Σημαντικά οφέλη για τα δημόσια ταμεία αποφέρει η γενικευμένη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, των POS και του IRIS αυξάνοντας σημαντικά τα έσοδα από ΦΠΑ για τα οποία ο στόχος φέτος είναι να φθάσουν στο ύψος των 26,7 δις. ευρώ αυξημένα κατά 1,3 δις. ευρώ σε σχέση με το 2024. Η στροφή των καταναλωτών προς τις ψηφιακές συναλλαγές μειώνει δραστικά τη χρήση μετρητών, περιορίζοντας παράλληλα τα περιθώρια φοροδιαφυγής σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ, η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών κατά 7,5 δισ. ευρώ το 2024 συνοδεύτηκε από μείωση της χρήσης μετρητών κατά 5,79 δισ. ευρώ. Η μετατόπιση αυτή οδήγησε σε πρόσθετα έσοδα ΦΠΑ ύψους 388 εκατ. ευρώ, αναδεικνύοντας τον ρόλο καρτών και IRIS στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. «Αποδεικνύεται από τα στοιχεία βεβαίωσης ΦΠΑ του 2024 ότι η πλήρης λειτουργία της διασύνδεσης POS με τις ταμειακές μηχανές για το σύνολο των υπόχρεων συνέβαλε ουσιαστικά στην ενίσχυση των εσόδων», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Κομβικό ρόλο στην επιτάχυνση των ψηφιακών συναλλαγών διαδραματίζει το IRIS Payments της ΔΙΑΣ. Το σύστημα πληρωμών IRIS, που επιτρέπει άμεσες μεταφορές χρημάτων μέσω κινητού τηλεφώνου, καθίσταται από την 1η Νοεμβρίου 2025 υποχρεωτικό για όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις. Πολυκαταστήματα, σούπερ μάρκετ και αλυσίδες λιανικής θα πρέπει να υποστηρίζουν πληρωμές IRIS μέσω QR code στα POS τους. Η υποχρέωση εντάσσεται στην εθνική στρατηγική για την περαιτέρω ανάπτυξη των ψηφιακών πληρωμών.
Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, που ήδη διαθέτουν πλήρη μηχανογράφηση και ενσωμάτωση POS-ERP-ταμειακής, η εφαρμογή του IRIS δεν αναμένεται να προκαλέσει τεχνικά προβλήματα. Ωστόσο, θα απαιτηθεί αναβάθμιση λογισμικού, εκπαίδευση προσωπικού και προσαρμογή των διαδικασιών εξυπηρέτησης. Ταυτόχρονα, η ευρύτερη χρήση του IRIS μειώνει το κόστος διαχείρισης πληρωμών, καθώς προσφέρει χαμηλότερες προμήθειες από τις τραπεζικές χρεώσεις των καρτών. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αυτό ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση των μεγάλων retailers έναντι των τραπεζών και των παρόχων POS.
Στο νομοσχέδιο για τον νέο Τελωνειακό Κώδικα θα προβλέπεται σαφές πλαίσιο κυρώσεων για τις επιχειρήσεις που δεν θα εφαρμόσουν την υποχρέωση. «Όταν λέμε ότι κάτι θα ισχύσει από την 1η Νοεμβρίου, θα πρέπει να ισχύσει καθολικά», τόνισε ο υπουργός, υπογραμμίζοντας την προσήλωση στην καθολική εφαρμογή.
Στο μεταξύ, το ημερήσιο όριο άμεσων πληρωμών μέσω IRIS διπλασιάζεται στα 1.000 ευρώ, με επιμέρους όριο 500 ευρώ για ιδιώτες και 500 ευρώ για επαγγελματίες. Η αύξηση αυτή διευκολύνει τις συναλλαγές μικρών επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία στους χρήστες. Ήδη, το IRIS αριθμεί 3,8 εκατ. εγγεγραμμένους χρήστες φυσικών προσώπων και 565.000 επαγγελματίες, με τους αριθμούς να αναμένεται να αυξηθούν λόγω της νέας υποχρεωτικότητας.
Στο μεταξύ το ελληνικό IRIS προετοιμάζεται να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Europa Project, μέσω της οποίας εθνικά συστήματα πληρωμών από δέκα χώρες θα ενοποιηθούν σε μια πανευρωπαϊκή πλατφόρμα, με στόχο τη δημιουργία ενός ισχυρού εναλλακτικού σχήματος απέναντι σε διεθνή δίκτυα καρτών. Η είσοδος της Ελλάδας θα ανεβάσει τους χρήστες της πλατφόρμας σε περίπου 105 εκατομμύρια.
