Πάνω σε τρεις καθοριστικούς άξονες -το ρυθμιστικό πλαίσιο, την ταχύτητα υλοποίησης και τη βιωσιμότητα των επενδύσεων- πατά πλέον η φωνή της αγοράς αποθήκευσης, η οποία εκφράζει ολοένα και πιο έντονη αγωνία για το μέλλον των μπαταριών στην Ελλάδα. Οι επενδυτές και οι άνθρωποι της αγοράς, μιλώντας στο Renewable & Storage Forum, ζήτησαν σαφείς κανόνες για τα έργα merchant, σταθερότητα στα έσοδα και γρήγορη πρόσβαση στο δίκτυο, ενώ η Πολιτεία, από την πλευρά της, προειδοποίησε ότι κάθε καθυστέρηση μπορεί να τινάξει το πρόγραμμα εκτροχιασμού στον αέρα.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, έκοψε την κουβέντα περί «αιώνιων παρατάσεων», ξεκαθαρίζοντας ότι για τις merchant μπαταρίες χρειάζονται διευκρινίσεις στους όρους της υπουργικής -«ωστόσο δεν θα χρειαστεί νέα»- και προειδοποίησε: «Αν αρχίσουμε να δίνουμε παρατάσεις, σίγουρα θα βγούμε εκτός προθεσμιών Ταμείου Ανάκαμψης». Στο ίδιο μήκος κύματος, η Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΝ, Δέσποινα Παληαρούτα, περιέγραψε το πλαίσιο: περικοπές, αρνητικές τιμές και περιορισμένη πρόσβαση στο δίκτυο καθιστούν τα εργαλεία ευελιξίας και εξισορρόπησης «όχι επιλογή, αλλά απόλυτη αναγκαιότητα».
Από την άλλη πλευρά, η αγορά ζητάει ταχύτητα, σαφήνεια και επίλυση των εκκρεμοτήτων που κρατούν «παγωμένα» τα cash-flows και απειλούν την ορμή των επενδύσεων. Οι εκπρόσωποι του κλάδου τονίζουν ότι χωρίς σταθερό πλαίσιο, προβλεψιμότητα στα έσοδα και επιτάχυνση των διαδικασιών σύνδεσης, η αποθήκευση κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά. Ο Σταύρος Παπαθανασίου (ΕΜΠ) επισήμανε ότι τα έργα merchant παραμένουν ουσιαστικά στάσιμα, ο Βίκτωρ Παπακωνσταντίνου (MORE) έκανε λόγο για «εύλογη ανησυχία» λόγω θεσμικών καθυστερήσεων, ενώ ο Κωνσταντίνος Μαύρος (ΔΕΗ Ανανεώσιμες) έθεσε ως προϋπόθεση για την ωρίμανση του κλάδου τις γρήγορες συνδέσεις και τους νέους μηχανισμούς εσόδων. Το μήνυμα είναι κοινό και σαφές: το ΥΠΕΝ κρατά το κουμπί της αγοράς, ενώ η αγορά απαιτεί να προχωρήσουν άμεσα οι υποδομές και οι ρυθμίσεις που θα μετατρέψουν το σημερινό επενδυτικό momentum σε πραγματική ισχύ για το σύστημα.
Η γραμμή του ΥΠΕΝ
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, έκοψε την κουβέντα περί «αιώνιων παρατάσεων», ξεκαθαρίζοντας ότι για τις merchant μπαταρίες χρειάζονται διευκρινίσεις στους όρους της υπουργικής –«ωστόσο δε θα χρειαστεί νέα»– και προειδοποίησε: «Αν αρχίσουμε να δίνουμε παρατάσεις, σίγουρα θα βγούμε εκτός προθεσμιών Ταμείου Ανάκαμψης».
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΝ, Δέσποινα Παληαρούτα, περιέγραψε το πλαίσιο: περικοπές, αρνητικές τιμές και περιορισμένη πρόσβαση στο δίκτυο καθιστούν τα εργαλεία ευελιξίας και εξισορρόπησης «όχι επιλογή, αλλά απόλυτη αναγκαιότητα». Όπως τόνισε, οι διαγωνισμοί και οι τρέχουσες προσκλήσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ από το RRF εντάσσονται σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο που κρατά σταθερό τον ορίζοντα του 2030.
Αποθήκευση: Οι επενδυτές αγωνιούν, ζητούν σαφήνεια και ταχύτητα
Από την πλευρά της αγοράς, ο διευθύνων σύμβουλος της MORE, Βίκτωρ Παπακωνσταντίνου, έδωσε μια πλήρη «ακτινογραφία» του ρίσκου που σήμερα αναλαμβάνουν οι επενδυτές αποθήκευσης στην Ελλάδα. Στάθηκε πρώτα στο ρυθμιστικό ρίσκο, εξηγώντας ότι το θεσμικό πλαίσιο παραμένει ημιτελές σε καίρια σημεία του κύκλου ενός έργου: από τη σύναψη και ενεργοποίηση της σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ μέχρι την ηλεκτροδότηση από τον ΑΔΜΗΕ και, τελικά, τη δυνατότητα εμπορικής συμμετοχής στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.
«Ξεκινήσαμε τα τρία έργα που αναλάβαμε ως MORE και εντός των ημερών αποστέλλουμε στον ΑΔΜΗΕ την πρώτη δήλωση ετοιμότητας. Όμως ο ΔΑΠΕΕΠ δεν έχει ακόμη εκδώσει τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης και ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να ηλεκτρίσει το έργο. Έτσι, δεν μπορούμε να συμμετέχουμε στο Χρηματιστήριο Ενέργειας», είπε, υπογραμμίζοντας ότι κάθε ημέρα καθυστέρησης «παγώνει» τα cash-flows, συμπιέζει τις αποδόσεις και αυξάνει το κόστος κεφαλαίου. Παράλληλα, μίλησε για το ρίσκο εσόδων σε μια αγορά που ακόμη διαμορφώνει τη ρευστότητα και τους κανόνες των αγορών εξισορρόπησης και ενδοημερήσιας: το revenue stack των μπαταριών -αποκλίσεις arbitrage, υπηρεσίες ευελιξίας, εξισορρόπηση- παραμένει ευμετάβλητο όσο η αγορά «μαθαίνει» να αποτιμά την αξία της ισχύος και της αδράνειας στις ώρες πίεσης.
Στη συνέχεια ανέδειξε το τεχνικο-εμπορικό ρίσκο που συνδέεται με τον τρόπο λειτουργίας των σταθμών: η απόδοση των έργων εξαρτάται από την ικανότητα βέλτιστου προγραμματισμού μεταξύ intra-day και εξισορρόπησης, από την ποιότητα του αλγορίθμου βελτιστοποίησης φόρτισης-εκφόρτισης και από τη συμφωνία επιμερισμού ρίσκου μεταξύ ιδιοκτήτη και διαχειριστή του asset. Εδώ η καθετοποίηση της MORE λειτουργεί ως «μαξιλάρι», χωρίς όμως να εξαφανίζει το επενδυτικό ρίσκο: «Τα οικονομικά των επενδύσεων είναι πιεσμένα, ακόμη και για εμάς που είμαστε καθετοποιημένοι», παραδέχτηκε, επισημαίνοντας ότι η απόσβεση εξαρτάται από την ταχύτητα ρυθμιστικής ωρίμανσης και την αξιοπιστία των διαδικασιών σύνδεσης. Στο ίδιο πλαίσιο ενέταξε και το φυσικό ρίσκο των ίδιων των μπαταριών – κύκλοι ζωής, απόδοση, διαθεσιμότητα και σαφείς προδιαγραφές δοκιμών πριν από την εμπορική λειτουργία.
Ο Βίκτωρ Παπακωνσταντίνου έδωσε, τέλος, τη «μεγάλη εικόνα» για την πολιτική στήριξης. Αναγνώρισε ότι οι τρεις διαγωνισμοί μπαταριών ήταν από τους πιο επιτυχημένους που έχουν διεξαχθεί -το αποτύπωμα στις τιμές το αποδεικνύει-, αλλά προειδοποίησε να μη δημιουργηθούν εκ των προτέρων νέες μόνιμες εξαρτήσεις. «Η αγορά πρέπει πρώτα να αφεθεί να λειτουργήσει», τόνισε, σημειώνοντας ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ και στην αποθήκευση «γνωρίζουν το ρίσκο και το αναλαμβάνουν». Η κρατική παρέμβαση, όπως είπε, οφείλει να είναι στοχευμένη και διαβαθμισμένη: η Πολιτεία θέτει τους στόχους απανθρακοποίησης και, «εφόσον διαπιστώσει ότι αυτοί δεν επιτυγχάνονται», έχει το δικαίωμα να ενεργοποιήσει εργαλεία στήριξης.
Μέχρι τότε, προτεραιότητα είναι να «κλείσουν» οι εκκρεμότητες που εμποδίζουν την εκκίνηση των συμβάσεων, να αποκατασταθεί η κανονικότητα στις συνδέσεις και να δοθεί στις μπαταρίες ο απαιτούμενος χώρος να αποδείξουν την αξία τους στο σύστημα. Παρά τους αυξανόμενους κινδύνους, «παραμένουν σημαντικά περιθώρια κερδοφορίας», κατέληξε, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες και ότι οι αγορές ευελιξίας θα αποκτήσουν την προβλεψιμότητα που χρειάζεται για να χρηματοδοτηθεί η επόμενη φάση έργων.
«Είναι η ώρα της μπαταρίας»
Με σταθερό βλέμμα στη μεγάλη εικόνα, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Κωνσταντίνος Μαύρος, προσέγγισε το θέμα της αποθήκευσης με ρεαλισμό και μακροπρόθεσμη στρατηγική. «Οι επενδύσεις στις μπαταρίες βρίσκονται σε φάση σταδιακής διείσδυσης στην αγορά, είτε μέσω μεμονωμένων έργων είτε ως μεγάλα συστήματα αποθήκευσης», σημείωσε, περιγράφοντας ένα τοπίο που αλλάζει με ταχύτητα, αλλά και με αυξανόμενη πολυπλοκότητα.
Όπως εξήγησε, σήμερα οι μπαταρίες υποστηρίζονται τόσο από λειτουργικές όσο και από επενδυτικές ενισχύσεις, ωστόσο η πορεία τους αναμένεται να είναι αντίστοιχη με εκείνη άλλων τεχνολογιών -από τα φωτοβολταϊκά μέχρι τις ανεμογεννήτριες-, που ξεκίνησαν με κρατικά κίνητρα και στη συνέχεια απέκτησαν πλήρη ανταγωνιστικότητα χάρη στη μείωση του κόστους και την τεχνολογική ωρίμανση. «Η ωρίμανση περνά μέσα από γρήγορες συνδέσεις του open call, νέους μηχανισμούς εσόδων και την παράλληλη ανάπτυξη της αντλησιοταμίευσης», υπογράμμισε, δίνοντας έμφαση στη συμπληρωματικότητα των τεχνολογιών που θα προσδώσουν χρονική διάρκεια και σταθερότητα στην αποθήκευση.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
