Σ’ ένα ακόμη δύσκολο σταυροδρόμι βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία της 9ης Ιουλίου που έχει θέσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ για την ολοκλήρωση εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, οι οποίες θα συνοδεύονται από χαμηλότερους δασμούς.
Με την απειλή μέτρων προστατευτισμού αξίας δισ. δολαρίων να αιωρείται πάνω από την παγκόσμια οικονομία, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ καταβάλλουν προσπάθειες να προχωρήσουν γρήγορα σε συμφωνίες με την Ουάσιγκτον. Η κυβέρνηση Τραμπ προειδοποίησε ότι όσοι δεν κλείσουν συμφωνία θα αντιμετωπίσουν υψηλούς δασμούς από την 1η Αυγούστου. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Ποιες χώρες θα πληγούν και πόσο σκληρά, σύμφωνα με το BBC.
Σημειώνεται ότι σε συνέντευξή του στο CNN την Κυριακή, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι οι χώρες που δεν θα καταλήξουν σε συμφωνία θα βρεθούν αντιμέτωπες με υψηλότερους δασμούς από την 1η Αυγούστου. Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο οι δασμοί να φθάσουν έως το 70% σε χώρες που δεν θα κλείσουν συμφωνία με τις ΗΠΑ. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο σε σχέση με το 50% που είχε ανακοινώσει, πριν δοθεί τελικά η παράταση 90 ημερών στην ενεργοποίηση των μέτρων προστατευτισμού. Επίσης, ο Τραμπ φρόντισε να στείλει το μήνυμα ότι θα υπάρξουν επιπλέον επιβαρύνσεις 10% σε χώρες που ευθυγραμμίζονται με τους BRICS -την ομάδα αναδυόμενων οικονομικών με επικεφαλής Ρωσία και Κίνα που σκοπεύει να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην κυριαρχία του δολαρίου.
Ποιες χώρες εξασφάλισαν μικρότερους δασμούς από τις ΗΠΑ
Οι χώρες που έχουν ήδη υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ είναι η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ, οι οποίες συνοδεύονται από μερική μείωση δασμών. Για παράδειγμα, η Κίνα πέτυχε μείωση από 145% στο 30% για τα εισαγόμενα αγαθά, την ώρα που οι κινεζικοί δασμοί στις αμερικανικές εξαγωγές κατέβηκαν στο 10% (από 125%). Στα ψιλά γράμματα της συμφωνίας, το τέλος των περιορισμών στις εξαγωγές αμερικανικών τσιπ στην Κίνα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη συμφωνία έχει διάρκεια μόλις 90 ημέρες. Ακόμη πιο ευέλικτη ήταν η συμφωνία των ΗΠΑ με το Ηνωμένο Βασίλειο (10%) και το Βιετνάμ (μεταξύ 20% και 40%). Ωστόσο, πολλοί άλλοι εταίροι, όπως η ΕΕ, ο Καναδάς και η Ινδία συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις. Στην περίπτωση των Βρυξελλών, αναλυτές δεν αποκλείουν μια κατ’ αρχήν συμφωνία με την Ουάσιγκτον, προκειμένου να κερδηθεί επιπλέον χρόνος ώστε να αρθούν τα «αγκάθια» που εμποδίζουν ένα πιο μακροπρόθεσμο deal. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα του Reuters, το οποίο κάνει λόγο για «παράθυρο παράτασης» στην επιβολή δασμών, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει στείλει ακόμη επιστολή στην Κομισιόν.
Ήδη, πάντως, ο Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς ύψους 25% στις εισαγωγές από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ την 1η Αυγούστου, όπως επίσης και ένα ανάλογο πακέτο σε άλλες χώρες της Ασίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε τις συγκεκριμένες ενέργειες προστατευτισμού σε επιστολές που δημοσίευσε στο Truth Social, προειδοποιώντας παράλληλα ότι θα μπορούσε να τις αυξήσει περαιτέρω, ιδίως εάν τα κράτη αυτά προβούν σε αντίποινα. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα είναι στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, αλλά οι διαπραγματεύσεις μαζί τους ήταν πιο αργές από ό,τι με ορισμένες άλλες χώρες.
«Βραχνάς» οι δασμοί Τραμπ για την παγκόσμια οικονομία
Την ίδια στιγμή, πάντως, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι δασμοί αυξάνουν το κόστος αγαθών, περιορίζουν την ανάπτυξη και αυξάνουν τον πληθωρισμό. Ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν ήδη μειώσει τις εκτιμήσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη (2,3 – 2,9%). Η JPMorgan εκτιμά ότι ένας γενικός δασμός 10% θα μειώσει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 1%.
Επίσης, παρά την ισχυρή ανάκαμψη της αμερικανικής αγοράς (ιστορικά υψηλά, 147.000 νέες θέσεις εργασίας τον Ιούνιο), υπάρχουν σημάδια επιβράδυνσης: Πτώση στις καταναλωτικές δαπάνες (-0,1% τον Μάιο) και προειδοποίηση από την ING ότι το χειρότερο ίσως έπεται. Εξ ου και το επόμενο διάστημα θα δείξει αν τα χειρότερα είναι μπροστά. Οι αγορές, πάντως, σε σχέση με το τι είχε συμβεί τον Απρίλιο, όταν η «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ βύθισε τα χρηματιστήρια, παραμένουν ψύχραιμες.
