Σε φάση επανεξέτασης περνά το καθεστώς των φορολογικών κινήτρων που δίνονται στους πολίτες για τη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, με το υπουργείο Οικονομικών να επιχειρεί να ενισχύσει τη διαφάνεια και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή.
Η κυβέρνηση αναζητά τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και τη διατήρηση της ελκυστικότητας των κινήτρων για τους φορολογούμενους.
Στο επίκεντρο βρίσκεται το μέτρο που εφαρμόζεται από το 2022 (και λήγει στο τέλος του χρόνου) και προσφέρει έκπτωση 30% επί των δαπανών που καταβάλλονται ηλεκτρονικά σε 20 επαγγέλματα – μεταξύ αυτών και τεχνικά, όπως υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, οικοδόμοι, μέχρι ποσού 5.000 ευρώ.
Γιατί οι φορολογούμενοι γυρνούν την πλάτη στο κίνητρο
Παρά το γεγονός ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν σημειώσει θεαματική αύξηση τα τελευταία χρόνια, το συγκεκριμένο φορολογικό μπόνους φαίνεται πως δεν πείθει τους πολίτες. Πολλοί επιλέγουν να πληρώνουν με μετρητά, δελεασμένοι από τις άμεσες εκπτώσεις που προσφέρουν επαγγελματίες «χωρίς απόδειξη», ακόμα κι αν γνωρίζουν πως το κράτος τούς επιβραβεύει με μελλοντικό φορολογικό όφελος.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι για σημαντική μερίδα φορολογουμένων – κυρίως μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με εισοδήματα κάτω από το αφορολόγητο – η έκπτωση είναι πρακτικά άχρηστη, αφού δεν πληρώνουν φόρο. Ακόμη κι εκείνοι όμως που δικαιούνται το όφελος, συχνά το θεωρούν ανεπαρκές ή χρονοβόρο.
Ένα απλό παράδειγμα: μια εργασία ύψους 100 ευρώ από υδραυλικό χωρίς απόδειξη κοστίζει 100 ευρώ. Με απόδειξη, ανεβαίνει στα 124 ευρώ λόγω ΦΠΑ. Η φορολογική έκπτωση που κερδίζει ο πελάτης; Μόλις 8,20 ευρώ – και αυτή έρχεται αρκετούς μήνες αργότερα, κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης. Δηλαδή, πληρώνει άμεσα 24 ευρώ παραπάνω για να πάρει πίσω, με καθυστέρηση, μόλις 8.
Τα σενάρια στο τραπέζι
Το υπουργείο Οικονομικών φέρεται αποφασισμένο να μην αφήσει το μέτρο ως έχει. Στο τραπέζι βρίσκονται όλα τα ενδεχόμενα: από την ενίσχυση της φορολογικής έκπτωσης, ακόμα και σε ποσοστά διπλάσια των σημερινών, έως και την οριστική κατάργησή του.
Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει ήδη συστήσει στην κυβέρνηση να ενισχύσει τα κίνητρα για e-πληρωμές, ειδικά σε επαγγελματικές ομάδες που παραδοσιακά παρουσιάζουν υψηλή φοροδιαφυγή. Ένα από τα σενάρια που μελετώνται είναι ο διπλασιασμός της φορο-έκπτωση, η οποία θα μπορούσε να φτάνει έως και τα 4.400 ευρώ, έναντι 2.200 ευρώ που είναι το σημερινό ανώτατο όριο.
Πόσα κερδίζει κάποιος σήμερα
Η ισχύουσα κλίμακα του φορολογικού οφέλους, ανάλογα με το εισόδημα, διαμορφώνεται ως εξής:
- Έως 450 ευρώ για ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ
- Έως 1.100 ευρώ για εισόδημα από 10.001 έως 20.000 ευρώ
- Έως 1.400 ευρώ για εισόδημα από 20.001 έως 30.000 ευρώ
- Έως 1.800 ευρώ για εισόδημα από 30.001 έως 40.000 ευρώ
- Έως 2.200 ευρώ για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ
Η τελική απόφαση για το μέλλον του μέτρου αναμένεται εντός των επόμενων μηνών, ενώ οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν και από τα συνολικά δημοσιονομικά περιθώρια. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το κράτος αναζητά πιο αποτελεσματικούς τρόπους να χτυπήσει τη ρίζα της φοροδιαφυγής – και τα ψηφιακά μέσα όπως φαίνεται το έχουν πετύχει, σε αντίθεση με τα κίνητρα για ηλεκτρονικές αποδείξεις.
