Χωρίς ξεκάθαρα μηνύματα παρά μόνο απειλές, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε χθες την παράταση της αρχικής προθεσμίας της 9ης Ιουλίου για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών για την 1η Αυγούστου, διατηρώντας έτσι σε εγρήγορση την Ε.Ε και τον υπόλοιπο κόσμο. Τη Δευτέρα, ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε πως θα γίνουν αρκετές ανακοινώσεις μέσα στο επόμενο 48ώρο. Κάποιες ώρες μετά, ο Τραμπ είπε πως ενημέρωσε γραπτώς την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα πως θα ισχύσουν δασμοί 25%. Οι εισαγωγές από τη Νότια Αφρική προς τις ΗΠΑ θα φορολογηθούν, επίσης, με 30%, ενώ δασμοί ανακοινώθηκαν εις βάρος 11 ακόμη χωρών. Ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί πως υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης μόνο αν οι χώρες αυτές «καλέσουν με διαφορετική προσφορά, και αν μου αρέσει, τότε θα το κάνουμε».
Πηγές του πρακτορείου Reuters τονίζουν πως η Ε.Ε έχει μείνει εκτός της συγκεκριμένης ομοβροντίας απειλών, τονώνοντας τις προσδοκίες για ευνοϊκότερη μεταχείριση. Πράγματι, οι ΗΠΑ είχαν αφήσει ήδη να εννοηθεί πως η Ε.Ε θα είναι τελευταία σε ότι αφορά τη σύναψη μιας εμπορικής συμφωνίας, παρατείνοντας έτσι τις ελπίδες αλλά και τη σύγχυση των ευρωπαϊκών εταιρειών, που ο τζίρος τους εξαρτάται από τις εξαγωγές στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού. Σε αυτήν τη φάση του εμπορικού πολέμου που έχουν κηρύξει οι ΗΠΑ, ισχύουν δασμοί 10% σε όλες τις εισαγωγές προς την αμερικανική οικονομία. Έχουν, επίσης, επιβληθεί κλαδικοί δασμοί στο αλουμίνιο, τον χάλυβα και τα αυτοκίνητα. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Ε.Ε και ειδικότερα της Γερμανίας πλήττονται από τη φορολόγηση των εξαγωγών οχημάτων προς τις ΗΠΑ.
Τέλη Μάιου, επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος απείλησε πως θα επιβάλει δασμούς 50% σε όλες τις εισαγωγές από την Ε.Ε, μια κίνηση που θα έχει μεγάλες οικονομικές συνέπειες στα κράτη – μέλη, εφόσον γίνει πραγματικότητα. Πληροφορίες των Financial Times και της Guardian αποκάλυψαν, επίσης, την περασμένη εβδομάδα πως ο Αμερικανός πρόεδρος προτίθεται να επιβάλει δασμούς 17% στα τρόφιμα και τα αγροτικά προϊόντα από την Ε.Ε, από τη σοκολάτα Βελγίου μέχρι το ελαιόλαδο από τις χώρες της νότιας Ευρώπης, δηλαδή την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ωστόσο, η Ε.Ε διατηρεί την πεποίθηση πως έχουν ωριμάσει οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και επιδιώκει μια ελάφρυνση από τους δασμούς εις βάρος των αυτοκινητοβιομηχανιών της, οι οποίοι αθροιστικά ανέρχονται στο 27,5% εάν συνυπολογιστεί το 2,5% που ίσχυε πριν την έναρξη της επιθετικής εμπορικής πολιτικής από τον Τραμπ.
Ας μην λησμονείται πως οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ε.Ε, με τις ευρωπαϊκές εξαγωγές στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού να υπερβαίνουν πέρσι τα 570 δισ. ευρώ. Οι εξαγωγές οχημάτων από την ΕΕ στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 38,9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με από την Eurostat και την ACEA (Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων). Οι ευρωπαϊκές εταιρείες -όπως οι Mercedes, BMW, Audi, Volkswagen, Porsche- έχουν επίσης σημαντική παραγωγή εντός των ΗΠΑ, και μεγάλο μέρος των οχημάτων που παράγουν εκεί εξάγεται. Οι εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων από την Ε.Ε προς τις ΗΠΑ ανήλθαν πρόπερσι στα 27,2 δισ. ευρώ. Τα κυριότερα προϊόντα που εξάγονται είναι το κρασί, τα αλκοολούχα ποτά και λικέρ, η μπύρα και μηλίτης, όπως επίσης τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Πώς άνοιξε το κεφάλαιο των «αμοιβαίων δασμών» την Ημέρα της Απελευθέρωσης στις 2 Απριλίου
Αρχές Απριλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε την επιβολή αμοιβαίων δασμών εις βάρος δεκάδων χωρών του φτωχού και πλούσιου κόσμου. Λίγες ημέρες μετά έδωσε προθεσμία 90 ημερών στις κυβερνήσεις των χωρών αυτών, για να συνάψουν εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ. Μέχρι σήμερα, ο Λευκός Οίκος έχει καταλήξει σε συμφωνίες με τη Βρετανία και το Βιετνάμ που, όμως, δεν είναι απόλυτα δεσμευτικές και έτσι διατηρούν έναν βαθμό αβεβαιότητας. Τέλη Ιουνίου, οι ΗΠΑ συμφώνησαν και με την Κίνα τη μείωση των δασμών κατά 115% εκατέρωθεν αλλά το κλίμα μεταξύ των δυο υπερδυνάμεων εξακολουθεί να είναι τεταμένο.
Σε γενικές γραμμές δίνεται η εντύπωση πως οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Τραμπ είναι εξαιρετικά ρευστές. Το Τόκιο, παραδείγματος χάριν, δεν έχει καταφέρει να βρει κοινό έδαφος με τον Τραμπ παρά την πρόθεση του να εξαντλήσει κάθε διπλωματική οδό. Ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίστηκε την περασμένη εβδομάδα πως η Ιαπωνία δεν καταναλώνει ικανοποιητικές ποσότητες ρυζιού από τις ΗΠΑ, παρά το ότι οι αμερικανικές εισαγωγές έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα επειδή η εγχώρια παραγωγή πωλείται σε πολύ υψηλές τιμές. Από την περασμένη Παρασκευή, επίσης, ο Τραμπ δήλωσε πως οι δασμοί μπορεί να κυμαίνονται από το 10% στο 70%. Την Κυριακή, δε, απείλησε τις χώρες που απαρτίζουν την ομάδα των BRICS– δηλαδή τη Βραζιλία, τη Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική- πως θα επιβαρυνθούν με επιπλέον δασμούς 10% εάν υιοθετήσουν πολιτικές που πλήττουν τα αμερικανικά συμφέροντα.
Γεγονός είναι πως η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων διανύει μια περίοδο που ισχυρίζεται πως έχει κερδίσει σε αρκετά πεδία από την ψήφιση του αμφιλεγόμενου «μεγάλου, όμορφου νομοσχεδίου» μέχρι την εύθραυστη εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν. Οπότε, ενδεχομένως, να θεωρεί πως βρίσκεται σε διαπραγματευτική ισχύ. Αναλυτές επισημαίνουν στην Wall Street Journal πως η παραδοχή από τον Τραμπ και την ομάδα του ότι θα στείλουν επιστολές αντί να καταλήξουν σε συμφωνίες πριν από την προθεσμία της 9ης Ιουλίου, σηματοδοτεί μια αλλαγή στρατηγικής.
