Η Κομισιόν θέλει να διευκολύνει τα κράτη-μέλη που βγαίνουν από την πανδημία με μεγάλο δημόσιο χρέος, όπως και η Ελλάδα, κρατώντας για ακόμη μία χρονιά, το 2023, στον «πάγο» την επαναφορά του κανόνα του χρέους, γράφει το Politico, επικαλούμενο ένα προσχέδιο πρότασης που περιήλθε στην κατοχή του POLITICO.
Οι Βρυξέλλες επέβαλαν την ρήτρα διαφυγής τον Μάρτιο του 2020 για να αντιμετωπιστεί η πανδημία, επιτρέποντας στις χώρες να ξοδέψουν τεράστια ποσά για να στηρίξουν τις οικονομίες τους.
Αν η ρύθμιση δεν αλλάξει, θα προσφέρει μεγάλη ανακούφιση σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και φυσικά η Ελλάδα, καθώς συγκαταλέγονται στις μισές χώρες της ΕΕ που θα βγουν από την πανδημία με ακόμη μεγαλύτερα χρέη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να παρουσιάσει τις νέες κατευθυντήριες γραμμές της για τη δημοσιονομική πολιτική στις αρχές Μαρτίου, ώστε να μπορέσουν οι χώρες να αρχίσουν να σχεδιάζουν τα προσχέδια των προϋπολογισμών τους.
Το έγγραφο αποδεικνύει μία αναγνώριση των δυσκολιών εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας (ΣΑ) στην Ευρώπη μετά την πανδημία. Το Σύμφωνο Σταθερότητας κανονικά θα περιόριζε τα δημοσιονομικά ελλείμματα στο 3% της οικονομικής παραγωγής και είχε στόχο να μειωθεί το δημόσιο χρέος στο 60%. Οι χώρες με επίπεδα χρέους πάνω από αυτό το όριο θα έπρεπε να κλείνουν τη ψαλίδα με ποσοστό 5% τον χρόνο, ένα πολύ υψηλό επίπεδο.
Όλα αυτά, υπό τον όρο ότι τα κράτη-μέλη θα περιορίσουν το χρέος τους
Το νέο μήνυμα της Επιτροπής, είναι με λίγα λόγια, γράφει το Politico, το εξής: Ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ θα είναι επιεικής — υπό τον όρο ότι οι κυβερνήσεις θα θέσουν υπό έλεγχο τα οικονομικά τους και θα αρχίσουν να περιορίζουν το χρέος τους.
Υπάρχουν άλλωστε εδώ και κάποιο καιρό, σχέδια για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και οι προτάσεις για την τροποποίηση τους είχαν ήδη γίνει αυτό το καλοκαίρι.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ είναι πιθανόν να αλλάξουν
Η Επιτροπή δεν βλέπει κανένα λόγο να επιβάλει πλήρως τους κανόνες του ΣΣΑ για το χρέος, όταν ούτως ή άλλως θα μπορούσαν να αλλάξουν σύντομα, προτείνει το έγγραφο.
Η λεπτή εξισορροπητική προσπάθεια της Επιτροπής περιπλέκεται από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και την ταχεία εξάπλωση της μετάλλαξης Omicron. Το διπλό χτύπημα λειτούργησε ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη του μπλοκ, σε σημείο που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υποβάθμισε πρόσφατα τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη της ευρωζώνης φέτος κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες στο 3,9%.
Τζεντιλόνι: Πιστεύω πως οι κανόνες πρέπει να μεταρρυθμιστούν
Ο Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα τη νέα του πρόβλεψη. Οι παράγοντες που θα ληφθούν υπ’ όψιν περιλαμβάνουν την αύξηση των εντάσεων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας σχετικά με την Ουκρανία και τον κίνδυνο εμφάνισης και νέων παραλλαγών του κορονοϊού. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα χρησιμεύει ως καλός λόγος για να χαλαρώσει ο κανόνας του χρέους.
«Είδαμε τα αποτελέσματα της πρόωρης αυστηροποίησης, των μέτρων λιτότητας, πολύ ξεκάθαρα στον απόηχο της τελευταίας κρίσης, πριν από μια δεκαετία», είπε ο κ. Τζεντιλόνι σε ομιλία του την Τρίτη στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι.
«Πιστεύω ότι οι κανόνες πρέπει να μεταρρυθμιστούν για να διασφαλιστεί ότι τα υψηλά επίπεδα χρέους θα μειωθούν με πιο σταδιακό και ρεαλιστικό τρόπο, χωρίς να πνίγεται η ανάπτυξη».
Νέες πραγματικότητες
Μεταξύ των κρατών που πλήττονται περισσότερο είναι το Βέλγιο, η Κύπρος, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, κράτη-μέλη έχουν, χρέη πάνω από το 100% του ΑΕΠ. Η επιβολή των κανόνων ως έχουν θα πυροδοτήσει μια νέα εποχή λιτότητας, παρόμοια με τις πολιτικές μετά την οικονομική κατάρρευση του 2008 που ώθησε την ευρωζώνη σε κρίση δημόσιου χρέους και οδήγησε σε μια σειρά προγραμμάτων διάσωσης.
Μια τέτοια επανάληψη, γράφει το Politico, θα αποδεικνυόταν καταστροφική για την ανάκαμψη της Ευρώπης και θα υπονόμευε την δαπανηρή μάχη της ηπείρου κατά της κλιματικής αλλαγής.
«Η διασφάλιση μιας σταδιακής δημοσιονομικής προσαρμογής στα κράτη μέλη με υψηλό χρέος είναι απαραίτητη για τη σταθεροποίηση και στη συνέχεια τη μείωση των δεικτών χρέους, ενώ η πολύ απότομη εξυγίανση θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, τη βιωσιμότητα του χρέους», φέρεται να αναφέρει το έγγραφο της Κομισιόν.
Ωστόσο, η Επιτροπή σκοπεύει να είναι αυστηρή όσον αφορά την επιβολή του ανώτατου ορίου του 3% στα ετήσια δημοσιονομικά ελλείμματα, εκτός εάν τα δημόσια ταμεία μπορούν να αποδείξουν πώς σχεδιάζουν να περιορίσουν τις δαπάνες τους.
Οι παραβατικές χώρες κινδυνεύουν να πέσουν στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ), για χώρες που παραβιάζουν τους κανόνες της ΕΕ για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Οι χρεωμένες χώρες, καταλήγει το Politico, δεν πρέπει να εκλάβουν τις προθέσεις της Κομισιόν ως μία άνευ όρων επιείκεια.
