Η ΕΕ κατάφερε οριακά να αποφύγει έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο με τον Ντόναλντ Τραμπ, υποσχόμενη να αγοράσει ενέργεια (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) από τις ΗΠΑ αξίας 750 δισ. δολαρίων έως το τέλος της θητείας του. Όμως, η επίτευξη αυτού του στόχου θεωρείται σχεδόν αδύνατη αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico.
Μέχρι στιγμής, οι Βρυξέλλες έχουν δώσει ελάχιστες λεπτομέρειες για το πώς θα υλοποιηθούν οι αγορές. Όμως, οι περιορισμένες προμήθειες από τις ΗΠΑ, τα τεχνικά εμπόδια και οι περιορισμένες αρμοδιότητες της ΕΕ σε συμφωνίες εισαγωγών καθιστούν τον στόχο εξαιρετικά δύσκολο, ανεξαρτήτως λεπτομερειών. «Ο αριθμός αυτός είναι εντελώς μη ρεαλιστικός», δήλωσε η ειδικός σε θέματα φυσικού αερίου, Laura Page, αναλύτρια στην εταιρεία εμπορευμάτων Kpler. «Οι αριθμοί είναι πέρα από κάθε λογική.»
Η ΕΕ έχει αυξήσει σημαντικά τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ μετά τις διακοπές εφοδιασμού που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Ο Τραμπ, από την πλευρά του, προωθεί εδώ και καιρό την αύξηση των εξαγωγών ενέργειας ως βασικό όρο για τη μείωση των εμπορικών εντάσεων με την ΕΕ.
«Η αγορά ενεργειακών προϊόντων από τις ΗΠΑ θα διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού μας και θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι η συμφωνία θα βοηθήσει και στην προσπάθεια της ΕΕ να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο με LNG, πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα από τις ΗΠΑ.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Maroš Šefčovič, δήλωσε τη Δευτέρα: «Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε σε αυτές τις αγορές. Πιστεύουμε ότι οι αριθμοί είναι εφικτοί.» Ωστόσο, δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι τα νούμερα «βγαίνουν».
Η ΕΕ δαπάνησε πέρυσι 375 δισ. ευρώ για εισαγωγές ενέργειας, εκ των οποίων 76 δισ. ευρώ αφορούσαν εισαγωγές από τις ΗΠΑ, εξηγεί η Page. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει ουσιαστικά να τριπλασιάσει τις αμερικανικές εισαγωγές μέσα στα επόμενα τρία χρόνια και να εγκαταλείψει άλλους προμηθευτές, όπως η Νορβηγία, που προσφέρει φθηνότερο φυσικό αέριο μέσω αγωγών.
Η έξοδος της Ρωσίας από την εξίσωση δεν αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα: Η ΕΕ δαπάνησε μόνο 23 δισ. ευρώ για εισαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου και πυρηνικών καυσίμων από τη Μόσχα πέρυσι. Παράλληλα, οι ΗΠΑ εξήγαγαν συνολικά μόλις 166 δισ. δολάρια σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο πέρυσι, σύμφωνα με την Page. Αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να κατευθύνουν το σύνολο των εξαγωγών τους προς την ΕΕ και ακόμη παραπάνω.
«Αυτό απλώς δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί», λέει, ιδίως επειδή το LNG των ΗΠΑ δεν δεσμεύεται σε συγκεκριμένους προορισμούς και πηγαίνει εκεί όπου πληρώνεται το υψηλότερο τίμημα παγκοσμίως. Αυτό δεν είναι το μόνο τεχνικό πρόβλημα. Η ΕΕ προμηθεύεται σήμερα το 12% των αναγκών της σε πετρέλαιο και καύσιμα από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Homayoun Falakshahi, επικεφαλής αναλύσεων πετρελαίου στην Kpler. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί το πολύ στο 14%, καθώς τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια μπορούν να επεξεργαστούν μόνο περιορισμένες ποσότητες του αμερικανικού τύπου πετρελαίου. «Είναι καθαρή φαντασίωση», σχολιάζει.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της Κομισιόν δήλωσε ότι η συμφωνία εξαρτάται από συγκεκριμένες συνθήκες, όπως η επαρκής υποδομή LNG στην Ευρώπη και η ναυτιλιακή ικανότητα των ΗΠΑ. Ωστόσο, τόνισε ότι τα νούμερα «δεν προέκυψαν από το πουθενά»: «Βασίζονται σε ανάλυση των αναγκών μας.»
Η ΕΕ δεν μπορεί να αγοράσει, απλώς να προτείνει
Ένα ακόμη ζήτημα είναι το πώς οι Βρυξέλλες θα διευκολύνουν τις αγορές, αφού η ίδια η ΕΕ δεν αγοράζει φορτία ενέργειας. Ο αξιωματούχος της Κομισιόν εξήγησε στο Politico, πως ο στόχος «δεν είναι κάτι που η ΕΕ ως δημόσια αρχή μπορεί να εγγυηθεί», αλλά «βασίζεται στις προθέσεις των ιδιωτικών εταιρειών». Μέχρι στιγμής, όμως, οι εταιρείες δεν βλέπουν κάποιο οικονομικό κίνητρο.
«Η ΕΕ δεν είναι επιχείρηση», λέει ένας ειδικός στον τομέα του φυσικού αερίου από μεγάλη εμπορική εταιρεία ενέργειας. «Θα εξαναγκάσουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες να αγοράσουν πετρέλαιο και αέριο από τις ΗΠΑ;» «Αν υπάρχει εμπορικό νόημα πίσω από αυτό, οι εταιρείες θα το κάνουν, αλλιώς είναι καθαρός αέρας.»
Αυτό που παραμένει ασαφές είναι γιατί η Επιτροπή δεσμεύτηκε σε τόσο υψηλά ποσά, γνωρίζοντας τις προκλήσεις. «Φαίνεται ότι η ΕΕ ήταν πρόθυμη να δεχτεί οποιονδήποτε αριθμό για να αποφύγει τον δασμό 30%», δήλωσε η Anne-Sophie Corbeau, ερευνήτρια και ειδικός φυσικού αερίου στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής.
