Καθώς ξεκινούν επιτέλους, με έναν αναπάντεχο ελιγμό Τραμπ, οι εμπορικές συνομιλίες για τους δασμούς μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ξεκίνησε μια «νικηφόρα» ιδεολογική περιοδεία, επιχειρώντας να επιβάλει το όραμά του για έναν κόσμο όπου η επιρροή των ΗΠΑ υποχωρεί.
Πίσω από τους δασμούς κρύβεται η προσπάθεια ηγεμονίας σε έναν πολυπολικό κόσμο γεμάτο αστάθεια και αβεβαιότητα, σχολιάζει το Bloomerg. Ο Κινέζος ηγέτης βρίσκεται ήδη σε 4ήμερη επίσκεψη στη Ρωσία —την πρώτη του συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν από τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο επιβάλλοντας το πιο ανατρεπτικό καθεστώς δασμών εδώ και έναν αιώνα.
Ο Σι συμμετέχει στη Μόσχα μαζί με περισσότερους από 20 άλλους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, στις εκδηλώσεις του Πούτιν για την 80ή επέτειο από τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η επίσκεψη υπογραμμίζει περαιτέρω τη «χωρίς όρια» εταιρική σχέση που έχουν διακηρύξει Σι και Πούτιν, ακόμα και ενώ ο Τραμπ επιχειρεί να επαναπροσεγγίσει τη Μόσχα. Παράλληλα, υπενθυμίζει τη διπλωματική επιρροή του Πεκίνου σε ένα μπλοκ χωρών που επιθυμεί τη μετάβαση από την αμερικανική ηγεμονία σε μια πολυπολική παγκόσμια τάξη, όπως την οραματίζονται Πεκίνο και Κρεμλίνο.
Ο Σι Τζινπίνγκ υποστηρίζει ότι η Κίνα και η Ρωσία οφείλουν να αντισταθούν σε προσπάθειες υπονόμευσης της μεταξύ τους εμπιστοσύνης —μια έμμεση αιχμή κατά της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία επιχειρεί να αποσπάσει τη Μόσχα από την κινεζική επιρροή.
Τόνισε επίσης ότι οι δύο χώρες πρέπει να προστατεύσουν τη μεταπολεμική διεθνή τάξη—την ίδια στιγμή που η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία αμφισβητεί θεμελιώδεις αρχές του υφιστάμενου συστήματος.
Η πρόταση Τραμπ για δασμούς 80% στην Κίνα και πού οδηγεί
Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε λόγο σήμερα για μείωση των δασμών στην Κίνα στο 80%, από το τρέχον 145%, καθώς αναμένονται συνομιλίες το Σαββατοκύριακο για τον περιορισμό ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Σχεδόν 700 δισ. δολ. αγαθών ανταλλάσσονται πλέον ετησίως μεταξύ των δύο χωρών.
Σε δεύτερο χρόνο ο Λευκός Οίκος προχώρησε σε διευκρινήσεις, εντείνοντας την αβεβαιότητα: «Ήταν ένα νούμερο που το πέταξε έτσι ο πρόεδρος και θα δούμε τι θα γίνει αυτό το Σαββατοκύριακο, ανέφερε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολίν Λέβιτ, ξεκαθαρίζοντας πριν το παζάρι στη Γενεύη ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα προχωρήσει σε μονομερή μείωση των δασμών. Αν και νωρίτερα ο Τραμπ μετά το σήμα, ανέφερε για το ποσοστό: «Εξαρτάται από τον Σκοτ Μπέσεντ».
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ και ο επικεφαλής διαπραγματευτής σε θέματα εμπορίου Τζέιμσον Γκριρ θα συναντήσουν τον «τσάρο» της κινεζικής οικονομίας Χε Λίφενγκ στην Ελβετία αυτό το Σαββατοκύριακο για συνομιλίες, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πρώτο βήμα προς την επίλυση ενός εμπορικού πολέμου που προκαλεί αναταραχές στην παγκόσμια οικονομία.
«Η Κίνα θα πρέπει να ανοίξει την αγορά της στις ΗΠΑ – θα ήταν τόσο καλό για αυτή!!! Οι κλειστές αγορές δεν λειτουργούν πλέον!!!», ανέφερε νωρίτερα ο Αμερικανός πρόεδρος σε ανάρτηση στο Truth Social. «Δασμός 80% στην Κίνα φαίνεται σωστό. Εξαρτάται από τον Σκοτ Μπέσεντ», είπε.
Μετά την επιστροφή του Τραμπ τον Ιανουάριο στο Λευκό Οίκο, η κυβέρνησή του επέβαλε νέους τελωνειακούς δασμούς συνολικού ύψους 145% στα εμπορεύματα που προέρχονται από την Κίνα, στους οποίους προστίθενται μέτρα κατά τομείς.
Το Πεκίνο απάντησε επιβάλλοντας τελωνειακούς δασμούς 125% στις αμερικανικές εισαγωγές στην Κίνα, καθώς και πιο στοχευμένα μέτρα.
Τα επίπεδα αυτά θεωρούνται αφόρητα από τους περισσότερους οικονομολόγους, σε σημείο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, αλλά και χώρες πέραν αυτών, να απειλούνται με ύφεση και ενδεχομένως μεγάλη αύξηση των τιμών.
Ο αναπάντεχος ελιγμός Τραμπ για δασμούς 80% στην Κίνα ήρθε μια ημέρα μετά την εξίσου πολύ σημαντική ανακοίνωση εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας — το πρώτο σημαντικό βήμα αφότου οι ΗΠΑ εισήγαγαν προληπτικούς δασμούς έναντι των περισσότερων εμπορικών εταίρων νωρίτερα φέτος. Το πλαίσιο ανακοινώθηκε από το Οβάλ Γραφείο, με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ σε ανοικτή ακρόαση.
Σύμφωνα με γραφικό που αναρτήθηκε στο Truth Social, θα διατηρηθεί ένας βασικός δασμός 10% στα βρετανικά προϊόντα. Ο ίδιος ο Τραμπ σημείωσε πάντως πως το 10% ενδέχεται να είναι «το χαμηλότερο επίπεδο» για μελλοντικές συμφωνίες με άλλες χώρες, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο πολύ υψηλότερων επιβαρύνσεων για χώρες με μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα έναντι των ΗΠΑ, λίγο πριν τη διαπραγμάτευση ΗΠΑ-Κίνας στη Γενεύη.
Η εμπορική κόντρα ΗΠΑ-ΕΕ και τα αντίποινα 95 δισ. ευρώ που σχεδιάζει η Κομισιόν
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Ντόναλντ Τραμπ έχει στοχοποιήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειάς του να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο και προσφέρει διαπραγματεύσεις σε βασικούς εμπορικούς εταίρους μετά την ανακοίνωση απότομων αυξήσεων δασμών στις αρχές Απριλίου.
Οι προσπάθειες συμβιβασμού μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ έχουν μέχρι στιγμής σημειώσει ελάχιστη πρόοδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να επιβάλει επιπλέον δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας έως και 95 δισ. ευρώ (108 δισ. δολάρια) σε περίπτωση που οι συνομιλίες με την ομάδα Τραμπ δεν καταλήξουν σε ικανοποιητική συμφωνία.
Τα προτεινόμενα αντίμετρα περιλαμβάνουν δασμούς σε βιομηχανικά προϊόντα, όπως αεροσκάφη της Boeing, αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής και μπέρμπον —το οποίο είχε αφαιρεθεί από προηγούμενο κατάλογο μέτρων. Η νέα πρόταση θα τεθεί σε διαβουλεύσεις με τα κράτη-μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς έως τις 10 Ιουνίου και ενδέχεται να τροποποιηθεί πριν οριστικοποιηθεί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ που είναι αρμόδιο για τις εμπορικές σχέσεις, ξεκινά αυτή την εβδομάδα διαπραγματεύσεις με την αμερικανική κυβέρνηση. Αξιωματούχοι της Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσουν στην Ουάσινγκτον μια σειρά επιλογών —μεταξύ των οποίων ιδέες για μείωση δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων και ενίσχυση των επενδύσεων στις ΗΠΑ— που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε επίσημες προτάσεις.
Η νέα σχέση ΕΕ-Κίνας
Ωστόσο, το πιο χειροπιαστό σημάδι της επιτυχίας του Σι να παρουσιάσει την Κίνα ως πιο αξιόπιστο εταίρο από τις ΗΠΑ ενδέχεται να έρθει από την επανεκκίνηση των σχέσεων με την Ευρώπη, παρά τις τριβές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Παράλληλα, ο Φρίντριχ Μερτς απέρριψε τις εικασίες ότι θα μπορούσε να στηρίξει νέες πρωτοβουλίες κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού — ένα σενάριο που έχει επανέλθει στη συζήτηση ως τρόπος χρηματοδότησης των αυξημένων αμυντικών δαπανών της ΕΕ, δεδομένων των πιεσμένων εθνικών προϋπολογισμών. Όπως δήλωσε, απαιτείται περαιτέρω διάλογος, καθώς οι απόψεις μεταξύ των κρατών-μελών παραμένουν διχασμένες.
«Δεν πρόκειται να αλλάξω τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης σχετικά με τις δυνατότητες δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης — αυτό πρέπει να παραμείνει εξαίρεση», ανέφερε ο Μερτς σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους.
«Υπήρξαν εξαιρέσεις στο παρελθόν, αλλά θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε κρίσεις και δύσκολες καταστάσεις για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμη δικαιολογία για την προσφυγή σε νέο ευρωπαϊκό χρέος».
Τα στοιχήματα Ντόναλντ Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ
Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg πρόσωπα που γνωρίζουν τον σχεδιασμό των διαπραγματεύσεων, οι οποίες πρόκειται να ξεκινήσουν το Σάββατο στη Γενεύη υπό την ηγεσία του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και του αντιπροέδρου της κινεζικής κυβέρνησης Χε Λιφένγκ, η αμερικανική πλευρά ενδέχεται να θέσει ως αρχικό στόχο τη μείωση των δασμών ακόμα και κάτω από το 60%, μολονότι μίλησε για 80% σήμερα ως βάση για συζήτηση.
Εκτιμάται ότι το Πεκίνο ενδέχεται να ανταποκριθεί με αντίστοιχα βήματα. Αν υπάρξει πρόοδος στις διήμερες συνομιλίες, οι μειώσεις ενδέχεται να τεθούν σε εφαρμογή ήδη από την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι διαπραγματεύσεις αναμένονται περισσότερο διερευνητικές και εστιασμένες στην ανταλλαγή παραπόνων, παρά στην επίλυση των εκκρεμοτήτων που βαραίνουν τη διμερή σχέση. Η κατάσταση παραμένει ρευστή, χωρίς εγγύηση ότι οι δασμοί θα μειωθούν άμεσα.
Ψηλά στην αμερικανική ατζέντα βρίσκεται επίσης η άρση των κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, κρίσιμων για την παραγωγή μαγνητών και άλλων τεχνολογιών, καθώς αρκετοί βιομηχανικοί τομείς αντιμετωπίζουν κινδύνους διαταραχής.
Πρόοδος έχει σημειωθεί και στο ζήτημα του φαιντανύλης, με τις δύο πλευρές να προετοιμάζουν ξεχωριστό κύκλο συνομιλιών για τη μείωση των κινεζικών εξαγωγών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του οπιοειδούς, το οποίο έχει συνδεθεί με την αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση τα τελευταία χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση ο Σι Τζινπίγνγκ πριν αναχωρήσει για τη Μόσχα στα μέσα της εβδομάδα, κάλεσε τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σταθούν στο πλευρό της Κίνας απέναντι στον «μονομερή εκφοβισμό» —έναν έμμεσο υπαινιγμό προς τις ΗΠΑ.
Αν καταφέρει να μεταφράσει αυτή την προσέγγιση σε διεύρυνση των οικονομικών σχέσεων, θα πρόκειται για την πιο ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο πολυπολικός κόσμος του Σι ήρθε για να μείνει.
