Ανώτατοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν συγκεντρωθεί στην Αττάλεια για τη σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η συνάντηση Ουκρανών και Ρώσων στην Κωνσταντινούπολη. Η προοπτική ωστόσο για σημαντική πρόοδο στις αναμενόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες φαντάζει «χλομή», παρά τα παχιά λόγια από Ρωσία, Ουκρανία και ΗΠΑ. Με πρωτοβουλία της Τουρκίας, η έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταφέρεται για το απόγευμα, δήλωσε σήμερα η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Τετάρτης ότι θα στείλει μόνο μια αντιπροσωπεία χαμηλόβαθμων εκπροσώπων υπό την ηγεσία του συμβούλου του, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, στις συνομιλίες με την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, ενισχύοντας τις αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί κάποια ουσιαστική πρόοδος στις φετινές συναντήσεις. Από πλευράς της η Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η ρωσική αποστολή βρίσκεται εκεί και είναι «έτοιμη για σοβαρή δουλειά».
Παράλληλα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισε πως η Ουκρανία θα αποφασίσει για τα επόμενά της βήματα μετά την συνάντησή του με τον Ερντογάν, ενώ χαρακτήρισε «διακοσμητική» την αντιπροσωπεία που απέστειλε η Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη, και αναρωτήθηκε «αν είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις». Ο πρόεδρος της Τουρκίας από την πλευρά του αναμένεται να τονίσει κατά τις συνομιλίες του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας την τουρκική θέση, ότι δηλαδή θα πρέπει να υπάρξουν κατάπαυση του πυρός και ειρηνευτικές συνομιλίες χωρίς καθυστέρηση για τον τερματισμό του πολέμου, ανακοίνωσε το γραφείο του.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αναμένεται να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή, συνοδευόμενος από τους προεδρικούς απεσταλμένους Στιβ Γουίτκοφ και Κιθ Κέλογκ, αφού προηγηθεί συμμετοχή τους στις συναντήσεις στην Αττάλεια. Παράλληλα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σήμερα, Πέμπτη, πως αν κριθεί απαραίτητο θα μεταβεί την Παρασκευή στην Τουρκία, εφόσον υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες.
Παραμένει ασαφές εάν αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ, την Ουκρανία και τη Ρωσία θα συναντηθούν απευθείας ή αν οι συνομιλίες θα διεξαχθούν διαδοχικά, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Τι θα πέσει στο τραπέζι στις συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας
Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass, η ρωσική αντιπροσωπεία έφτασε μετά τις 10:30 το πρωί της Πέμπτης στην Κωνσταντινούπολη. Επίσημα η Ουκρανία δεν έχει δεσμευτεί να στείλει απεσταλμένο στην Πόλη, ούτε έχει κατονομάσει μέλη της αποστολής, παρά το γεγονός ότι ο Ζελένσκι βρίσκεται στην Τουρκία.
Ουκρανικά ΜΜΕ μετέφεραν πληροφορίες πως η αντιπροσωπεία του Κιέβου προτίθεται να συζητήσει το ενδεχόμενο 30ήμερης εκεχειρίας, ενώ σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, η χώρα του και ο πρόεδρος Τραμπ είναι ανοιχτοί «σε οποιονδήποτε μηχανισμό που θα έχει ως αποτέλεσμα μια δίκαιη ειρήνη στον πόλεμο στην Ουκρανία».
Η απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών είναι τόσο μεγάλη, που δεν είναι σαφές το ποιο θα είναι το περιεχόμενο των συνομιλιών, αν τελικά γίνουν.
Ζαχάροβα και Λαβρόφ κατακεραυνώνουν τον Ζελένσκι
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα χαρακτήρισε σήμερα «κλόουν» και «αποτυχημένο» τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τις επικρίσεις του για τη ρωσική αντιπροσωπεία που έχει σταλεί στην Τουρκία για τις πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου περισσότερα από τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
«Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη ‘διακοσμητική’; Ένας κλόουν; Ένας αποτυχημένος; Ένα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση», σχολίασε η Ζαχάροβα κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης των δημοσιογράφων, λίγο μετά τις δηλώσεις Ζελένσκι. «Ποιος νομίζει ότι είναι;» διερωτήθηκε.
Από την πλευρά του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «αξιολύπητο» επειδή απαίτησε από τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν να συμμετάσχει αυτοπροσώπως στις απευθείας συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας. «Πρώτα απ’ όλα, ο Ζελένσκι είπε ότι απαίτησε να έρθει ο Πούτιν αυτοπροσώπως. Λοιπόν, είναι αξιολύπητος», δήλωσε ο Λαβρόφ σε ομιλία του σε διπλωμάτες στη Μόσχα, η οποία μεταδόθηκε από την ιστοσελίδα του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
Τα σενάρια για κυρώσεις στη Ρωσία
Η αβεβαιότητα γύρω από τις διαπραγματεύσεις Ρωσίας-Ουκρανίας ρίχνει σκιά στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, που ξεκίνησε το βράδυ της Τετάρτης στο τουρκικό θέρετρο της Αττάλειας. Οι συζητήσεις του Ρούμπιο με τους Ευρωπαίους ομολόγους του αναμένεται να δώσουν την ευκαιρία για εναρμόνιση θέσεων σχετικά με την Ουκρανία, έπειτα από το τελεσίγραφο που εξέδωσαν Ευρωπαίοι ηγέτες το περασμένο Σαββατοκύριακο, καλώντας τη Ρωσία να συμφωνήσει έως τις 12 Μαΐου σε κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν δηλώσει πως διαθέτουν τη στήριξη των ΗΠΑ για τον συντονισμό κυρώσεων κατά της Ρωσίας, εάν η Μόσχα συνέχιζε τις επιθέσεις στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν στήριξε δημόσια την προτεινόμενη ημερομηνία κατάπαυσης του πυρός και η προθεσμία πέρασε χωρίς να σταματήσουν οι μάχες από καμία πλευρά.
«Είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία στέλνει αντιπροσωπεία χαμηλού επιπέδου στην Τουρκία γι’ αυτές τις ειρηνευτικές συνομιλίες», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, στους δημοσιογράφους πριν από την έναρξη της δεύτερης ημέρας των συνομιλιών στην Αττάλεια. «Παραμένω συγκρατημένα αισιόδοξος πως, εάν και οι Ρώσοι θελήσουν να συνεργαστούν, μπορεί να σημειωθεί κάποια πρόοδος τις επόμενες εβδομάδες».
Σε συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, όπως μετέδωσε το Bloomberg, η αμερικανική πλευρά δεν ήταν ξεκάθαρη ως προς το αν είναι ακόμα έτοιμη να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία εάν συνεχιστούν οι επιθέσεις, ούτε τι θα πράξει εάν ο Πούτιν αρνηθεί να συναντήσει τον Ζελένσκι και να σταματήσει τις εχθροπραξίες. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να πιέσουν τον Τραμπ να υλοποιήσει την απειλή του για κυρώσεις στη Μόσχα, εφόσον ο Πούτιν αρνηθεί να συναντήσει τον Ζελένσκι ή η Ρωσία δεν συμφωνήσει σε άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός εντός της εβδομάδας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Συμπίχα, συναντήθηκε την Τετάρτη στην Αττάλεια με τον Μάρκο Ρούμπιο και τον Αμερικανό γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ για να συζητήσουν τις ειρηνευτικές προσπάθειες και τα επόμενα βήματα. «Είναι κρίσιμο η Ρωσία να ανταποκριθεί στα εποικοδομητικά βήματα της Ουκρανίας», έγραψε ο Συμπίχα στην πλατφόρμα Χ . «Μέχρι στιγμής, δεν το έχει πράξει».
Ο Γκρέιαμ, σύμμαχος του Τραμπ, δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι διαθέτει διακομματική στήριξη για ένα νομοσχέδιο που θα επιβάλει «συντριπτικές» νέες κυρώσεις στη Ρωσία, περιλαμβανομένου και δασμού 500% στις εισαγωγές από χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, προϊόντα πετρελαίου, φυσικό αέριο ή ουράνιο.
Καθώς ο Πούτιν φαίνεται πλέον απίθανο να παρευρεθεί ο ίδιος στις συνομιλίες, παραμένει ασαφές σε ποιο βαθμό Ευρωπαίοι και ΗΠΑ θα προχωρήσουν τελικά στην επιβολή πρόσθετων κυρώσεων κατά της Μόσχας. Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε την Τετάρτη ένα 17ο πακέτο κυρώσεων, που στοχεύει τον «σκιώδη» στόλο δεξαμενόπλοιων της Ρωσίας και φυσικά ή νομικά πρόσωπα που βοηθούν τη Μόσχα να παρακάμπτει περιορισμούς στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, τα μέτρα θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό περιορισμένης εμβέλειας.
