Το Βατικανό βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος καθώς συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα το Κονκλάβιο των καρδιναλίων για την εκλογή του νέου Πάπα. Οι 133 εκλέκτορες καρδινάλιοι είναι απομονωμένοι στην Καπέλα Σιξτίνα και πραγματοποιούν τις τέσσερις καθημερινές ψηφοφορίες, με τους πιστούς και τους τουρίστες να συγκεντρώνονται έξω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου περιμένοντας με αγωνία τον λευκό καπνό.
Κονκλάβιο: Η διαδικασία της ψηφοφορίας και ο λευκός καπνός
Η εκλογική διαδικασία του Κονκλαβίου είναι αυστηρά καθορισμένη από τους Κανονισμούς της Καθολικής Εκκλησίας. Κάθε ημέρα περιλαμβάνει τέσσερις γύρους μυστικής ψηφοφορίας: δύο το πρωί και δύο το απόγευμα. Η πρώτη ψηφοφορία της ημέρας γίνεται στις 10:30 και η δεύτερη στις 12:30. Αντίστοιχα, το απόγευμα οι ψηφοφορίες λαμβάνουν χώρα στις 18:30 και 20:00. Κάθε καρδινάλιος γράφει το όνομα του υποψήφιου της επιλογής του σε ένα ειδικό ψηφοδέλτιο, που διπλώνεται και τοποθετείται σε μια χάλκινη λεκάνη πάνω στην Αγία Τράπεζα. Ακολουθεί η καταμέτρηση και ο έλεγχος των ψήφων.
Η διαδικασία παραγωγής του καπνού, που προέρχεται από την καύση των ψηφοδελτίων, είναι ένα από τα πιο συμβολικά και χαρακτηριστικά στοιχεία του Κονκλαβίου. Αν δεν έχει υπάρξει εκλογή Πάπα, οι ψήφοι καίγονται με τη χρήση χημικών ενώσεων που παράγουν μαύρο καπνό. Εάν ένας υποψήφιος συγκεντρώσει τα δύο τρίτα των ψήφων, η εκλογή θεωρείται έγκυρη και τότε καίγονται τα ψηφοδέλτια με διαφορετικά χημικά ώστε να παραχθεί λευκός καπνός, το σημάδι που ενημερώνει τον κόσμο ότι ο νέος Ποντίφικας εξελέγη.
Σημαντικό είναι ότι μόνο μετά τη δεύτερη πρωινή (12:30) και τη δεύτερη απογευματινή (20:00) ψηφοφορία βγαίνει καπνός εάν δεν υπάρχει αποτέλεσμα. Αντίθετα, στις πρώτες ψηφοφορίες των δύο κύκλων (10:30 και 18:30), καπνός παράγεται μόνο αν υπάρξει εκλογή και αυτός θα είναι λευκός. Αυτή η ρύθμιση εισήχθη για να περιορίσει τη σύγχυση και την παραπληροφόρηση, καθώς στο παρελθόν είχαν υπάρξει περιστατικά όπου ο κόσμος δεν μπορούσε να ξεχωρίσει αν ο καπνός ήταν μαύρος ή λευκός.
Η σήμανση αυτή συμπληρώνεται, όταν υπάρξει εκλογή, από το χτύπημα των καμπανών του Αγίου Πέτρου – σημάδι που επιβεβαιώνει την άφιξη του νέου Πάπα. Στη συνέχεια, ο εκλεγείς μεταφέρεται σε ένα παρακείμενο δωμάτιο, το λεγόμενο «Δωμάτιο των Δακρύων», για να προσευχηθεί και να ντυθεί με τα παπικά άμφια. Κατόπιν, κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο περίφημο μπαλκόνι της Βασιλικής, με τη φράση «Habemus Papam».
Η διαδικασία είναι σχεδιασμένη για απόλυτη μυστικότητα και πνευματική συγκέντρωση. Οι καρδινάλιοι έχουν παραδώσει κάθε ηλεκτρονική συσκευή και κοιμούνται απομονωμένοι στην Casa Santa Marta, χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο. Οι τεχνικές ασφάλειας περιλαμβάνουν παρεμβολείς σημάτων, καλυμμένα παράθυρα και σφραγισμένες πόρτες, ώστε να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα της διαδικασίας.
Η παπική εκλογή δεν βασίζεται σε καμία ψηφιακή μέθοδο: είναι μια τελετουργική διαδικασία, με ρίζες στον Μεσαίωνα, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον εκατομμυρίων πιστών και παρατηρητών ανά τον κόσμο. Οι καρδινάλιοι, ψέλνοντας το Veni Creator Spiritus και διαβάζοντας τον όρκο τους, ζητούν φώτιση για την επιλογή του Πνευματικού Ηγέτη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
#Conclave2025: I 133 cardinali elettori giurano secondo la Costituzione Apostolica Universi Dominici Gregis di Giovanni Paolo II.
➡️https://t.co/WKdTBkVXQj#VaticanNewsIT pic.twitter.com/3ojjfjtFZ3— Vatican News (@vaticannews_it) May 7, 2025
Οι επικρατέστεροι για τον παπικό θρόνο
Καθώς το Κονκλάβιο συνεχίζεται, κανένα φαβορί δεν έχει ξεκάθαρα ξεχωρίσει, ωστόσο δύο ονόματα κυριαρχούν στις συζητήσεις των αναλυτών και των παρατηρητών του Βατικανού. Ο Ιταλός καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, επί χρόνια το Νο2 της Αγίας Έδρας ως Γραμματέας του Βατικανού, θεωρείται ισχυρός θεσμικός υποψήφιος, με εκτενή εμπειρία στη διπλωματία και την εκκλησιαστική διοίκηση. Ο Παρολίν ανήκει στους μετριοπαθείς και έχει εργαστεί στενά με τον Πάπα Φραγκίσκο, αλλά παραμένει αποδεκτός και από συντηρητικότερα στοιχεία της Εκκλησίας.
Ισχυρότερος διεθνής υποψήφιος εμφανίζεται ο Φιλιππινέζος Λουίς Αντόνιο Τάγκλ, πρώην Αρχιεπίσκοπος της Μανίλας και νυν επικεφαλής της Δικαιοδοσίας για την Ευαγγελίωση των Λαών. Θεωρείται χαρισματικός, με κοινωνική ευαισθησία και πνευματική παρουσία, ενώ για πολλούς αντιπροσωπεύει τη συνέχεια της πιο προοδευτικής γραμμής του Φραγκίσκου, ειδικά σε θέματα ένταξης, φτώχειας και διαλόγου με άλλες θρησκείες. Αν εκλεγεί, θα μπορούσε να γίνει ο πρώτος Ασιάτης Πάπας στην ιστορία της Εκκλησίας.
Ωστόσο, αν αποδειχθεί ότι κανείς από τους δύο δεν μπορεί να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων, το Κονκλάβιο ενδέχεται να στραφεί σε «συμβιβαστικούς» υποψήφιους. Σε αυτό το ενδεχόμενο, κρίσιμο ρόλο θα παίξουν η γεωγραφική προέλευση, οι θεολογικές ισορροπίες και η κοινή γλώσσα μεταξύ των καρδιναλίων.
Μεταξύ των ονομάτων που ακούγονται ως πιθανοί «papabili» – ο όρος στα ιταλικά για εκείνους που θεωρούνται πιθανότεροι να εκλεγούν Πάπες – είναι ο Ζαν-Μαρκ Αβελίν από τη Γαλλία, με έμφαση στον θεολογικό στοχασμό, ο Πίτερ Έρντο από την Ουγγαρία, εκπρόσωπος της πιο συντηρητικής πτέρυγας, ο Ρόμπερτ Πρεβόστ από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με ρίζες στη Λατινική Αμερική και σημαντική εμπειρία σε εκκλησίες του Νότου, και ο Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει νέα έμφαση στη Μέση Ανατολή.
Οι καρδινάλιοι, παραμένοντας απομονωμένοι χωρίς πρόσβαση σε τηλέφωνα ή υπολογιστές, κινούνται μεταξύ της Καπέλα Σιξτίνα και της Casa Santa Marta, όπου κοιμούνται και δειπνούν. Ο όρκος μυστικότητας, όπως και η εσωστρέφεια της διαδικασίας, που στοχεύει στη φώτιση της απόφασης μακριά από πολιτικές πιέσεις ή εξωτερικές επιρροές, παραμένει αδιαπραγμάτευτος.
Αναλυτές τονίζουν πως η επερχόμενη εκλογή αναμένεται να είναι και κρίσιμη αλλά και στρατηγική, καθώς οι καρδινάλιοι καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ των διαιρέσεων που άφησε πίσω του ο Φραγκίσκος. Με το Σώμα να διασπάται ανάμεσα σε προοδευτικούς και παραδοσιακούς, κάθε ψήφος αποκτά μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι σε προηγούμενα Κονκλάβια.
Καθώς η δεύτερη μέρα του Κονκλαβίου βρίσκεται σε εξέλιξη, όλα τα βλέμματα παραμένουν στην καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα. Ο κόσμος αναμένει με κομμένη την ανάσα τον λευκό καπνό – σημάδι πως ένας νέος Ποντίφικας ετοιμάζεται να απευθυνθεί στην ανθρωπότητα.
