύση των εχθροπραξιών με οποιοδήποτε κόστος. Έχει πολλαπλασιάσει τις ενδείξεις ενόχλησης απέναντι στο Κίεβο, την ώρα που η χώρα του αποτελεί βασικό υποστηρικτή της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική εισβολή που ξεκίνησε το 2022, όπως επισημαίνει το AFP.
Αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία, το οποίο παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο, κρίθηκε πολύ ευνοϊκό για τη Μόσχα, και το Κίεβο, καθώς και οι Ευρωπαίοι προσπαθούν έκτοτε να το αναδιαμορφώσουν.
Την Κυριακή και τη Δευτέρα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε διαπραγματεύσεις στο Βερολίνο με τους Αμερικανούς απεσταλμένους, τον Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ, τον Τζάρεντ Κούσνερ, σε μια προσπάθεια να καταλήξουν σε έναν συμβιβασμό.
Δείπνο εργασίας προβλεπόταν στη συνέχεια ανάμεσα σε αυτούς και Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος.
Ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και εδαφικό τα μεγαλύτερα εμπόδια
Η Ρωσία διεκδικεί την προσάρτηση αρκετών ουκρανικών περιφερειών, τις οποίες δεν έχει θέσει πλήρως υπό τον έλεγχό της, και ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήθελε το Κίεβο να αποδεχθεί να παραχωρήσει μέρος των εδαφών του, όπως επισημαίνει το AFP.
Το Ντονμπάς, βιομηχανική περιοχή της ανατολικής Ουκρανίας, αποτελεί μια από τις προτεραιότητες του Κρεμλίνου. Ωστόσο η περιοχή αυτή συνιστά σύμβολο και σημαντικό φράγμα προστασίας για την υπόλοιπη Ουκρανία, καθώς υπάρχουν εκεί σημαντικές οχυρώσεις.
Η προστασία που θα δοθεί στο Κίεβο συνιστά άλλη μια βασική παράμετρο στις συνομιλίες αυτές. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρότειναν τη Δευτέρα, μια «πολυεθνική δύναμη για την Ουκρανία».
Παράλληλα, η ΕΕ επιδιώκει να καταλήξει επιτέλους σε μια συμφωνία σχετικά με προσφυγή στα δεκάδων δισεκατομμυρίων παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως στο Βέλγιο, για να βοηθήσει τον ουκρανικό στρατό, καθώς και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Ωστόσο σε αυτό εξακολουθούν να εγείρονται εμπόδια, κυρίως καθώς η βελγική κυβέρνηση φοβάται αντίποινα.
Το ζήτημα αυτό θα είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η προσεχής σύνοδος κορυφής της ΕΕ που πρόκειται να διεξαχθεί από την Πέμπτη τις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το περιβάλλον του Εμανουέλ Μακρόν, «για τη χρηματοδότηση της πολιτικής και στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία, εμείς είμαστε ουδέτεροι όσον αφορά τη λύση που θα υιοθετηθεί από τη στιγμή που θα προσφέρει στην Ουκρανία τη δυνατότητα να αντέξει μακροπρόθεσμα».
«Έχουμε ήδη εξασφαλίσει για παρατεταμένη διάρκεια την ακινητοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, πράγμα που δίνει ένα σαφές μήνυμα», τόνισε, καταλήγοντας η πηγή αυτή.
Ρωσία: Η πρόταση της Ουκρανίας για εκεχειρία τα Χριστούγεννα εξαρτάται από την επίτευξη συμφωνίας
Το Κρεμλίνο δήλωσε πως μια εκεχειρία τα Χριστούγεννα την οποία πρότεινε η Ουκρανία θα εξαρτηθεί από το αν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία ή όχι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε τη Δευτέρα, πως το Κίεβο υποστηρίζει την ιδέα μιας κατάπαυσης του πυρός, ιδιαίτερα για τα πλήγματα σε ενεργειακές υποδομές, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την ιδέα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε: «Η ερώτηση είναι τώρα κατά πόσον εμείς, όπως λέει ο πρόεδρος (Ντόναλντ) Τραμπ, θα καταλήξουμε σε συμφωνία ή όχι».
Ο Πεσκόφ είπε πως η Ρωσία δεν είναι πιθανόν να συμμετάσχει σε μια τέτοια κατάπαυση του πυρός αν η Ουκρανία εστιάσει σε «βραχυπρόθεσμες, μη βιώσιμες λύσεις» παρά σε μια διευθέτηση που θα έχει διάρκεια.
«Θέλουμε ειρήνη. Δεν θέλουμε μια εκεχειρία να δώσει στην Ουκρανία μία ανάπαυλα και να ετοιμαστεί για συνέχιση του πολέμου», δήλωσε ο Πεσκόφ στους δημοσιογράφους.
«Θέλουμε να σταματήσουμε αυτό τον πόλεμο, να επιτύχουμε τους στόχους μας, να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας, και να εγγυηθούμε ειρήνη στην Ευρώπη για το μέλλον. Αυτό είναι που θέλουμε».
Ο Πεσκόφ είπε πως η Μόσχα δεν έχει δει ακόμη λεπτομέρειες των προτάσεων για εγγυήσεις ασφαλείας κατά τα πρότυπα του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία που πρότεινε να παράσχει η Ουάσινγκτον σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
