Ουκρανία: Ευρωπαϊκή κινητοποίηση μετά τη σκλήρυνση της Ρωσίας

Ευρωπαίοι ηγέτες σε τηλεδιάσκεψη για την Ουκρανία μετά τους ισχυρισμούς της Μόσχας για επίθεση με drones και την αυστηρότερη γραμμή στις διαπραγματεύσεις

Ο Αντόνιο Κόστα με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν © consilium.europa.eu

Η Ουκρανία βρέθηκε εκ νέου στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών και διεθνών διεργασιών, καθώς η Ρωσία ανακοίνωσε ότι προτίθεται να σκληρύνει τη διαπραγματευτική της στάση, επικαλούμενη –χωρίς να προσκομίσει αποδείξεις– επίθεση ουκρανικών drones εναντίον προεδρικής κατοικίας. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε άμεση κινητοποίηση ευρωπαϊκών ηγεσιών, οι οποίες συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις σε τηλεδιάσκεψη, σε μια περίοδο κατά την οποία η διπλωματική δραστηριότητα εντείνεται.

Παράλληλα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να προωθήσει μια πολιτική λύση στον πόλεμο που ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή το 2022, ενώ το Κίεβο απορρίπτει κατηγορηματικά τους ρωσικούς ισχυρισμούς και προειδοποιεί για κινδύνους κλιμάκωσης, μεταδίδει το Bloomberg.

«Η δουλειά μας για τη διασφάλιση ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας συνεχίζεται αδιάκοπα», δήλωσε την Τρίτη στην πλατφόρμα X ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Ντικ Σχοφ. Όπως ανέφερε, οι σύμμαχοι του Κιέβου στη λεγόμενη «Συμμαχία των Προθύμων» (Coalition of the Willing) θα συνεδριάσουν εκ νέου την επόμενη εβδομάδα.

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν επίσης ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβεβαιώνοντας το εύρος του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος για τις εξελίξεις στην Ουκρανία.

Η Μόσχα σκληραίνει τη γραμμή της για την Ουκρανία

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επιβεβαίωσε την Τρίτη ότι η Ρωσία θα «σκληρύνει» τη διαπραγματευτική της στάση, μετά από φερόμενη επίθεση εναντίον προεδρικής κατοικίας στην περιφέρεια του Νόβγκοροντ, σε απόσταση άνω των 400 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Μόσχας. Ωστόσο, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Interfax, ο Πεσκόφ δεν αποκάλυψε δημόσια με ποιον τρόπο θα μεταφραστεί αυτή η σκλήρυνση.

Από την πλευρά του Κιέβου, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα απέρριψε κατηγορηματικά τους ρωσικούς ισχυρισμούς. «Έχει περάσει σχεδόν μία ημέρα και η Ρωσία εξακολουθεί να μην έχει προσκομίσει καμία αξιόπιστη απόδειξη για τις κατηγορίες της περί δήθεν “επίθεσης της Ουκρανίας στην κατοικία του Πούτιν”», δήλωσε επίσης μέσω της πλατφόρμας X. «Και δεν θα το κάνει. Γιατί δεν υπάρχει τίποτα. Καμία τέτοια επίθεση δεν συνέβη».

Παρά τις διαψεύσεις του Κιέβου, αρκετές χώρες –μεταξύ των οποίων η Ινδία, το Πακιστάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ουζμπεκιστάν– εξέδωσαν ανακοινώσεις εκφράζοντας ανησυχία ή καταδικάζοντας τη φερόμενη απόπειρα πλήγματος.

Οι ευρωπαϊκές συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν σε ένα περιβάλλον έντονης διπλωματικής κινητικότητας, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει να δώσει τέλος στον πόλεμο που ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, υλοποιώντας δέσμευση που είχε αναλάβει ενόψει της επιστροφής του στον Λευκό Οίκο.

Ο ρόλος Τραμπ και οι συνομιλίες για την Ουκρανία

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε την Κυριακή το θέρετρο Mar-a-Lago του Τραμπ στη Φλόριντα. Αν και η συνάντηση δεν οδήγησε σε κάποια σαφή τομή, ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο για «πολλή πρόοδο». Παράλληλα, οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας είχαν δύο τηλεφωνικές συνομιλίες, εκ των οποίων η μία περιελάμβανε, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ενημέρωση του Τραμπ από τον Πούτιν για την απόφασή του να αναθεωρήσει τη ρωσική διαπραγματευτική στάση.

Ο Ντόναλντ Τουσκ, μιλώντας μετά την ευρωπαϊκή τηλεδιάσκεψη, δήλωσε ότι «για πρώτη φορά από την έναρξη αυτού του πολέμου πλήρους κλίμακας, η ειρήνη φαίνεται να διαγράφεται στον ορίζοντα». Εξήρε, μάλιστα, την «ετοιμότητα των ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μετά τη σύναψη ειρήνης, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της παρουσίας αμερικανικών στρατευμάτων στα σύνορα ή στη γραμμή επαφής μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας».

Ο Ζελένσκι, στεκόμενος δίπλα στον Τραμπ μετά τη συνάντησή τους, δήλωσε ότι οι δύο πλευρές «συμφώνησαν κατά 100%» στις εγγυήσεις ασφαλείας ΗΠΑ–Ουκρανίας, χωρίς ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες. Η κυβέρνηση Τραμπ στο παρελθόν έχει αποκλείσει την παρουσία αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων εντός της Ουκρανίας, ενώ ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα σε σχετικό αίτημα σχολιασμού.

Ρωσικές απαιτήσεις και στρατιωτική πραγματικότητα στην Ουκρανία

Παρά τις διπλωματικές κινήσεις, οι δηλώσεις του Κρεμλίνου για αλλαγή στάσης αντανακλούν τη μέχρι τώρα άρνηση του Πούτιν να απομακρυνθεί από μαξιμαλιστικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων εδαφικών διεκδικήσεων στην ανατολική Ουκρανία, τις οποίες η Ρωσία δεν έχει καταφέρει να καταλάβει στρατιωτικά. Σε τηλεοπτική σύσκεψη με την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία τη Δευτέρα, ο Πούτιν αναφέρθηκε σε αυτό που χαρακτήρισε ως προόδους στο πεδίο των μαχών και διέταξε τις ρωσικές δυνάμεις να συνεχίσουν τις προσπάθειες κατάληψης περισσότερων εδαφών.

Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει προαναγγείλει ότι το Κίεβο επιδιώκει συνάντηση με Ευρωπαίους εταίρους και τον Τραμπ τον Ιανουάριο, η οποία θα ακολουθηθεί από ξεχωριστή συνάντηση με Ρώσους αξιωματούχους «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο».

Την ίδια στιγμή, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ουκρανία επιχείρησε να πλήξει την προεδρική κατοικία με 91 drones, προσθέτοντας ότι η Ρωσία θα απαντήσει και ότι οι στόχοι έχουν ήδη επιλεγεί. Ο Τραμπ αναφέρθηκε στο υποτιθέμενο περιστατικό μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Φλόριντα, λέγοντας ότι ο Πούτιν τον ενημέρωσε σχετικά και εκφράζοντας έντονη ενόχληση.

Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε τις ρωσικές κατηγορίες «ένα νέο ψέμα» και προειδοποίησε ότι η Μόσχα ενδέχεται να τις χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για προετοιμασία επίθεσης σε κυβερνητικά κτίρια στο Κίεβο.

«Προχωράμε τη διαδικασία ειρήνης», δήλωσε ο Μερτς μετά την τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών. «Τώρα απαιτούνται διαφάνεια και ειλικρίνεια από όλους – συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας».