Σε έξι περιοχές της Ελλάδας -τη Ροδόπη, την Κοζάνη, την Αρκαδία ή την Ηλεία, τη Βοιωτία, την Αττική και το Ηράκλειο- προτείνεται να δημιουργηθούν οι πρώτες μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων της χώρας, σύμφωνα με την αναλυτική μελέτη σκοπιμότητας που εκπόνησε η Enviroplan Α.Ε. για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Η έκθεση που παρουσιάστηκε έρχεται να καλύψει ένα κρίσιμο κενό στρατηγικού σχεδιασμού: η Ελλάδα δεν διαθέτει δίκτυο μονάδων Waste-to-Energy (WtE), γεγονός που την εμποδίζει να μειώσει δραστικά την ταφή αποβλήτων. Όπως τονίζεται με σαφήνεια στη μελέτη, η επίτευξη του στόχου για μείωση της ταφής κάτω από το 10% μέχρι το 2030 δεν είναι εφικτή χωρίς την ανάπτυξη αυτών των μονάδων. Οι τελικές αποφάσεις για τις χωροθετήσεις των μονάδων θα ληφθούν, ωστόσο, σε πολιτικό επίπεδο.
Η χωροθέτηση των μονάδων δεν καθορίζει επακριβώς τα οικόπεδα εγκατάστασης, καθώς αυτά θα προκύψουν από τους διαγωνισμούς, ωστόσο οι προτεινόμενες περιοχές σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας είναι απολύτως σαφείς. Οι έξι θέσεις, όπως προσδιορίζονται από τη μελέτη μέσω ανάλυσης GIS και τεχνικών κριτηρίων, αποτελούν τη βέλτιστη λύση για την αποδοτική και ισόρροπη κατανομή των μονάδων καύσης στη χώρα.
Η πρώτη μονάδα προβλέπεται να κατασκευαστεί στην Ανατολική Μακεδονία, και συγκεκριμένα στη Ροδόπη, με δυναμικότητα 62.000 τόνων ετησίως. Πρόκειται για τη μικρότερη σε μέγεθος εγκατάσταση, η οποία όμως κρίνεται αναγκαία λόγω της μεγάλης απόστασης από τις υπόλοιπες περιοχές και του υψηλού κόστους μεταφοράς απορριμμάτων προς τη Δυτική Μακεδονία. Η μονάδα αυτή θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Περιφερειακών Ενοτήτων Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας και Έβρου, ενισχύοντας την αυτάρκεια της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.
Η δεύτερη μονάδα προτείνεται για τη Δυτική Μακεδονία, στην περιοχή της Κοζάνης ή της Πτολεμαΐδας, με δυναμικότητα 288.000 τόνων ετησίως. Η μονάδα αυτή είναι στρατηγικής σημασίας, καθώς θα εξυπηρετεί τη Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, μέρη της Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και την Κέρκυρα. Επιπλέον, η ύπαρξη δικτύου τηλεθέρμανσης στην Πτολεμαΐδα επιτρέπει την άμεση αξιοποίηση της παραγόμενης θερμότητας, προσφέροντας ένα επιπρόσθετο περιβαλλοντικό και ενεργειακό όφελος, καθώς προβλέπεται υποκατάσταση της χρήσης φυσικού αερίου.
Η τρίτη μονάδα τοποθετείται στη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο, με πιθανότερη εγκατάσταση στην Αρκαδία ή στην Ηλεία, δυναμικότητας 154.000 τόνων τον χρόνο. Θα καλύπτει τις ανάγκες των περιφερειών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και των Ιονίων Νήσων (πλην της Κέρκυρας). Η Αρκαδία συγκεντρώνει, σύμφωνα με τη μελέτη, τα πλεονεκτήματα για την τελική επιλογή, τόσο σε επίπεδο συγκοινωνιακής προσβασιμότητας, όσο και ενεργειακής διασύνδεσης.
Η τέταρτη μονάδα σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στη Βοιωτία, με δυναμικότητα 186.000 τόνων ετησίως. Η γεωγραφική της θέση είναι κρίσιμη, καθώς προβλέπεται να εξυπηρετεί τη Στερεά Ελλάδα (Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια), αλλά και την Ανατολική Αττική. Η μελέτη επισημαίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης της θερμότητας από τη μονάδα σε τοπικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στην ενεργειακή χρήση των αποβλήτων.
Η πέμπτη και μεγαλύτερη μονάδα χωροθετείται στην Αττική, με εκτιμώμενη δυναμικότητα 356.000 τόνων τον χρόνο. Η περιφέρεια συγκεντρώνει την πλειονότητα των παραγόμενων αποβλήτων της χώρας και η μονάδα αυτή αναλαμβάνει κομβικό ρόλο στη διαχείριση του λεκανοπεδίου. Η χωροθέτηση δεν έχει καθοριστεί ακόμα αν θα είναι σε κεντρική ή δυτική περιοχή της Αττικής, ωστόσο η ανάγκη για άμεση διαχείριση των υπολειμμάτων και παραγωγή SRF υψηλής ποιότητας καθιστά την υλοποίησή της απολύτως απαραίτητη.
Τέλος, η έκτη μονάδα προβλέπεται να κατασκευαστεί στην Κρήτη, στην περιοχή του Ηρακλείου, με ετήσια δυναμικότητα 140.000 τόνων. Η μονάδα αυτή σχεδιάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, αλλά και πιθανώς περιοχών του Νοτίου Αιγαίου. Η Κρήτη αποτελεί ξεχωριστή ενεργειακή και γεωγραφική οντότητα, και η ανάπτυξη αυτόνομης WtE μονάδας θα μειώσει σημαντικά τα κόστη μεταφοράς υπολειμμάτων εκτός νησιού, ενώ θα προσφέρει εγγυημένη ενεργειακή ανάκτηση εντός της περιφέρειας.
Η μελέτη υπολογίζει ότι η συνολική δυναμικότητα των έξι μονάδων ανέρχεται σε 1.186.000 τόνους αποβλήτων ετησίως, με κατώτερη θερμογόνο δύναμη άνω των 10 MJ/kg, γεγονός που καθιστά το σύνολο των παραγόμενων εκροών πλήρως αξιοποιήσιμο ενεργειακά. Παράλληλα, προβλέπεται ότι 150.200 τόνοι SRF καλής ποιότητας θα συνεχίσουν να απορροφώνται από την ενεργοβόρα βιομηχανία, κυρίως την τσιμεντοβιομηχανία, σε Αττική, Θεσσαλία, Κεντρική Ελλάδα και Κεντρική Μακεδονία.
Σύμφωνα με την Enviroplan, η παραγόμενη ποσότητα αποβλήτων στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 0,53 εκατ. τόνους ετησίως, εκ των οποίων το 35% αφορά μεικτά απόβλητα και το 65% προέρχεται από διαλογή στην πηγή. Από την επεξεργασία προκύπτει RDF (ανακτηθέν καύσιμο), το οποίο προορίζεται κυρίως για χρήση στην τσιμεντοβιομηχανία, σε ποσοστό 6-7% βάσει του σχεδιασμού των μονάδων NPT. Παρά ταύτα, το ποσοστό των υπολειμμάτων που οδηγούνται σε ταφή υπολογίζεται στο 22,5%, ήτοι 1,2 εκατ. τόνοι τον χρόνο. Όπως διευκρινίζεται, το κόστος κεφαλαίου θα καλυφθεί από ιδιώτες επενδυτές, ενώ το κόστος λειτουργίας και απόδοσης θα μετακυλίεται στο Δημόσιο μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων. Προδιαγράφεται, επίσης, ότι οι μονάδες θα λειτουργούν για 25 χρόνια, στην περίοδο 2030–2054.
Νέο έργο Waste-to-Energy της ΔΕΗ με τριπλό στόχο
Η ΔΕΗ ανοίγει τα χαρτιά της για τον σχεδιασμό της στον τομέα της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Η νέα μονάδα Waste-to-Energy προβλέπεται να εγκατασταθεί στον χώρο του πρώην λιγνιτικού σταθμού, με δυναμικότητα 280.000 έως 300.000 τόνων ετησίως και θερμογόνο δύναμη καυσίμου από 8 έως 11. Κάτω από 8 δεν μπορεί να καεί χωρίς υποβοηθητική καύση, ενώ πάνω από 11 υπάρχουν τεχνικά ζητήματα. Το εύρος αυτό επιτρέπει την εξυπηρέτηση των αναγκών της αγοράς, αφήνοντας χώρο για τη χημική και βαριά βιομηχανία.
Η ισχύς της μονάδας προβλέπεται να είναι 35 έως 38 MW, με επένδυση περίπου 300 εκατομμυρίων ευρώ και χρήση υπερσύγχρονης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (state of the art). Παράλληλα, η εγκατάσταση θα διαθέτει δυνατότητα παροχής θερμικής ενέργειας, καλύπτοντας το 40% των αναγκών τηλεθέρμανσης του Δήμου, ο οποίος χρειάζεται περίπου 640.000 MWh θερμικής ενέργειας τον χρόνο. Η μονάδα θα προσφέρει 240.000 έως 250.000 MWh θερμότητας ετησίως.
Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, η θέση της μονάδας είναι κρίσιμη. Σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στη Βόρεια Μακεδονία, σε περιοχή όπου μπορούν να μεταφερθούν καύσιμα από πολλές περιοχές, όπως η Βόρεια Ελλάδα, η Ήπειρος και η Θεσσαλία. Με τον τρόπο αυτόν επιδιώκονται τρεις στόχοι: η διαχείριση του 25% των συνολικών ποσοτήτων αποβλήτων που προορίζονται για ανάκτηση ενέργειας, η παροχή τηλεθέρμανσης και η συγκρότηση κοινωνικής αντίληψης γύρω από την τεχνολογία Waste-to-Energy.
Η ΔΕΗ υπογραμμίζει ότι το έργο αυτό είναι κυρίως περιβαλλοντική επένδυση. Το μεγαλύτερο μέρος του capex αφορά την καύση και την τουρμπίνα, ενώ οι βασικές ροές εσόδων σχετίζονται με την παραλαβή του καυσίμου και την παραγωγή θερμικής ενέργειας. Συνεπώς, το έργο απαιτεί κανονιστικό πλαίσιο και δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στην αγορά. Η μονάδα συνδέεται με τον σχεδιασμό της ΔΕΗ για την αξιοποίηση της απολιγνιτοποίησης και των υποδομών της.
Τι ζητούν οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς
Την ανάγκη συγκρότησης ενός σταθερού και προβλέψιμου θεσμικού πλαισίου, ικανού να στηρίξει το επενδυτικό κύμα στη διαχείριση αποβλήτων και στην ενεργειακή αξιοποίηση, ανέδειξαν κορυφαία στελέχη της αγοράς κατά τις παρεμβάσεις τους σε ειδική ημερίδα. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα θεσμικά, χρηματοδοτικά και τεχνικά εμπόδια που πρέπει να αρθούν, ώστε η Ελλάδα να επιτύχει τους στόχους της κυκλικής οικονομίας και της πράσινης μετάβασης.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
