Η ψηφιακή επανάσταση στη φορολογική διοίκηση επιταχύνεται. Τα myDATA αποτέλεσαν μόνο την αρχή. Πλέον η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ενισχύει τη «φαρέτρα» της με καινοτόμα τεχνολογικά εργαλεία, αξιοποιώντας Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), μοντέλα πρόβλεψης και big data, με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό της φοροδιαφυγής πριν ακόμη αυτή εκδηλωθεί.
Για πάνω από πέντε χρόνια η ΑΑΔΕ συλλέγει, επεξεργάζεται και αναλύει σε πραγματικό χρόνο έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών – από τιμολόγια, αποδείξεις και τζίρους έως ελέγχους παραβάσεων και δηλώσεις που καταχωρίζονται στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες της. Πλέον τα δεδομένα αυτά αξιοποιούνται με τρόπο στρατηγικό και συστηματικό.
Με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε συνεργασία με τη Φορολογική Διοίκηση της Σουηδίας, παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση τα τρία νέα ψηφιακά εργαλεία που σχεδιάστηκαν για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Φοροδιαφυγή: Τα νέα εργαλεία της ΑΑΔΕ
- Πιλοτικό μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης για στοχευμένους ελέγχους: Στην καρδιά του νέου συστήματος βρίσκεται ένα πιλοτικό μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, το οποίο αναλύει και ιεραρχεί φορολογικές υποθέσεις με βάση την πιθανότητα απόκλισης. Με αυτόν τον τρόπο οι έλεγχοι επικεντρώνονται εκεί όπου εντοπίζεται μεγαλύτερος φορολογικός κίνδυνος. Το μοντέλο βασίζεται σε σύγχρονες τεχνικές πρόβλεψης και έχει ήδη ενσωματωθεί στον μηχανισμό ανάλυσης κινδύνου, όπως προβλέπεται στα στρατηγικά σχέδια της ΑΑΔΕ.
- Ενιαία μεθοδολογία ανάλυσης κινδύνου: Η προσέγγιση στον εντοπισμό παραβάσεων αλλάζει ριζικά. Εισάγεται μία ενιαία μεθοδολογία ανάλυσης κινδύνου, με βάση αντικειμενικά κριτήρια και διασταυρώσεις δεδομένων. Η επιλογή υποθέσεων πραγματοποιείται πλέον από τις κεντρικές υπηρεσίες, με τη συνδρομή ειδικών ομάδων, διασφαλίζοντας διαφάνεια και συνέπεια στον έλεγχο. Το σύστημα αντλεί πληροφορίες από myDATA, Taxisnet, το Περιουσιολόγιο, καθώς και από τράπεζες, ΓΕΜΗ, ΕΦΚΑ και άλλες πηγές, επιτρέποντας αυτοματοποιημένη εκτίμηση κινδύνου αλλά και τυχαίες δειγματοληψίες για την κάλυψη απρόβλεπτων παραμέτρων.
- Οδηγός ελέγχων για ηλεκτρονικό εμπόριο και κρυπτονομίσματα: Η ΑΑΔΕ καθιερώνει νέο εγχειρίδιο οδηγιών για τον έλεγχο συναλλαγών σε ηλεκτρονικό εμπόριο και αγορές ψηφιακών νομισμάτων. Οι οδηγίες αυτές προσφέρουν τυποποιημένα βήματα και πηγές πληροφόρησης για τις ελεγκτικές αρχές, περιορίζοντας τα κενά που είχαν δημιουργηθεί από τη ραγδαία ανάπτυξη των ψηφιακών αυτών τομέων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων και στις αποκλίσεις ΦΠΑ, με τα cryptos να αναγνωρίζονται πλέον ως προτεραιότητα στους στοχευμένους ελέγχους.
Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες -όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση, το ψηφιακό δελτίο αποστολής και το ψηφιακό πελατολόγιο- επιτρέπουν την παρακολούθηση της αγοράς σε πραγματικό χρόνο. Τα νέα πληροφοριακά συστήματα λειτουργούν πλέον ως «ανιχνευτές» κινδύνου, εντοπίζοντας σημεία που απαιτούν άμεση ελεγκτική παρέμβαση.
Η επιλογή των υποθέσεων για έλεγχο βασίζεται σε κεντρικοποιημένο σύστημα μοριοδότησης κινδύνων, βάσει πολλαπλών μεταβλητών. Παράλληλα, ενσωματώνονται τεχνικές όπως γραμμικά μοντέλα, δέντρα αποφάσεων και νευρωνικά δίκτυα, με σκοπό την κάλυψη διάφορων επαγγελματικών κλάδων, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα και την αξιοπιστία των δεδομένων. Ωστόσο, διατηρούνται και τα παραδοσιακά εργαλεία, όπως οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι, για την ανίχνευση απρόβλεπτων ή νέων μορφών παραβατικότητας.
Παράλληλα, από το νέο έτος καθίσταται υποχρεωτική η πλήρης εφαρμογή του ψηφιακού πελατολογίου και δελτίου αποστολής, σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική τιμολόγηση και τα δεδομένα του myDATA. Οι αλλαγές αυτές ενισχύουν την ευθυγράμμιση των δηλωθέντων στοιχείων με τις πραγματικές εμπορικές συναλλαγές, ιδιαίτερα σε κλάδους υψηλού ρίσκου. Ο στόχος είναι η αποτελεσματικότερη κατανομή των ελεγκτικών πόρων και η ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Η στρατηγική της ΑΑΔΕ περιλαμβάνει επέκταση της χρήσης Τεχνητής Νοημοσύνης, διεύρυνση των πηγών πληροφόρησης και ανάπτυξη περισσότερων προγνωστικών μοντέλων. Επίσης, προγραμματίζεται η λειτουργία ειδικής Μονάδας Μαζικών Ψηφιακών Διασταυρώσεων, η οποία θα αξιοποιεί αλγορίθμους και εξειδικευμένους αναλυτές για την επεξεργασία στοιχείων από λογισμικά τιμολόγησης και ανοιχτές ψηφιακές πηγές.
