THEPOWERGAME
Η πολυαναμενόμενη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τον Ρώσο Βλαντιμίρ Πούτιν, που έγινε την Τετάρτη στην «ουδέτερη» Γενεύη της Ελβετίας, ολοκληρώθηκε με μια κάποια ανακούφιση και έναν ελαφρώς πικρό απόηχο ψυχροπολεμικών εποχών.
Οι δύο ηγέτες φαίνεται πως θα είναι μάλλον σε θέση να αποκαταστήσουν τους διαύλους της επικοινωνίας στη βάση μίας «πραγματιστικής σχέσης» και στα πλαίσια του δόγματος μίας «στρατηγικής σταθερότητας», ξεκινώντας από τα πολύ βασικά: Την επανέναρξη του διαλόγου για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων και την αποκατάσταση των διπλωματικών τους αποστολών σε Ουάσινγκτον και Μόσχα.
Όπως σχολιάστηκε αρκετά, η συνάντηση θύμισε κάπως τους Ρέιγκαν και Γκορμπατσόφ εν έτει 1985, οι οποίοι είχαν τότε αναγνωρίσει πως «ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να γίνει», ενώ σε μία ακόμη ψυχροπολεμική αναφορά ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε στους δημοσιογράφους πως η συνάντηση δεν είχε να κάνει με την εμπιστοσύνη αλλά με το συμφέρον και την επαλήθευση αυτού («Εμπιστεύσου, αλλά επαλήθευε» έλεγε ο Ρέιγκαν, αναφερόμενος στον πυρηνικό αφοπλισμό).
Από την άλλη, ο Ρώσος πρόεδρος, σε ένα πιο ντοστογιεφσκικό μότο που φαίνεται να επαληθεύει τη δική του ρωσική δυσπιστία και εξωτερική πολιτική βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στη δαιμονοποίηση της δύσης, σχολίασε πως «δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, υπάρχει μόνο το φάσμα της εμπιστοσύνης»!
Φτάσαμε άραγε εκεί, στην αναβίωση του ψυχροπολεμικού παρελθόντος; Όχι ακριβώς. Όπως το είπε κυνικά ο Αμερικανός πρόεδρος: «Δε νομίζω ότι (ο Βλαντιμίρ Πούτιν) γυρεύει ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο. Ανησυχεί πως θέλουμε να τον ρίξουμε, αλλά αυτές οι ανησυχίες δε νομίζω ότι είναι η κινητήριος δύναμη στην σχέση του με τις ΗΠΑ». Η Ρωσία, αποφάνθηκε ο Τζο Μπάιντεν «απεγνωσμένα προσπαθεί να διατηρήσει τη θέση της ως παγκόσμια δύναμη». Όμως, συμπλήρωσε, κοινός παρανομαστής μας είναι η Κίνα. Το τελευταίο πράγμα που θέλει κανείς είναι ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος.
Με άλλα λόγια, μπορεί το κλίμα στις διμερείς σχέσεις να είναι ψυχροπολεμικό, αλλά το αντίπαλο δέος της Δύσης δεν είναι πλέον το Κρεμλίνο, αλλά το Πεκίνο. Ο Τζο Μπάιντεν δεν έκρυψε, ούτε από τους G7, ούτε από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, πως η Κίνα είναι η νέα προτεραιότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Στο όνομα της απειλητικής υπερδύναμης, μπορεί να βρει κοινούς παρονομαστές και με τα ρωσικά συμφέροντα.
Η αίσθηση πως ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν συγκαταβατικός απέναντι στη Ρωσία (αλλά και άκρως επικριτικός, όσον αφορά τις εκπεφρασμένες προτεραιότητές του, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) επικράτησε στη διάρκεια όλης της συνάντησης. Και ήταν και σε κάποιο βαθμό, μία τακτική για να στριμώξει τη Ρωσία. Το είχε κάνει και ο Μπαράκ Ομπάμα το 2014, μετά τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία, όταν είχε αποκαλέσει τη Ρωσία «περιφερειακή δύναμη».
Είναι ακριβώς αυτό που ήθελε να αποφύγει ο Ρώσος πρόεδρος. Κατά πληροφορίες, ο Ρώσος πρόεδρος επιθυμούσε εν όψει της συνάντησης κάποια «συμβολική αναγνώριση από πλευράς ΗΠΑ του γεωπολιτικού στάτους της Ρωσίας». Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν φαίνεται πως το προσέφερε αυτό, σε κάποιο βαθμό.
Άλλωστε, στα εναρκτήρια σχόλια της συνάντησης, έκανε αναφορά στις ΗΠΑ και τη Ρωσία ως «δύο μεγάλες δυνάμεις», ενώ ανοίγοντας αργότερα τη (δική του) συνέντευξη Τύπου μίλησε για «δύο ισχυρές και περήφανες χώρες». Αυτό άλλωστε φαίνεται πως οδήγησε και τον Ρώσο πρόεδρο να κάνει την υποχώρηση να ξεκινήσει διάλογο για τις ΗΠΑ και για το θέμα της κυβερνοασφάλειας.
Παρότι, όπως φάνηκε από τα σχόλιά του στους δημοσιογράφους, αρνείται την υπαιτιότητα για τις κυβερνοεπιθέσεις σε βάρος των ΗΠΑ, θεωρεί πως η Ουκρανία είναι πραξικόπημα ενορχηστρωμένο από την Ουάσινγκτον και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο και ο Ναβάλνι να είναι… πράκτορας.
Η ψυχρή γλώσσα του σώματος
«Δεν υπάρχει υποκατάστατο για την συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, όμως οι δύο ηγέτες – το είπαν όλοι- απόφυγαν να κοιταχθούν, ενώ όπως ήταν άλλωστε προγραμματισμένο, έδωσαν χωριστές συνεντεύξεις Τύπου. Και εδώ φαίνεται πως ο Μπάιντεν είχε το πλεονέκτημα, αφήνοντας το Ρώσο πρόεδρο να μιλήσει πρώτος.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επεφύλαξε επαίνους για τον Αμερικανό ομόλογό του. Χαρακτήρισε τη συνάντηση «εποικοδομητική» και «με αποτελέσματα» και τον συνομιλητή του «ισορροπημένο», «έμπειρο» και «με ηθικές αρχές», ενώ αποκάλυψε ακόμη και πως μίλησαν για τη μητέρα του Μπάιντεν. Δήλωσε δε πως έμεινε ικανοποιημένος με τις εξηγήσεις που του έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος για τον λόγο που τον είχε αποκαλέσει «δολοφόνο» (που ήταν και η αιτία για την ανάκληση του Αντόνοφ από την Ουάσινγκτον το Μάρτιο).
Ο Τζο Μπάιντεν από την άλλη, εμφανίστηκε θετικός, αλλά κάπως πιο αυστηρός. Ο τόνος της συνάντησης, είπε, ήταν «καλός», «θετικός».Τόνισε πως αποβλέπει σε μία σχέση που θα είναι σταθερή και προβλέψιμη. «Πρέπει να έχουμε κάποιους βασικούς κανόνες, με βάση τους οποίους προχωράμε» είπε. Αλλά, υπερθεμάτισε και στη σημασία που δίνουν οι ΗΠΑ στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στο ακροατήριό του ήταν μόνο Αμερικανοί δημοσιογράφοι. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, πάλι, απάντησε σε ερωτήσεις από όλα τα ΜΜΕ.