Εντείνεται η κρίση στον προϋπολογισμό της Γερμανίας, αφού το υπουργείο Οικονομικών πάγωσε εκτάκτως σχεδόν όλες τις πρόσθετες δημοσιονομικές δαπάνες έπειτα από απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου, που θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοποίηση 60 δισ. ευρώ που είχαν απομείνει στο ταμείο της πανδημίας και μεταφέρθηκαν σε ειδικό όχημα για την «πράσινη» μετάβαση.
Κατόπιν της επίμαχης δικαστικής απόφασης δεν ανατρέπεται απλά ο σχεδιασμός του κυβερνητικού συνασπισμού του Όλαφ Σολτς για την αξιοποίηση των 60 δισ. ευρώ, αλλά για όλο τον Προϋπολογισμό του 2024. Παράγοντες της κυβέρνησης που διάβασαν και ανέλυσαν την 60σέλιδη δικαστική απόφαση φοβούνται μήπως επηρεάσει ανάλογα οχήματα που ενσωματώνουν έως και 770 δισ. ευρώ σε κρατικά κεφάλαια.
Πηγές του Bloomberg στο Βερολίνο αποκάλυψαν πως ενδεχομένως να αναθεωρηθούν αρκετές δημοσιονομικές δαπάνες που είχαν δρομολογηθεί εκτός Προϋπολογισμού έως τα τέλη του έτους. Κάτω από αυτές τις ασφυκτικές συνθήκες, σε μια περίοδο που δοκιμάζεται ο μεταποιητικός κλάδος της χώρας -λόγω της στέρησης του φθηνού φυσικού αερίου από την Gazprom μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία-, αναμένεται να ενταθεί η πολιτική διαμάχη για το «φρένο χρέους».
Αναλυτικά, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έκρινε πως κακώς η κυβέρνηση μετάφερε τα 60 δισ. ευρώ στο ταμείο για την «πράσινη» μετάβαση της οικονομίας (KTF, climate and transformation fund), διότι παραβιάζει τη νομοθεσία του κράτους για το φρένο χρέους. Το σύνταγμα της Γερμανίας απαγορεύει οι νέες δαπάνες να υπερβαίνουν το 0,35% του ΑΕΠ, ένας κανόνας που είχε ανασταλεί τη διετία της πανδημίας, αλλά επανήλθε το 2023.
Οι τακτικές υποχρεώσεις του γερμανικού δημοσίου θα εκπληρώνονται κανονικά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κράτους που επικαλείται το Bloomberg, όμως, είναι καταγεγραμμένα περίπου 29 ειδικά ταμεία που περιλαμβάνουν περίπου 870 δισ. ευρώ σε συνολικά κεφάλαια.
Αν και η δημιουργία ειδικών ταμείων εκτός προϋπολογισμού είναι μια τακτική που ακολουθείται από κυβερνήσεις της Γερμανίας επί δεκαετίες, αυτή η δικαστική απόφαση μπορεί να υπονομεύσει τη δημοσιονομική αξιοπιστία του κυβερνητικού συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων. Ήδη οι Χριστιανοδημοκράτες μιλούν για μια ιστορική απόφαση, καθώς είναι η πρώτη φορά που το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο κρίνει νομικά άκυρο τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης.
Τώρα πια ο υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής των Φιλελεύθερων, Κρίστιαν Λίντνερ, θα πρέπει να εξετάσει τις γενικότερες και μακροχρόνιες επιπλοκές αυτής της δικαστικής απόφασης. Διότι έτσι το KTF, συνολικού ύψους 212 δισ. ευρώ, στερείται κονδυλίων που είναι πολύτιμα για την «πράσινη» μετάβαση της οικονομίας και την προσαρμογή της βαριάς βιομηχανίας σε τεχνολογίες με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων. Και το KTF σχεδιάστηκε εκτός προϋπολογισμού μαζί με άλλα ειδικά ταμεία.
Εκτός κινδύνου φαίνεται να είναι αμυντικές δαπάνες της τάξεως των 100 δισ. ευρώ που προορίζονται για την αναβάθμιση του στρατιωτικού εξοπλισμού της χώρας. Είναι δύσκολο, πάντως, να επιτευχθούν ισορροπίες και εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Λίντνερ αναμένεται να ασκήσει βέτο σε αυξήσεις της φορολογίας, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες εκτιμάται πως θα αρνηθούν τη μείωση των δαπανών πρόνοιας. Οι Πράσινοι εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούν να δώσουν το «πράσινο» φως σε περικοπές προγραμμάτων για το περιβάλλον.
