Όσο ο κόσμος μάχεται με τον υψηλό πληθωρισμό, η συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των οικονομικών αναλυτών. Ύστερα από τη δημοσίευση των πρακτικών από τη συνεδρίαση του Μαρτίου που έδειξαν πως υπήρχε διχογνωμία για την αμεσότητα των απαραίτητων μέτρων στη χαλιναγώγηση του πληθωρισμού, η συνάντηση του διοικητικού συμβουλίου αυτήν την Πέμπτη αναμένεται να προετοιμάσει το έδαφος για τη δημοσιοποίηση των νέων προβλέψεων ανάπτυξης και πληθωρισμού στις 9 Ιουνίου. Η Berenberg Bank δεν αποκλείει η ΕΚΤ να διαμηνύσει εμμέσως πλην σαφώς πως μια αύξηση των επιτοκίων είναι δυνατή μέσα στο 2022.
Ο 86χρόνος Ότμαρ Ίσινγκ, ο πρώτος επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ και ένας από τους αρχιτέκτονες του ευρώ, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την άνοδο του πληθωρισμού στο υψηλό 40ετίας εντός της Ευρωζώνης. Ο νυν επικεφαλής Κέντρου Χρηματοοικονομικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Γκαίτε είπε στους Financial Times πως η ΕΚΤ έκανε «λανθασμένη διάγνωση» για τους λόγους που οδήγησαν στην άνοδο των τιμών καθώς «ζούσε σε μια φαντασίωση». «Ο πληθωρισμός ήταν ένας κοιμισμένος δράκος, όμως ο δράκος ξύπνησε», είπε ο Γερμανός οικονομολόγος, θεωρώντας πως η ΕΚΤ φέρει μέρος της ευθύνης για την παγίδα στην οποία βρίσκεται σήμερα.
Λεπτή ισορροπία
Σήμερα η ΕΚΤ καλείται να διατηρήσει μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στον έλεγχο των τιμών και την διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης για τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Το οικονομικό περιβάλλον επισκιάζεται από μεγάλη αβεβαιότητα λόγω των άνευ προηγουμένου ανατιμήσεων στην ενέργεια που επιδεινώνονται όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ορισμένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου υποστήριξαν στη συνεδρίαση του Μαρτίου πως θα πρέπει να διακοπούν νωρίτερα οι νέες τοποθετήσεις σε ομόλογα στο μόνιμο πρόγραμμα ΑΡΡ ώστε να μπορέσει η ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια από αυτό το καλοκαίρι.
Όμως στο υψηλό 40ετίας δεν κυμαίνεται μόνον ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη, αλλά και στις ΗΠΑ,, ενώ στη Βρετανία καταγράφηκε η μεγαλύτερη πτώση του βιοτικού επιπέδου της τελευταίας οκταετίας. Ενδεικτικό είναι ότι οι τιμές του φυσικού αερίου δέχονται ανοδικές πιέσεις όχι μόνο στην Ευρώπη αν και εκεί είναι εντονότερες. Την Τρίτη διαμορφώθηκαν στα 6,6 δολάρια ανά ένα εκατομμύριο BTU (βρετανική θερμική μονάδα) στις ΗΠΑ, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο από το 2008 που αποδίδεται στα ιστορικά χαμηλά αποθέματα. Παράλληλα, οι τιμές του πετρελαίου στις ΗΠΑ και το Λονδίνο εμφάνιζαν άνοδο άνω του 6% και κυμαίνονταν σε επίπεδα υψηλότερα των 100 δολαρίων το βαρέλι.
Δημιουργία νέου εργαλείου
Από την πλευρά του, ο νυν επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, τόνισε πως είναι περιορισμένα τα περιθώρια δράσης για την αναχαίτιση των τιμών διότι οι παράγοντες που τις επηρεάζουν είναι εξωγενείς. Ο ίδιος και η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σύστησαν ακόμη και τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου για τη στήριξη των χωρών-μελών που είναι αντιμέτωπες με μια απότομη αύξηση του κόστους δανεισμού, δηλαδή των αποδόσεων στα κρατικά ομόλογα. O Ότμαρ Ίσινγκ συμφωνεί πως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για μια αύξηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα, αλλά τονίζει πως η ΕΚΤ διατήρησε τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ όσο ήταν αναγκαίο.
Μερίδα αναλυτών τονίζει οι προβλέψεις της ΕΚΤ για την πορεία του πληθωρισμού θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν από το 5,1% για το 2022 ύστερα από την άνοδο των τιμών κατά 7,5% που καταγράφηκε τον Μάρτιο. Στις ΗΠΑ, παράλληλα, ο πληθωρισμός έφθασε το 8,5% τον ίδιο μήνα με τον δείκτη της ενέργειας να αναρριχάται 32%. Η Fed αναμένεται να κινηθεί επιθετικότερα σε μια αύξηση των επιτοκίων, ίσως και κατά 50 μονάδες βάσης στην επόμενη συνεδρίαση, με την ΕΚΤ να θεωρείται πως έχει αντιδράσει ετεροχρονισμένα.
