Οι πόλεμοι για υδάτινους πόρους είναι διαχρονικοί. Οι πρώτες συγκρούσεις για το νερό έχουν καταγραφεί περίπου το 2.500 π.χ. ανάμεσα στις πόλεις-κράτη Ούμμα και Γαγκάς στη Μεσοποταμία, εκεί που σήμερα βρίσκεται το νότιο Ιράκ. Όσο επιτείνεται σήμερα το φαινόμενο της λειψυδρίας μαζί με την κλιματική κρίση, η μάχη για το νερό, αν και δεν αποτελεί τη μοναδική αιτία μιας σύγκρουσης, μπορεί να οδηγήσει στη δραματική επιδείνωση των διακρατικών σχέσεων.
Το φράγμα GERD στην Αιθιοπία, το οποίο ολοκληρώθηκε πρόσφατα, είναι ναι μεν ζωτικής σημασίας για τη χώρα και την οικονομία της, αλλά προκαλεί μεγάλες τριβές με την Αίγυπτο διότι οι ταμιευτήρες του τροφοδοτούνται στο μέγιστο από τα ύδατα του Νείλου. Προ διετίας ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στο Ιράν και το Αφγανιστάν για τον ίδιο λόγο. Η Τεχεράνη κατηγόρησε το καθεστώς των Ταλιμπάν ότι περιορίζει την πρόσβαση στον ποταμό Χέλμαντ, μήκους 1.150 χιλιομέτρων, ο οποίος καταλήγει στο Ιράν. Στο επίκεντρο της διαμάχης είναι τα φράγματα Kamal Khan και Kajaki του Αφγανιστάν.
Μια από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες αντιπαλότητες στην περιοχή της Ασίας είναι αυτή ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία για την πρόσβαση και την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων στην περιοχή των Ιμαλαΐων. Πρόκειται για τον αποκαλούμενο «πόλεμο των φραγμάτων» με επίκεντρο τον ποταμό Βραχμαπούτρα. Γνωστός ως Yarlung Tsangpo στο Θιβέτ, πηγάζει στην Κίνα, ρέει προς την Ινδία και στη συνέχεια στο Μπαγκλαντές. Η Κίνα έχει ξεκινήσει την κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων στον ποταμό, συμπεριλαμβανομένου ενός «υπερ-φράγματος» στην περιοχή του Θιβέτ που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο. Αυτό προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στην Ινδία αλλά και το Μπαγκλαντές, καθώς φοβούνται ότι η Κίνα θα μπορούσε να ελέγξει τη ροή του νερού, επηρεάζοντας την ύδρευση, την άρδευση και την παραγωγή ενέργειας στις κοντινές περιοχές. Υπάρχουν επίσης φόβοι για πιθανές πλημμύρες σε περίπτωση ξαφνικής απελευθέρωσης νερού. Ως απάντηση, η Ινδία σχεδιάζει και κατασκευάζει δικά της υδροηλεκτρικά φράγματα στον Βραχμαπούτρα στην περιοχή Αρουνατσάλ Πραντές, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει το πλεονέκτημα της Κίνας στην ανάντη ροή.
Οι ανησυχίες της Ινδίας δεν περιορίζονται στον «πόλεμο των φραγμάτων». Η Κίνα δρομολογεί μια σειρά έργων υποδομής που διευκολύνουν την πρόσβαση στο Θιβέτ και πυροδοτεί σενάρια για μεγαλύτερη προσβασιμότητα του στρατού της χώρας σε περιοχές κοντά στα σύνορα με την Ινδία. Η διαμάχη της Κίνας με την Ινδία για το Θιβέτ είναι επίσης παλαιά. Η Κίνα το θεωρεί αναπόσπαστο μέρος της επικράτειας της και η Ινδία υπεραμύνεται της αυτονομίας του, παρέχοντας άσυλο στον Δαλάι Λάμα από το 1959.
Όπως επισημαίνεται σε σχετικό δημοσίευμα της Wall Street Journal, η Κίνα δαπανά πλέον πάνω από 40 δισ. δολάρια στην κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής που περνά από τα Ιμαλάια. Όταν ολοκληρωθεί το έργο, η κάλυψη της απόστασης ανάμεσα στην Τσενγκτού, μια πόλη στη νοτιοδυτική Κίνα, και την Λάσα, την πρωτεύουσα της αυτόνομης περιφέρειας του Θιβέτ, θα συσπειρωθεί από 34 σε 13 ώρες. Η Κίνα έχει επενδύσει σε μεγάλα οδικά δίκτυα, αεροδρόμια και ελικοδρόμια κοντά στα σύνορα με την Ινδία, ενώ αναπτύσσει εκατοντάδες οικισμούς πλησίον των συνόρων με την Ινδία, όπου έχουν υπάρξει συγκρούσεις στο παρελθόν.
Οι τόνοι έχουν, επίσης, ανέβει μεταξύ της Αιθιοπίας και της Αιγύπτου για το Grand Ethiopian Renaissance Dam ή το GERD. Για την Αίγυπτο, το φράγμα αυτό, το οποίο πρόκειται να εγκαινιαστεί τον Σεπτέμβριο στην Αιθιοπία, μπορεί να αποτελέσει μεγάλη απειλή καθώς ο πληθυσμός της χώρας εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον Νείλο. Οι δυο χώρες προσπαθούν να καταλήξουν σε μια συμφωνία για το επίμαχο φράγμα από το 2011. Ωστόσο, η Αίγυπτος και η Αιθιοπία συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία για τους Πόρους της Λεκάνης του Νείλου (NBI), η οποία είναι μια διακυβερνητική συνεργασία μεταξύ δέκα χωρών.
Τον Μάιο του 2023 ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ Ιράν και Αφγανιστάν με επίκεντρο τον ποταμό Χελμάντ. Ο τότε πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί κατηγόρησε την κυβέρνηση των Ταλιμπάν ότι περιορίζει την πρόσβαση στο νερό από τον ποταμό Χελμάντ. Ο ποταμός εκβάλλει σε λίμνες και υγροτόπους στο νοτιοανατολικό Ιράν, οι οποίοι χρησιμοποιούνται από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Σύμφωνα με τον Μετεωρολογικό Οργανισμό του Ιράν, περισσότερο από το 90% των 85 εκατομμυρίων κατοίκων του Ιράν αντιμετώπισαν συνθήκες ξηρασίας το 2022 και το 2023. Επιστήμονες προειδοποιούν πως η κλιματική κρίση μαζί με την αύξηση του πληθυσμού και την υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων καθιστούν το ζήτημα της επάρκειας του νερού ακόμα πιο επιτακτικό, με πολλούς να προβλέπουν ότι το νερό θα αποτελέσει βασική αιτία μελλοντικών συγκρούσεων.
