Τη θέσπιση Εθνικού Απολυτηρίου και νέου συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση προωθεί το υπουργείο Παιδείας, ενώ οι αλλαγές που θα συντελεστούν δεν θα επηρεάσουν τους σημερινούς μαθητές του Λυκείου, προκειμένου να μην υπάρξει αιφνιδιασμός και να διασφαλιστεί η προετοιμασία όλων των εμπλεκομένων.
Η πρώτη τάξη η οποία θα ωφεληθεί και θα ενταχθεί στο σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου είναι τα παιδιά τα οποία μόλις τελείωσαν τη Β’ Γυμνασίου και θα φοιτήσουν φέτος στη Γ’ Γυμνασίου, με την προοπτική να ενταχθούν στην Α’ Λυκείου, του χρόνου, σε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του Λυκείου.
Στο θέμα αναφέρθηκε από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προτρέποντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης να συμμετάσχουν με προτάσεις στον εθνικό διάλογο για το Εθνικό Απολυτήριο, που θα ξεκινήσει τον επόμενο μήνα, καθώς, όπως είπε, «μιλάμε για μια τεράστια αλλαγή, η οποία πρέπει να εξεταστεί από κοινού με τα κόμματα για να εφαρμοστεί σε βάθος τετραετίας».
Όσον αφορά τις Πανελλαδικές, όπως ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός, «δεν συζητάει κανείς για κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων, αυτήν τη στιγμή. Είναι ένα αδιάβλητο σύστημα. Ανοίγουμε τον διάλογο για την ανάδειξη του Λυκείου ως αυτόνομου εκπαιδευτικού μηχανισμού. Σήμερα είναι μηχανισμός προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές και το απολυτήριο έχει χάσει την πραγματική του αξία».
Το νέο σύστημα
Σύμφωνα με το κυβερνητικό σχέδιο, ύστερα από μια σειρά αξιόπιστων δοκιμασιών στη διάρκεια του σχολείου, στις εξετάσεις που θα δίνονται στο τέλος κάθε τάξης, οι μαθητές θα μπορούν να εισάγονται στο Πανεπιστήμιο με βασικό πυρήνα το Εθνικό Απολυτήριο.
Ταυτόχρονα, στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θα εισαχθούν νέα μαθήματα, παρέχοντας στο τέλος έναν πλήρη κύκλο γνώσεων πριν από την επαγγελματική ακαδημαϊκή συνέχεια των μαθητών. Τα νέα μαθήματα θα συμπεριλαμβάνουν και την Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλες της τις εφαρμογές.
Το νέο πλαίσιο προβλέπει προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του Λυκείου, αναβαθμισμένη Τράπεζα Θεμάτων, συνδυασμό εσωτερικών και εξωτερικών εργαλείων αξιολόγησης και πιστοποίηση ξένων γλωσσών εντός του σχολείου. Το Εθνικό Απολυτήριο θα περιλαμβάνει τη συλλογή των βαθμών και των τριών τάξεων του Λυκείου, καθώς και τα πιστοποιητικά Πληροφορικής και Γλωσσομάθειας.
Οι στόχοι
Όπως τόνισε η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, με το εθνικό απολυτήριο το Λύκειο επανακτά τον αυτόνομο παιδαγωγικό του ρόλο, ενισχύει τη συνολική διαδρομή και πρόοδο του μαθητή και επαναπροσδιορίζει τη σχέση του με το σχολείο, καθώς το εθνικό απολυτήριο δεν εστιάζει αποκλειστικά στις εξετάσεις, αλλά επιδιώκει την καλλιέργεια δεξιοτήτων, γνώσης και αυτογνωσίας.
Μετατοπίζεται, δηλαδή, το βάρος από την εξετασιοκεντρική προσέγγιση στη συνεπή μαθητική πορεία και την ουσιαστική αξιολόγηση και πρόοδο του μαθητή ως αλλαγή φιλοσοφίας.
Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, πρόκειται για ένα εγχείρημα με πολύ ευρύ αποτύπωμα πανεθνικής εμβέλειας, καθώς το νέο Λύκειο αφορά 230.000 μαθητές κάθε χρόνο, 23.500 εκπαιδευτικούς, χιλιάδες οικογένειες, τα πανεπιστήμια, αλλά και την αγορά εργασίας. «Είναι στρατηγική επιλογή με ορίζοντα και συνέχεια. Ένα έργο που ενώνει το σχολείο με την κοινωνία και χτίζει το μέλλον των νέων με σταθερά θεμέλια», όπως υπογράμμισε η κ. Ζαχαράκη.
Οι άξονες
Σημειώνεται ότι τους βασικούς άξονες του κυβερνητικού σχεδίου για το εθνικό απολυτήριο και το νέο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είχε παρουσιάσει η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, τον Ιούλιο, στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, επισημαίνοντας ότι «το Εθνικό Απολυτήριο αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα του πρωθυπουργού και βασικό κομμάτι του κυβερνητικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας».
Ειδικότερα, όπως ανέφερε η Σοφία Ζαχαράκη, η μετάβαση στο νέο σύστημα βασίζεται σε ένα καλά σχεδιασμένο και σταδιακά εφαρμόσιμο πλαίσιο, το οποίο θα περιλαμβάνει επικαιροποιημένα προγράμματα σπουδών, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ενίσχυση της παιδαγωγικής λειτουργίας κάθε τάξης, καθιέρωση προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων και στις τρεις τάξεις, αναβαθμισμένη Τράπεζα Θεμάτων, διαβαθμισμένες απολυτήριες και προαγωγικές εξετάσεις, εσωτερικά και εξωτερικά εργαλεία εποπτείας και αξιολόγησης, καθώς και επέκταση πιστοποίησης ξένων γλωσσών εντός σχολείου.
«Έχουν ήδη συγκροτηθεί δύο επιστημονικές επιτροπές, με τη συμμετοχή του ΙΕΠ και πανεπιστημιακών, οι οποίες επεξεργάζονται σενάρια για τον συνυπολογισμό των βαθμών στη Β’ και Γ’ Λυκείου, στον τελικό βαθμό απολυτηρίου. Στον πυρήνα της στρατηγικής μας βρίσκεται η αποκατάσταση του παιδαγωγικού ρόλου του Λυκείου, με περισσότερο βάρος στην πορεία του μαθητή, με περισσότερη εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό και στόχο έναν αξιόπιστο τίτλο σπουδών που ανοίγει δρόμους», είπε η υπουργός Παιδείας.
Παράλληλα, όπως σημείωσε, «το υπουργείο αναγνωρίζει τον σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο των εξετάσεων στους εφήβους, ειδικά σε κορίτσια και μαθητές από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, και προσαρμόζει τις παρεμβάσεις του για να περιορίσει αυτό το φαινόμενο, επ΄ωφελεία όλων των μαθητών και μαθητριών μας». Τελικός στόχος, σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, είναι ένα αξιόπιστο, ισχυρό και ενιαίο απολυτήριο, που πιστοποιεί τις γνώσεις και τις δεξιότητες των μαθητών και εξασφαλίζει ουσιαστικές διεξόδους, τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην κοινωνία.
Διεθνής εμπειρία
«Σε πολλές χώρες της Ευρώπης παρατηρούμε την υιοθέτηση αποκεντρωμένων συστημάτων εκπαίδευσης. Τα υπουργεία Παιδείας χαράσσουν την εθνική στρατηγική, όμως η παιδαγωγική και διοικητική εποπτεία ασκείται συχνά σε περιφερειακό επίπεδο», είπε η υπουργός, αναφέροντας αντίστοιχα ευρωπαϊκά παραδείγματα, ως προς τα συστήματα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση. Σε ορισμένες χώρες προβλέπεται και προπαρασκευαστικό έτος ανάμεσα στην υποχρεωτική και την ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Έτσι, οι μαθητές αποκτούν χρόνο και στήριξη, ώστε να επιλέξουν πιο συνειδητά την εκπαιδευτική τους κατεύθυνση. Στη συνέχεια μίλησε για το μοντέλο της «Matura», που λειτουργεί ως ενιαίος τίτλος αποφοίτησης και πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση σε Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστρία, Τσεχία, Σλοβακία, Σλοβενία και Λιχτενστάιν, ενώ, όπως είπε, ένα παράδειγμα που αξίζει αναφοράς είναι η Εσθονία και η Λετονία, όπου η πρόσβαση στα πανεπιστήμια είναι ελεύθερη, με μόνο προαπαιτούμενο τον απολυτήριο τίτλο.
Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, ο Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων (ΕΟΕ) προτείνει τη σύνδεση των πανελλαδικών εξετάσεων με το εθνικό απολυτήριο, όπως εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το ελληνικό μοντέλο εμπνέεται από συστήματα όπως το Matura, το Abitur και το Baccalauréat, «προσαρμοσμένα όμως στις εθνικές ανάγκες και πολιτισμικές μας ιδιαιτερότητες», όπως ανέφερε.
