Ένα νέο κεφάλαιο στις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας και Ιταλίας άνοιξε χθες με την υπογραφή στη Ρώμη του Μνημονίου Κατανόησης (MoU) μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της ιταλικής Terna, για το έργο της δεύτερης ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών, το GR.ITA II. Το έργο-ορόσημο, με προϋπολογισμό που εκτιμάται στο 1,9 δισ. ευρώ και συνολική μεταφορική ικανότητα 1.000 MW, πρόκειται να τριπλασιάσει τη δυνατότητα ροής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, εδραιώνοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως εξαγωγικού κόμβου πράσινης ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Η υπογραφή της συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδας – Ιταλίας και της συνάντησης του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με την Ιταλίδα ομόλογό του, Τζόρτζια Μελόνι. Με τη νέα διασύνδεση το συνολικό capacity των δύο χωρών ανεβαίνει στα 1.500 MW από τα 500 MW που είναι σήμερα, γεγονός που αναμένεται να δώσει ισχυρή ώθηση στις εξαγωγές ελληνικής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως κατά τις ώρες της πράσινης αιχμής παραγωγής. «Η δεύτερη διασύνδεση μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίηση ενός έργου στρατηγικής σημασίας, που θα δώσει μια νέα διέξοδο για την καθαρή ενέργεια στην Ελλάδα και που θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια των δύο χωρών και της ευρύτερης περιοχής», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, σε ανάρτησή του στο LinkedIn.
Η ηλεκτρική διασύνδεση που ωριμάζει σταθερά
Το GR.ITA II, το οποίο θα συνδέει τη Θεσπρωτία με την περιοχή Galatina της επαρχίας Λέτσε στη νότια Ιταλία, αποτελεί το αποτέλεσμα πολυετών διαπραγματεύσεων και τεχνικής προετοιμασίας. Αν και οι πρώτες σκέψεις διατυπώθηκαν ήδη από το 2020, η δυναμική ώθηση δόθηκε στα τέλη του 2023, όταν οι ηγεσίες του ΑΔΜΗΕ και της Terna συναντήθηκαν στην Αθήνα για να συμφωνήσουν σε μια κοινή προσέγγιση με ξεκάθαρους τεχνικούς και χρηματοδοτικούς άξονες. Το έργο θα περιλαμβάνει δύο υποθαλάσσια καλώδια μήκους περίπου 240 χιλιομέτρων και δύο υπόγεια καλώδια συνεχούς ρεύματος μήκους περίπου 50 χιλιομέτρων, τα οποία θα συνδέουν τη Θεσπρωτία με τον δήμο Melendugno στην Ιταλία. Η σύνδεση θα ολοκληρώνεται στον σταθμό μετατροπής που θα κατασκευαστεί στον δήμο Galatina, στην επαρχία του Λέτσε. Το βάθος πόντισης των καλωδίων φτάνει έως και τα 1.000 μέτρα, καθιστώντας το ένα από τα πιο απαιτητικά τεχνικά εγχειρήματα στη Μεσόγειο.
Η επένδυση θα υλοποιηθεί ισότιμα από τους δύο Διαχειριστές (50%-50%) και έχει ήδη ενταχθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης των ευρωπαϊκών διασυνδέσεων (TYNDP 2024), ενώ υποβλήθηκε από κοινού πρόταση ένταξης στον δεύτερο Κατάλογο Έργων Κοινού και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI/PMI) της Ε.Ε., επιδιώκοντας πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και fast-track αδειοδοτικές διαδικασίες.
Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις
Η στρατηγική σημασία του GR.ITA II υπερβαίνει την αυστηρή τεχνική διάσταση. Οι νέες αυτές γραμμές έρχονται και αποτυπώνουν την ιδέα ότι η ενέργεια ρέει προς την ακριβότερη αγορά, παρέχοντας περισσότερη προσφορά και μειώνοντας το κόστος σε αυτήν τη χώρα. Οι συνδέσεις λειτουργούν καλύτερα μεταξύ χωρών με διαφορετικές ενεργειακές συνθέσεις. Ο Μιχάλης Μαθιουλάκης, ακαδημαϊκός διευθυντής του Greek Energy Forum, υπενθύμισε με ανάρτησή του στα social media ότι το νέο καλώδιο αναμένεται να αποσυμφορήσει το ελληνικό ενεργειακό σύστημα, δίνοντας διέξοδο στο αυξανόμενο πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, ενώ θα λειτουργήσει και ως δυνητική «πύλη» για μελλοντικές ροές ηλεκτρισμού από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Κεντρική Ευρώπη -ιδίως όταν προχωρήσει και η πολυσυζητημένη ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας.
Με την ολοκλήρωση του GR.ITA II, σε χρονικό ορίζοντα 6 έως 7 ετών, η προσδοκία των παραγόντων της αγοράς είναι να ενισχυθεί όχι μόνο η μεταφορική ικανότητα, αλλά και η αξιοπιστία της διασύνδεσης, περιορίζοντας τα τεχνικά προβλήματα που κατά το παρελθόν δημιουργούσαν τριβές. Όπως μάλιστα επισήμανε, δεν ήταν λίγες οι φορές που, σε περιόδους ανάγκης για εισαγωγή φθηνής ενέργειας από την Ιταλία -με πιθανές επιπτώσεις στις τιμές της γείτονος- η υφιστάμενη γραμμή παρουσίαζε αιφνίδιες δυσλειτουργίες, περιορίζοντας τη ροή.
Η νέα διασύνδεση αποκτά χαρακτήρα ενεργειακού διαδρόμου Βορρά-Νότου. Παράλληλα, απαντά στις αδήριτες ανάγκες της ιταλικής αγοράς για φθηνότερη και πιο καθαρή ηλεκτρική ενέργεια. Η Ιταλία, ως η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη της Ε.Ε., έχει δομικά χαρακτηριστικά ενεργειακού ελλείμματος. Εισάγει ήδη σημαντικό όγκο ηλεκτρισμού, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν ότι η εγχώρια παραγωγή της -αν και ενισχυόμενη από Ανανεώσιμες Πηγές, κυρίως φωτοβολταϊκά- δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση της επόμενης δεκαετίας. Αντιθέτως, η Ελλάδα, με βάση τον επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ, εκτιμά ότι η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ θα προσεγγίσει τα 25 GW έως το 2030, ενώ αναλύσεις της αγοράς θεωρούν πιθανή υπέρβαση των 30 GW. Πρόκειται για παραγωγή που, χωρίς επαρκείς διασυνδέσεις, κινδυνεύει να μένει ανεκμετάλλευτη.
Ενεργειακή υπεραξία για την Ελλάδα
Η τρέχουσα ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας, ισχύος 500 MW, λειτουργεί από το 2002 και έχει κορεστεί, ιδίως τις μεσημβρινές ώρες, όταν οι τιμές στην Ιταλία είναι σχεδόν μόνιμα υψηλότερες από τις ελληνικές, δημιουργώντας διαρκή ζήτηση για εξαγωγές από τη χώρα μας. Το νέο καλώδιο όχι μόνο θα επιτρέψει την απορρόφηση πλεονάζουσας παραγωγής από ΑΠΕ, αλλά θα βελτιώσει και την αποδοτικότητα του ευρωπαϊκού δικτύου, διευκολύνοντας τη διακίνηση ηλεκτρικής ενέργειας με οικονομικά οφέλη για παραγωγούς και καταναλωτές.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
