THEPOWERGAME

Τον Φεβρουάριο του 2021, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ στην προεδρεία του Μπιλ Κλίντον, Λάρι Σάμερς, προειδοποίησε την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για τον κίνδυνο του πληθωρισμού λόγω των γενναιόδωρων μέτρων στήριξης που δρομολογούσε στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου. Ενάμιση χρόνο μετά, ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά αλλά η πρόβλεψη του Σάμερς επιβεβαιώθηκε με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) να προχωρά σήμερα σε επιθετική αύξηση των επιτοκίων για να δαμάσει τον πληθωρισμό που κινείται στο υψηλό 40ετίας.
Ωστόσο η αναπροσαρμογή του κόστους δανεισμού από τη Fed κατά 75 μονάδες βάσης στα μέσα Ιουνίου, με την προοπτική να επαναληφθεί μια ακόμη φορά στη συνεδρίαση του Ιουλίου είναι το προϊόν συσσωρευμένων προβλημάτων στην παγκόσμια οικονομία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει ένα σπιράλ ανατιμήσεων στην ενέργεια και τα εμπορεύματα, επιτείνοντας στο έπακρο τις έντονες ανοδικές τάσεις στις τιμές που είχαν καλλιεργηθεί επί πανδημίας από πρωτοφανείς καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Ο πληθωρισμός και τα επιτόκια
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως ο πληθωρισμός στον πλούσιο κόσμο κινείται πια στο 9%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του ΄80. Στις ΗΠΑ διαμορφώθηκε στο 8,6% τον Μάιο του 2022, με τις τιμές ενέργειας να ενισχύονται κατά 34,6% που είναι το υψηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 1981. Οικονομικοί αναλυτές δεν διαβλέπουν άμεση εκτόνωση των ανοδικών πιέσεων στο κόστος ενέργειας όσο η Ρωσία περιορίζει ασφυκτικά την προσφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ως αντίποινα για τη συμπαράσταση της Δύσης στην Ουκρανία. Πληροφορίες θέλουν επίσης τον ΟΠΕΚ να μην έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή του. Ενδεικτικό είναι πως η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ ξεπέρασε αυτήν την εβδομάδα στα 116 δολάρια το βαρέλι λόγω φόβων πως η παγκόσμια προσφορά δεν θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της ζήτησης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Το ζήτημα που σήμερα απασχολεί τον Σάμερς και όλους τους οικονομολόγους είναι εάν ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, δημιουργώντας ένα εντελώς νέο περιβάλλον σε σχέση με τις τελευταίες δεκαετίες όπου κυριαρχούσε άφθονη ρευστότητα και χαμηλά επιτόκια. Αλλά ο Σάμερς θεωρεί πως ο κόσμος δεν μπορεί να διαχειριστεί μια οικονομία με υψηλά επιτόκια. «Το γεγονός πως τόσο χαμηλά επιτόκια μπορεί να προκαλέσουν ύφεση στην οικονομία είναι απαγορευτικό», σχολίασε ο Σάμερς στη Wall Street Journal, κάνοντας αναφορά στην αύξηση των αποδόσεων στα 10ετή αμερικανικά ομόλογα λίγο πιο πάνω από το 3%. Ο ίδιος τονίζει πως εάν μια ύφεση στις ΗΠΑ οδηγήσει στην αύξηση της ανεργίας, η κυβέρνηση Μπάιντεν και η Fed δεν θα θελήσουν να επαναλάβουν τα λάθη που έγιναν μετά το πέρας της χρηματοπιστωτικής κρίσης, εξηγεί ο Σάμερς στον Τζέιμς Μάκιντοσς, αρθρογράφο της Wall Street Journal. Πιθανότητα η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ να είναι πιο υποστηρικτική σε σχέση με μια δεκαετία πριν, προσθέτει ο ίδιος.