«Θα αξιοποιηθούν τελικά τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας στην Ευρώπη για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας;». Στο ερώτημα αυτό καλούνται να δώσουν απάντηση οι ηγέτες της Ευρώπης, με το Politico και το Bloomberg να κάνουν λόγο για μια κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Η Κομισιόν έχει ρίξει στο τραπέζι πρόταση για χορήγηση δανείου 210 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία με κεφάλαια από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και την αξιοποίησή τους.
Και ενώ οι περισσότεροι θα περίμεναν ότι βασικοί υποψήφιοι για να πουν «όχι» στην πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι, είναι ο Βίκτορ Όρμπαν, ο Ρόμπερτ Φίτσο ή ο Μπαρτ Ντε Βέβερ του Βελγίου, η έκπληξη έρχεται από την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και την Τζόρτζια Μελόνι, η οποία παρεμπιπτόντως θεωρείται από τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ως «συνομιλητής του Τραμπ». Ο ίδιος, εξάλλου, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει παραλείψει στο παρελθόν να πλέξει το εγκώμιο της Ιταλίδας πρωθυπουργού.
Τόσο η επικεφαλής της Κομισιόν όσο και η Μελόνι εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για τη χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, υπογραμμίζοντας τους νομικούς, οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους. Στον αντίποδα η Κάγια Κάλλας χαρακτηρίζει «μονόδρομο» την αξιοποίηση των ρωσικών assets, ώστε να μπορέσει η Ουκρανία να αντέξει έναν ακόμη χρόνο απέναντι στη Ρωσία, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ έχουν λάβει ξεκάθαρες αποστάσεις και δεν σταματούν να απειλούν το Κίεβο να συνθηκολογήσει με τους όρους του Κρεμλίνου. Ακόμη και η Κάλλας, πάντως, αναγνωρίζει ότι το συγκεκριμένο σενάριο γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να υλοποιηθεί στην πράξη -δείγμα του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται η Ευρώπη, η οποία βρέθηκε μέσα σε λίγους μήνες αντιμέτωπη με λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος και σοβαρές καθυστερήσεις ως απόρροια της τακτικής να μεταθέτει χρονικά για αργότερα τα προβλήματα.
Σημειώνεται ότι το Βέλγιο, στο οποίο φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος αυτών των δεσμευμένων κεφαλαίων, αντιδρά στο ενδεχόμενο χρήσης τους, εκφράζοντας φόβους ότι θα μπορούσε να κληθεί να επιστρέψει τα χρήματα σε περίπτωση νομικής διεκδίκησης από τη Ρωσία. Αντίστοιχες επιφυλάξεις έχουν διατυπωθεί και από άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ιταλία.
Ο σκεπτικισμός Μελόνι για τα ρωσικά assets
Μιλώντας στο ιταλικό Κοινοβούλιο, η Μελόνι αναγνώρισε ότι η εξεύρεση μιας μακροπρόθεσμης βιώσιμης λύσης για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας «δεν είναι εύκολη υπόθεση». Αφού υπενθύμισε ότι η Ιταλία δεν εμπόδισε τη διαδικασία για το «πάγωμα» των ρωσικών κεφαλαίων, εξέφρασε τον σκεπτικισμό της για τον τρόπο αξιοποίησής τους.
Υπογράμμισε, μάλιστα, πως «αποφάσεις τόσο μεγάλης νομικής, οικονομικής και θεσμικής σημασίας» θα πρέπει να λαμβάνονται σε επίπεδο ηγετών. Παράλληλα, έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η συζήτηση για την αξιοποίηση των ρωσικών assets δεν πρέπει να επικεντρωθεί αποκλειστικά στην Euroclear του Βελγίου, καθώς υπάρχουν και άλλα κράτη – μέλη με δεσμευμένα κεφάλαια στα χρηματοπιστωτικά τους συστήματα.
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας διαβεβαίωσε τη Βουλή ότι θα ζητήσει στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ σαφείς απαντήσεις για τους πιθανούς κινδύνους που συνεπάγεται η αξιοποίηση της ρευστότητας από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε ενδεχόμενα ρωσικά αντίποινα και σε μια πιθανή επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Ναι μεν, αλλά από την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν
Όπως αναφέρθηκε, νωρίτερα, οι επιφυλάξεις αυτές δεν περιορίζονται μόνο στην Ιταλία, καθώς και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες αμφισβητούν το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει κοινή συμφωνία ή αν θα απαιτηθεί διαφορετική προσέγγιση, την ώρα που ο χρόνος πιέζει, με την Ουκρανία σε θέση άμυνας και τη Ρωσία να προσπαθεί να «σπάσει» τις υφιστάμενες γραμμές του μετώπου στο Ντονμπάς, ώστε να καταλάβει περισσότερα εδάφη.
Νωρίτερα, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι έχει θέσει δύο εναλλακτικές προτάσεις ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου:
- Η μία βασίζεται στη χρήση περιουσιακών στοιχείων και
- η άλλη στη χορήγηση δανείων από την ΕΕ.
Η πρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ότι το πιο σημαντικό είναι να ληφθεί απόφαση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Παράλληλα, τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες και να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της ασφάλεια, καθώς αυτό πλέον αποτελεί αναγκαιότητα. Και κατέληξε, υπογραμμίζοντας πως η στήριξη της άμυνας της Ουκρανίας αποτελεί την ουσιαστικότερη έκφραση της ευρωπαϊκής άμυνας, εξ ου και «οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για τη διασφάλισή της».
