Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ εκπέμπει ένα σαφές μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση: πως οι δασμοί του ήρθαν για να μείνουν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Στον Λευκό Οίκο, συντελέστηκαν πυρετώδεις διεργασίες την Πέμπτη, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δικαστικές αποφάσεις, που ανέστειλαν το μεγαλύτερο μέρος των δασμών του Τραμπ. Το Ομοσπονδιακό εφετείο ανέστειλε προσωρινά την απόφαση για «πάγωμα» των δασμών, μέχρι να εξετάσει τα κυβερνητικά επιχειρήματα, αν και τελικά θα μπορούσε να υποστηρίξει την αρχική απόφαση και να μπλοκάρει την πολιτική δασμών του Τραμπ.
Παρόλο που ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα προσφύγει ακόμη και στο Ανώτατο Δικαστήριο, εάν χρειαστεί, το μήνυμα από τους κορυφαίους συμβούλους του είναι ότι ο πρόεδρος δεν πρόκειται να κάνει πίσω στην επιβολή δασμών και ότι θα καταφύγει σε άλλες νομικές εξουσίες, εάν χρειαστεί. «Δεν υπάρχει Σχέδιο Β. Είναι το Σχέδιο Α», δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ο Πίτερ Ναβάρο, ένας από τους πιο σκληροπυρηνικούς εμπορικούς συμβούλους του Τραμπ. «Το Σχέδιο Α περιλαμβάνει όλες τις στρατηγικές επιλογές».
Πιθανές εναλλακτικές περιλαμβάνουν τις εξουσίες των Άρθρων 232 και 301, που ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν, ή τις λεγόμενες εξουσίες του Άρθρου 122, οι οποίες είναι αυστηρά περιορισμένες. Θα μπορούσε επίσης να ζητήσει έγκριση από το Κογκρέσο, αν και αυτή η επιλογή θα ήταν χρονοβόρα και θα αφαιρούσε πολύτιμο χρόνο από τη Γερουσία για άλλες προτεραιότητες, όπως οι δικαστικοί διορισμοί και το πολυδιαφημισμένο φορολογικό του νομοσχέδιο, το «ένα μεγάλο, όμορφο» πακέτο, όπως το αποκαλεί.
Ο Τραμπ επέβαλε εκτεταμένους δασμούς σχεδόν σε κάθε χώρα, χρησιμοποιώντας τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης (International Emergency Economic Powers Act – IEEPA), στον οποίο επικεντρώθηκε η ιστορική απόφαση του εμπορικού δικαστηρίου το βράδυ της Τετάρτης. Η χρήση του IEEPA αποτελεί ουσιαστικά μια συντόμευση που επέτρεψε στον Τραμπ να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να αποκτήσει μονομερή εξουσία για την επιβολή δασμών — μια εξουσία που παραδοσιακά ανήκε στο Κογκρέσο.
«Ήθελε να χρησιμοποιήσει τις σαρωτικές εξουσίες του IEEPA», δήλωσε ο Υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ σε συνέντευξή του στο Fox News το βράδυ της Πέμπτης. «Τώρα έχει πολλές, πολλές άλλες νομικές βάσεις και εξουσίες που μπορεί να χρησιμοποιήσει, και θα τις αξιοποιήσει αν χρειαστεί, αλλά προς το παρόν του αρέσει αυτή η εξουσία γιατί του επιτρέπει να αντιμετωπίζει όλους όσους μας φέρονται άδικα».
Τα σενάρια σε περίπτωση απόρριψης των εφέσεων Τραμπ
Αν απορριφθούν οι εφέσεις του Τραμπ, ενδέχεται να αναγκαστεί να στραφεί σε άλλες νομικές βάσεις για να επαναφέρει τους δασμούς που ανακοίνωσε την «Ημέρα της Απελευθέρωσης», συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανεστάλησαν στο 10% εν αναμονή διαπραγματεύσεων πριν από την προθεσμία του Ιουλίου. Επίσης ανεστάλησαν και οι δασμοί που σχετίζονται με τη φαιντανύλη.
Το Άρθρο 122 επιτρέπει στον πρόεδρο να επιβάλει δασμούς ύψους 15% — υψηλότερους από το ανεσταλμένο ποσοστό 10%, αλλά πολύ χαμηλότερους από τα ποσοστά έως και 50% που είχε ανακοινώσει αρχικά — και μόνο για χρονικό διάστημα έως 150 ημερών. Ο Πίτερ Ναβάρο παραδέχτηκε την Πέμπτη ότι το Άρθρο 122 εξετάζεται, αλλά φάνηκε να μην το προτιμά. «Το Άρθρο 122 σου δίνει μόνο 150 ημέρες», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Bloomberg. «Οπότε, αυτή είναι η απάντησή σας». Η εφημερίδα Wall Street Journal μετέδωσε αργά την Πέμπτη ότι η επιλογή αυτή βρίσκεται όντως υπό εξέταση.
Ο Τραμπ έχει ήδη χρησιμοποιήσει τις εξουσίες του Άρθρου 232 για να επιβάλει δασμούς στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα — όλοι οι οποίοι επιβλήθηκαν βάσει ερευνών που ξεκίνησαν πριν από την τρέχουσα θητεία του. Έχει επίσης ξεκινήσει νέες έρευνες με στόχο την επιβολή επιπλέον δασμών υπό την ίδια εξουσία, μεταξύ άλλων σε ημιαγωγούς και σε σειρά καταναλωτικών ηλεκτρονικών που τους περιέχουν, φαρμακευτικά προϊόντα, χαλκό και άλλα αγαθά.
Η Γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, υπέδειξε τις εξουσίες του Άρθρου 232 ως προειδοποίηση προς τα κράτη που μπορεί να θεωρούν την πρόσφατη δικαστική απόφαση ως μοχλό πίεσης. «Αυτές οι άλλες χώρες θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν — και το γνωρίζουν — ότι ο πρόεδρος διατηρεί και άλλες αρμοδιότητες για την επιβολή δασμών, όπως το Άρθρο 232, προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα συμφέροντα της Αμερικής αποκαθίστανται σε όλο τον κόσμο», δήλωσε.
Όταν της ζητήθηκε να διευκρινίσει εάν αυτό σημαίνει πως ο Τραμπ σκοπεύει να ξεκινήσει νέες έρευνες βάσει του Άρθρου 232 ή να επισπεύσει υπάρχουσες, η Λέβιτ απέφυγε να απαντήσει ευθέως. «Απλώς δηλώνω το γεγονός ότι ο πρόεδρος διαθέτει άλλες νομικές εξουσίες που μπορεί να χρησιμοποιήσει για την επιβολή δασμών και η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να τις αξιοποιήσει», δήλωσε. Η Λέβιτ κάλεσε επίσης το Ανώτατο Δικαστήριο να σταθεί στο πλευρό της κυβέρνησης και να κατοχυρώσει τις εκτεταμένες εξουσίες του IEEPA, κατηγορώντας τα κατώτερα δικαστήρια για υπέρβαση εξουσιών. «Το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να βάλει ένα τέλος σε αυτό για χάρη του Συντάγματός μας και της χώρας μας», δήλωσε.
Εν αναμονή της απάντησης της κυβέρνησης προς τα δικαστήρια
Ο Πίτερ Ναβάρο, από την πλευρά του, αναφέρθηκε και στις εξουσίες του Άρθρου 301, τις οποίες ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει κατά της Κίνας και που απαιτούν χρονοβόρες έρευνες παρόμοιες με αυτές του Άρθρου 232, καθώς και στις εξουσίες του Άρθρου 338. Οι εξουσίες του Άρθρου 338 προέρχονται από νόμο του 1930 και επιτρέπουν στον πρόεδρο να επιβάλει δασμούς έως και 50% σε χώρες που εφαρμόζουν διακρίσεις κατά των ΗΠΑ· σύμφωνα με την Υπηρεσία Έρευνας του Κογκρέσου, δεν έχουν ποτέ εφαρμοστεί.
Μια επιλογή που ο Τραμπ έχει αναφέρει δημόσια —αλλά δεν έχει υιοθετήσει— είναι να στείλει τα σχέδιά του για τους δασμούς στο Κογκρέσο. Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν οριακά τόσο τη Βουλή όσο και τη Γερουσία, δεν υπάρχει μεγάλο περιθώριο για απώλειες, εάν τεθεί σε ψηφοφορία το βασικό πυλώνας της διεθνούς οικονομικής του πολιτικής.
«Η φρικτή απόφαση δήλωσε ότι θα πρέπει να πάρω την έγκριση του Κογκρέσου για αυτούς τους Δασμούς», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στην Truth Social το βράδυ της Πέμπτης. «Με άλλα λόγια, εκατοντάδες πολιτικοί θα κάθονται στην Ουάσινγκτον για εβδομάδες, ίσως και μήνες, προσπαθώντας να καταλήξουν σε μια απόφαση για το τι θα χρεώνουμε τις χώρες που μας φέρονται άδικα».
Καθώς οι δικαστικές διαδικασίες συνεχίζονται, ο Ναβάρο υπαινίχθηκε ότι ο Λευκός Οίκος ενδέχεται να αποκαλύψει σύντομα τις προθέσεις του, δηλώνοντας ότι ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, θα παρουσιάσει την απάντηση της κυβέρνησης στις πρόσφατες αποφάσεις για τους δασμούς «τις επόμενες μία ή δύο ημέρες».
