Η απόφαση του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ που ματαιώνει τους δασμούς του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, εις βάρος δεκάδων χωρών με την αιτιολογία της κατάστασης έκτακτης εθνικής ανάγκης, αν και απόλυτα λογική, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο αβεβαιότητας για όλο τον κόσμο. Ωστόσο, στην Ε.Ε προσφέρεται μια καλή ευκαιρία, καθώς αυτή η ιστορική δικαστική απόφαση, ουσιαστικά, αποσαφηνίζει πως ο Τραμπ ξεπέρασε τα όρια της εξουσίας που προβλέπονται από το σύνταγμα των ΗΠΑ. Καθώς το υπουργείο Δικαιοσύνης έσπευσε να ασκήσει έφεση, η Ε.Ε έχει τη δυνατότητα να ανασκουμπωθεί και να επιμείνει στην τακτική των αμφίδρομων και όχι των μονομερών υποχωρήσεων όσο διαπραγματεύεται με τον Λευκό Οίκο μια εμπορική συμφωνία.
Δεν διακυβεύονται απλά οι δασμοί στη σαμπάνια ή το μπέρμπον. Οι λόγοι που ο Τραμπ βάλλεται κατά της Ε.Ε δεν περιορίζονται σε εμπορικά ζητήματα. Το πολιτικό και ιδεολογικό χάσμα είναι τεράστιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κατανοεί πώς συνδυάζεται η πολυσυλλογικότητα της Ε.Ε με την «ατομικότητα» των κρατών-μελών και το φιλελεύθερο πνεύμα των κοινωνιών τους. Ο Λευκός Οίκος έχει μεγαλύτερη εγγύτητα με τους ηγέτες των αυταρχικών χωρών αυτού του κόσμου. Πριν συνειδητοποιήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι ότι η Ρωσία δεν προτίθεται να συμφωνήσει σε μια άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, ο Τραμπ έδειξε πως προτιμά να συνομιλεί απευθείας με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία παρά με τους εταίρους στην Ευρώπη. Θεωρούσε πως έτσι θα επιτύχει αποτελεσματικότερα μια συμφωνία, μια πεποίθηση που διαψεύδεται ηχηρά από τη Μόσχα.
Όπως επισημαίνει ο Άλαν Μπίτι, αρθρογράφος των Financial Times, αξιωματούχοι στην 1η θητεία του Τραμπ (2017-2021) δηλώνουν πως η Ε.Ε συμπυκνώνει όλα όσα ο ίδιος αποστρέφεται, δηλαδή το κίνημα των ατομικών ελευθεριών στη σεξουαλική ταυτότητα (wokism), τη συλλογική λήψη αποφάσεων και την άρνηση να υποκλιθεί κανείς στην υπεροχή των ΗΠΑ. Σε αυτήν τη φάση, οι Βρυξέλλες απέφυγαν την άμεση επιβολή δασμών 50% από τις ΗΠΑ που είχε απειλήσει ο Τραμπ προ έξι ημερών επειδή, όπως ισχυρίστηκε, ήταν δυσαρεστημένος με την πορεία των διαπραγματεύσεων. Μια τηλεφωνική συνομιλία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον Τράμπ την περασμένη Κυριακή συνέβαλε στο να επανέλθει η προθεσμία στις 9 Ιουλίου.
Θεωρητικά μέχρι τότε έχουν μικρές και μεγάλες χώρες το περιθώριο να καταλήξουν με τις ΗΠΑ σε μια εμπορική συμφωνία και έτσι να αποφύγουν τους «αμοιβαίους» δασμούς που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στις 2 Απριλίου, την «Ημέρα της Απελευθέρωσης». Έκτοτε έχει κλιμακωθεί η μεταβλητότητα στις αγορές μετοχών και ομολόγων. Εντούτοις, η άνοδος των χρηματιστηριακών δεικτών σε όλο τον κόσμο μετά το δικαστικό μπλόκο στους δασμούς Τραμπ μπορεί να αποτελέσει για την κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων ισχυρή υπόδειξη για μια μεταστροφή της επιθετικής εμπορικής πολιτικής.
Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε έχει τα περιθώρια να αποφύγει μια βεβιασμένη εμπορική συμφωνία, όπως έπραξε η Κίνα και η Βρετανία, και να διεκδικήσει αμφίδρομες και όχι μονομερείς δεσμεύσεις για τη μείωση των δασμών. Μόνο με μια στιβαρή εμπορική συμφωνία θα καταφέρει η Ε.Ε να αποτελέσει ένα γεωπολιτικό αντίβαρο έναντι του Τραμπ, ο οποίος απαιτεί ο κόσμος να έρθει στα μέτρα του. Πρακτικά, οι Βρυξέλλες μπορούν να πιέσουν για την κατάργηση των δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
