Εμπορικό Δικαστήριο στο Μανχάταν εξέδωσε ομόφωνη απόφαση την Τετάρτη υπέρ πολιτειών υπό Δημοκρατική ηγεσία και μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες κατηγόρησαν τον Τραμπ ότι κακώς επικαλέστηκε νόμο περί έκτακτης ανάγκης, για να δικαιολογήσει την πλειονότητα των δασμών του. Το δικαστήριο έδωσε στην κυβέρνηση προθεσμία 10 ημερών για να εφαρμόσει την απόφαση, χωρίς όμως να παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες για τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την άρση των δασμών.
Η εντολή αφορά τον παγκόσμιο ενιαίο δασμό του Τραμπ, τα αυξημένα τιμολόγια σε Κίνα και άλλες χώρες, καθώς και τους δασμούς που σχετίζονται με τη φαιντανύλη σε Κίνα, Καναδά και Μεξικό. Άλλοι δασμοί που επιβλήθηκαν βάσει διαφορετικών εξουσιών, όπως οι γνωστοί ως δασμοί του Άρθρου 232 και του Άρθρου 301, δεν επηρεάζονται και περιλαμβάνουν δασμούς σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης υπέβαλε ειδοποίηση έφεσης στο Ομοσπονδιακό Εφετείο των ΗΠΑ. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ενδέχεται τελικά να έχει τον τελευταίο λόγο σε αυτήν την πολύ σοβαρή υπόθεση, που θα μπορούσε να επηρεάσει τρισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο εμπόριο. Προς το παρόν η απόφαση μπλοκάρει μόνιμα τους δασμούς, εκτός αν το εφετείο επιτρέψει την επαναφορά τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Η συντριπτική πλειονότητα των παγκόσμιων δασμών που Ντόναλντ Τραμπ κρίθηκε παράνομη και μπλοκαρίστηκε από το Εμπορικό Δικαστήριο των ΗΠΑ, καταφέροντας σοβαρό πλήγμα σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομικής του πολιτικής.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των χρηματιστηριακών δεικτών των ΗΠΑ εκτινάχθηκαν μετά την απόφαση, με τα συμβόλαια στον δείκτη Nasdaq 100 να σημειώνουν άνοδο έως και 2,1%. Το δολάριο ενισχύθηκε, ενώ το γεν σημείωσε πτώση.
Οι δασμοί που μπλοκάρονται με την απόφαση του δικαστηρίου © Bloomberg
Η απόφαση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα για τον Τραμπ στα δικαστήρια, εν μέσω ενός κύματος αγωγών, που αμφισβητούν προεδρικά διατάγματα και δοκιμάζουν τα όρια της προεδρικής εξουσίας. Άλλες δικαστικές υποθέσεις αφορούν την πρόκληση ενάντια στις μαζικές απολύσεις ομοσπονδιακών υπαλλήλων, τους περιορισμούς στο δικαίωμα υπηκοότητας λόγω γέννησης και τις προσπάθειες περικοπής ομοσπονδιακών δαπανών που έχουν ήδη εγκριθεί από το Κογκρέσο.
Οι δικαστές απέρριψαν το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι ο Τραμπ είχε την εξουσία να επιβάλλει μονομερώς δασμούς βάσει ενός νόμου που προορίζεται για τον έλεγχο χρηματοοικονομικών συναλλαγών κατά τη διάρκεια εθνικών εκτάκτων αναγκών. Η απόφαση εκδόθηκε υπό τη μορφή συνοπτικής απόφασης (summary judgment), πράγμα που σημαίνει ότι πρόκειται για τελική νίκη των εναγόντων στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο χωρίς την ανάγκη δίκης.
Τα προεδρικά διατάγματα του Τραμπ επικαλέστηκαν τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Κατά τη Διάρκεια Εκτάκτων Αναγκών (International Emergency Economic Powers Act – IEEPA) για να δικαιολογήσουν τους εκτεταμένους παγκόσμιους δασμούς. Ο νόμος αυτός δίνει στον πρόεδρο την εξουσία να ρυθμίζει διάφορες χρηματοοικονομικές συναλλαγές κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων κρίσεων, συνήθως σε περιπτώσεις επιβολής κυρώσεων.
Ο Τραμπ επικαλέστηκε τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ και τη διακίνηση ναρκωτικών στα σύνορα ως εθνικές κρίσεις που του επέτρεπαν να ενεργοποιήσει τον νόμο. Οι δικαστές σημείωσαν ότι οι νομικοί εκπρόσωποι του Τραμπ δήλωσαν κατά τη διάρκεια των ακροάσεων ότι στόχος ήταν να ασκηθεί πίεση σε άλλες χώρες, ώστε να συνάψουν καλύτερες εμπορικές συμφωνίες.
«Το επιχείρημα της κυβέρνησης περί πίεσης αποτελεί ουσιαστικά παραδοχή ότι η άμεση συνέπεια των δασμών σε συγκεκριμένες χώρες είναι απλώς να επιβαρύνουν τα κράτη-στόχους», έγραψε το πάνελ, στο οποίο συμμετείχαν ένας δικαστής διορισμένος από τον Τραμπ, ένας από τον Μπαράκ Ομπάμα και ένας από τον Ρόναλντ Ρίγκαν.
