Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει το παγκόσμιο εμπόριο με πολιτικές που συνδυάζουν προστατευτισμό, στρατηγική απομάκρυνση από την Κίνα και πίεση στους συμμάχους για αναδιάρθρωση των αλυσίδων εφοδιασμού. Θέλει οι σύμμαχοι των ΗΠΑ να πληρώσουν ένα είδος «τέλους συμμετοχής» με τους δασμούς για πρόσβαση στην αμερικανική αγορά και στη στρατιωτική προστασία της Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, οι αντιφάσεις δεν κρύβονται. Τα μέσα που χρησιμοποιεί —όπως οι τιμωρητικοί δασμοί και οι έλεγχοι εξαγωγών— κινδυνεύουν να αποξενώσουν εταίρους και να ωθήσουν άλλες χώρες πιο κοντά στο Πεκίνο, σχολιάζει το Bloomberg. Η Κίνα ήδη προχωρά σε αντίμετρα και εντείνει τη διπλωματία της σε Ευρώπη, Ασία και Λατινική Αμερική.
Η συμφωνία με τη Βρετανία δείχνει πως ο Τραμπ ενδιαφέρεται περισσότερο για την εικόνα μιας συμφωνίας παρά για μακροχρόνια αρχιτεκτονική. Οι πιέσεις προς το Λονδίνο να απομακρυνθεί από την Κίνα ενδέχεται να προκαλέσουν αντιδράσεις από το Πεκίνο.
Την ίδια στιγμή, ενώ οι δασμοί παραμένουν υψηλοί (έως και 30% στις κινεζικές εισαγωγές), ο Τραμπ μιλά για νέες αυξήσεις μετά τον Ιούλιο. Παρά τις απειλές, οι αγορές δείχνουν ανακούφιση από προσωρινές εκεχειρίες.
Ορισμένοι ειδικοί μιλώντας στο Bloomberg εκφράζουν αμφιβολίες για τη σαφήνεια της στρατηγικής του: ταυτόχρονα επιδιώκει απομόνωση της Κίνας και μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά της. Η πολιτική του βασίζεται σε ασαφή μηνύματα και ευκαιριακές συμφωνίες που θέτουν σε δοκιμασία την αξιοπιστία των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ επιδιώκει να επαναδιαπραγματευτεί τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις με στόχο την ενίσχυση της αμερικανικής οικονομίας και την απομόνωση της Κίνας. Ωστόσο, η στρατηγική του χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις και αβεβαιότητα, προκαλώντας σύγχυση στους εμπορικούς εταίρους και αναταραχή στις αγορές σε τρία μέτωπα.
1. Η αντιφατική στρατηγική με τους δασμούς και η Κίνα
Ο Πρόεδρος Τραμπ επιδιώκει να δημιουργήσει αλυσίδες εφοδιασμού που να είναι απομονωμένες από την Κίνα, διασφαλίζοντας την πρόσβαση σε τεχνολογία και πρώτες ύλες για τις αμερικανικές εταιρείες. Ταυτόχρονα, επιδιώκει να απομονώσει την Κίνα μέσω δασμών και περιορισμών στις εξαγωγές.
Αυτή η προσέγγιση ενέχει κινδύνους, καθώς οι εμπορικοί εταίροι ενδέχεται να θεωρήσουν το εμπόριο με τις ΗΠΑ υπερβολικά δαπανηρό και να στραφούν προς το Πεκίνο.
2. Αβεβαιότητα και οικονομικές επιπτώσεις
Η αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική πολιτική του Τραμπ έχει προκαλέσει ανησυχία στις αγορές και στους επιχειρηματίες. Οι καταναλωτές εκφράζουν φόβους για αύξηση του πληθωρισμού, ενώ οι επιχειρήσεις καθυστερούν επενδύσεις και προσλήψεις λόγω της αβεβαιότητας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει ανησυχία για τις επιπτώσεις των δασμών στις οικονομίες της και τονίζει την ανάγκη για στρατηγική αυτονομία στον τομέα της άμυνας και των προηγμένων τεχνολογιών.
3. Διπλωματική αντίδραση και αντίκτυπος
Η Κίνα έχει εντείνει τη διπλωματία της, καλώντας χώρες να αντισταθούν στην «εκφοβιστική» πολιτική των ΗΠΑ και να διατηρήσουν ανοιχτές τις αλυσίδες εφοδιασμού. Η ΕΕ προτείνει μηδενικούς δασμούς, ενώ οι ΗΠΑ αντιτίθενται σε αυτήν την πρόταση.
Οι χώρες προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ της ανάγκης για εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και της διατήρησης καλών σχέσεων με την Κίνα.
Αντικρουόμενα μηνύματα και υψηλό ρίσκο
Σύμφωνα με τον ίδιο, επιθυμεί έναν κόσμο όπου οι προμηθευτές είναι δεσμευμένοι και απομονωμένοι από την Κίνα, προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση στις τεχνολογίες και τις πρώτες ύλες που χρειάζονται οι αμερικανικές εταιρείες. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη των ΗΠΑ για να αποσπάσει τη μέγιστη επιρροή για τους πολίτες της, επιβάλλοντας μια ουσιαστική «συνδρομή» για την πρόσβαση στην αμερικανική οικονομία και τα οφέλη από την στρατιωτική ισχύ της.
Ωστόσο, η κύρια απειλή του για την επίτευξη αυτού του στόχου — η απομόνωση άλλων εθνών μέσω καταστρεπτικών δασμών και ελέγχων εξαγωγών — ενέχει πραγματικούς κινδύνους: οι εμπορικοί εταίροι ενδέχεται να αποφασίσουν ότι η συνεργασία με τις ΗΠΑ είναι τελικά πολύ δαπανηρή, εκθέτοντάς τους ακόμη περισσότερο στο Πεκίνο.
Η όρεξη Τραμπ για κλιμάκωση έχει τα όριά της
Περαιτέρω επιπλοκή προστίθεται από το γεγονός ότι οι παραχωρήσεις που έχει αποσπάσει μέχρι στιγμής είναι περιορισμένες, ενώ οι διαπραγματεύσεις με χώρες για τις οποίες η σαφήνεια του διπολικού κόσμου είναι ασαφής, πλησιάζουν. Ταυτόχρονα, η εσωτερική πίεση αυξάνεται, μαζί με την αίσθηση ότι η όρεξη του Τραμπ για κλιμάκωση έχει τα όριά της.
Το αποτέλεσμα είναι μια εμπορική πολιτική — και προσέγγιση προς την Κίνα — που θολώνει. Επιθυμεί ταυτόχρονα να απομονώσει την Κίνα και να κερδίσει μεγαλύτερη πρόσβαση στις αγορές της — και ζητά από στενούς εμπορικούς εταίρους να ρισκάρουν την οργή του Πεκίνου, ενώ η τελική πολιτική των ΗΠΑ παραμένει ασαφής.
«Δεν βλέπω μια καλά καθορισμένη στρατηγική, δεν βλέπω έναν σαφή στόχο ή σύνολο στόχων», δήλωσε στο Bloomberg ο Μάικλ Στρέιν, διευθυντής Σπουδών Οικονομικής Πολιτικής στο American Enterprise Institute, μια συντηρητική δεξαμενή σκέψης. «Βλέπω μια επιθυμία να εισάγουμε λιγότερα προϊόντα από την Κίνα».
Οι πρώιμες δοκιμές έχουν προσφέρει κάποια σαφήνεια για τους εμπορικούς εταίρους που προσπαθούν να κινηθούν ανάλογα με την εμπορική πολιτική του Τραμπ.
Τι δείχνει η συμφωνία με τη Βρετανία – Τα διδάγματα που πήρε η ΕΕ
Η Βρετανία έσπευσε να συνάψει συμφωνία και ανταμείφθηκε με μια συμφωνία που μείωσε τους δασμούς με περιορισμένες παραχωρήσεις. Η Κίνα έπαιξε σκληρά, αυξάνοντας τους δασμούς παρά τις προειδοποιήσεις του Τραμπ — μόνο για να φτάσει τελικά σε μια 90ήμερη ανακωχή που ελαφρύνει σημαντικά το βάρος των δασμών.
Το δίδαγμα που πήραν οι Ευρωπαίοι ηγέτες από τις κινήσεις: Ο Τραμπ ενδιαφερόταν περισσότερο για την ανακοίνωση μιας συμφωνίας παρά για την προσφορά ενός προτύπου για άλλες συνομιλίες. Η Ευρώπη πιστεύει επίσης ότι οι διπλές «συμφωνίες» έδειξαν την επιθυμία του Τραμπ να αποφύγει την κλιμάκωση, πρόσθεσαν αναλυτές.
Ταυτόχρονα, το πλαίσιο της συμφωνίας με τη Βρετανία υπογράμμισε τις προσπάθειες αναμόρφωσης των σχέσεων άλλων χωρών με την Κίνα. Η συμφωνία αυτή μείωσε τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο ως προϋπόθεση για την απομόνωση της Κίνας, θυμώνοντας το Πεκίνο.
Οι ΗΠΑ προσπαθούν να κάνουν τη Βρετανία να αποδεχτεί ορισμένους κανόνες με αντάλλαγμα για ευνοϊκούς δασμολογικούς περιορισμούς, καθώς και κριτήρια για την ιδιοκτησία που επικεντρώνονται στην εξάλειψη της Κίνας από τις αλυσίδες εφοδιασμού, κάτι που πιθανότατα θα προκαλέσει πίεση του Πεκίνου στο Λονδίνο, σύμφωνα με μια ευρωπαϊκή εκτίμηση της συμφωνίας.
Οι ΗΠΑ προσπαθούν σαφώς να κλίνουν μόνιμα τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις υπέρ τους με υψηλότερους δασμούς και απαιτήσεις ασφαλείας προς τους εταίρους που απομακρύνουν την Κίνα από τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ.
Η εμπορική πολιτική του Προέδρου Τραμπ συνεχίζει να εξελίσσεται, με τις αντιφάσεις και την αβεβαιότητα να παραμένουν κεντρικά χαρακτηριστικά της.
