Η νέα εμπορική συμφωνία ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να παρουσιάστηκε ως διπλωματική νίκη για τη διατλαντική συνεργασία, όμως για τον Ευρωπαίο μικροεπιχειρηματία, οι εξελίξεις φέρνουν κυρίως πονοκέφαλο: φθηνότερες εισαγωγές από τις ΗΠΑ, σκληρότερο ανταγωνισμό στην ίδια την ευρωπαϊκή αγορά και δυσκολότερες εξαγωγές στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
Τι αλλάζει στην πράξη
Από τον Ιούλιο του 2025, καταργούνται οι δασμοί σε πάρα πολλά βιομηχανικά προϊόντα που εξάγονται από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ, ενώ αντίθετα επιβάλλεται δασμός 15% στις περισσότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Δηλαδή, οι αμερικανικές επιχειρήσεις αποκτούν πλεονέκτημα απέναντι στις ευρωπαϊκές – τόσο στις αγορές των ΗΠΑ όσο και, πλέον, εντός Ευρώπης, λόγω χαμηλότερου κόστους. Φυσικά τα ποσοστά δασμών και προς τις δύο πλευρές του Ατλαντικού ποικίλλουν ανάλογα με τη χώρα και την κατηγορία προϊόντων αλλά το βασικό πλαίσιο δεν αλλάζει και η νέα συμφωνία είναι αρκετά αυστηρή.
Πρακτικό παράδειγμα
Η Sophie λειτουργεί μια μικρή επιχείρηση φυσικών καλλυντικών στις Αρδέννες, με το 20% των πωλήσεων να εξάγεται προς καταστήματα στις ΗΠΑ. Ο νέος δασμός των 15% κατέστησε τα προϊόντα της λιγότερο ελκυστικά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ήδη δύο πελάτες της στη Νέα Υόρκη της ζήτησαν εκπτώσεις για να αντισταθμίσουν το πρόσθετο κόστος εισαγωγής. Τα περιθώρια της όμως είναι περιορισμένα. Παράλληλα, βλέπει νέες αμερικανικές μάρκες να εμφανίζονται στη γαλλόφωνη αγορά, με πιο ανταγωνιστικές τιμές χάρη στην κατάργηση των δασμών.
Στενότερα περιθώρια, λιγότερες επιλογές
Οι μικρές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από πρώτες ύλες ή εξαρτήματα από ΗΠΑ, θα χρειαστεί να αναζητήσουν εναλλακτικούς προμηθευτές, πιθανόν πιο ακριβούς ή χαμηλότερης ποιότητας, από χώρες εκτός της συμφωνίας. Όσες εξάγουν στις ΗΠΑ, βλέπουν τα προϊόντα τους να γίνονται ακριβότερα και λιγότερο ανταγωνιστικά.
Δεν πρόκειται απλώς για «πρόκληση» αλλά για πραγματική ανατροπή στην καθημερινότητα μικρών επιχειρήσεων που έχουν ελάχιστα περιθώρια αντίδρασης. Όσοι δεν έχουν την ευελιξία να διαφοροποιήσουν προϊόν, να μειώσουν κόστη ή να στραφούν σε άλλες αγορές, απλώς θα πιεστούν μέχρι εξάντλησης.
Πού υπάρχουν περιθώρια άμυνας και ελιγμών
Επιχειρήσεις που βασίζονται στην τοπικότητα, την ποιότητα και τη βιωσιμότητα μπορούν να διαφοροποιηθούν μέσω marketing και branding.
Συνεργασίες με άλλες μικρές επιχειρήσεις, για μαζικές παραγγελίες ή κοινές προωθητικές ενέργειες, μπορούν να μειώσουν το κόστος.
Αναζήτηση εξαγωγικών προορισμών εκτός ΗΠΑ (π.χ. Μ. Ανατολή, Ασία) με λιγότερους εμπορικούς περιορισμούς.
Η νέα συμφωνία ΗΠΑ–ΕΕ δίνει στρατηγικό πλεονέκτημα στις αμερικανικές επιχειρήσεις, αλλά για τον Ευρωπαίο μικροεπιχειρηματία σημαίνει περισσότερο ανταγωνισμό, συχνά ακριβότερες πρώτες ύλες και δυσκολότερες εξαγωγές.
Για κάποιους ίσως είναι ευκαιρία προσαρμογής. Για πολλούς, όμως, αποτελεί έναν νέο εμπορικό «χειμώνα» που απαιτεί σκληρές και άμεσες αποφάσεις.
