Οι παγκόσμιες αερομεταφορές, μέσω των αεροπορικών εταιρειών, αντιμετωπίζουν μια σοβαρή περιβαλλοντική πρόκληση, καθώς προσπαθούν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) και να συμμορφωθούν με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που επιβάλλουν οι κρατικοί φορείς.
Η χρήση «καθαρών» -ή πιο σωστά- βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF – Sustainable Aviation Fuels) αποτελεί ένα από τα κεντρικά σημεία αυτής της μετάβασης, ωστόσο οι προσπάθειες φαίνεται να μην προχωρούν όπως αναμενόταν, δημιουργώντας αμφιβολίες για την πραγματική δυνατότητα επίτευξης των στόχων.
Το 2025 βρίσκεται ήδη εδώ και η παραγωγή SAF παραμένει σε πρώιμο στάδιο. Η αμερικανική United Airlines και άλλες μεγάλες αεροπορικές εταιρείες είχαν υποσχεθεί μεγάλες προόδους στην υιοθέτηση αυτών των καυσίμων.
Απογοητευτική η έως τώρα πορεία
Ωστόσο, η πρόσφατη διακοπή της συνεργασίας της United Airlines με την World Energy, έναν από τους πρώτους παραγωγούς SAF, αποκαλύπτει την απογοητευτική πορεία του όλου θέματος.
Παρά τις μεγάλες φιλοδοξίες και διακηρύξεις, το χάσμα μεταξύ προσπαθειών και στόχων παραμένει τεράστιο. Η World Energy, που παρήγαγε καθαρές ποσότητες SAF στο εργοστάσιο της στην Καλιφόρνια, έκλεισε το 2025, αναδεικνύοντας τη σοβαρότητα των προβλημάτων.
Το πρόβλημα με την προώθηση του SAF είναι ότι πολλές αεροπορικές εταιρείες δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προκλήσεις που απαιτούνται για τη βιώσιμη παραγωγή και διάθεση αυτών των καυσίμων.
Η IATA (Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών που εκπροσωπεί 340 αεροπορικές εταιρείες) έχει θέσει ως στόχο τη σημαντική μείωση εκπομπών CO₂ μέσω SAF. Αλλά τα καθαρά καύσιμα ήταν μόνο το 0,7% της συνολικής κατανάλωσης καυσίμων το 2025, πολύ μικρή αύξηση σε σχέση με το 0,4% του 2024.
Ωστόσο, οι προβλέψεις της ΙΑΤΑ αποκαλύπτουν ότι δεν υπάρχει σαφής πορεία για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της βιομηχανίας αεροπορικών μεταφορών, καθώς απαιτείται τριπλασιασμός της παραγωγής SAF για να φτάσουμε στην επίτευξη του στόχου «μηδενικών εκπομπών» το 2050.
Απέχουμε ακόμα πολύ από «πράσινες αερομεταφορές»
Τα τελευταία 12 χρόνια, ενώ 165 έργα SAF έχουν ανακοινωθεί από αεροπορικές εταιρείες, μόνο 36 από αυτά έχουν ολοκληρωθεί. Η βιομηχανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια: υψηλό κόστος παραγωγής, έλλειψη υποδομών, και περιορισμένη υποστήριξη από κυβερνήσεις για ισχυρά κίνητρα. Παρά τις διακηρύξεις περί «πράσινης αεροπορίας», η πραγματικότητα είναι πως η επένδυση σε καθαρά καύσιμα παραμένει διστακτική και δεν έχει επαρκή στήριξη.
Ευρώπη και Ασία: Παγκόσμιοι παίκτες στα καθαρά καύσιμα
Στην Ευρώπη, η Γερμανία και η Ολλανδία προχωρούν με επιταχυνόμενους ρυθμούς στην ανάπτυξη και χρήση SAF. Ο γερμανικός αεροπορικός κολοσσός Lufthansa και η KLM της Ολλανδίας έχουν προχωρήσει σε συμφωνίες με εταιρείες παραγωγής SAF, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση μετάβαση σε πράσινα καύσιμα, προκειμένου να ανταποκριθούν στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση των εκπομπών CO₂.
Στην Ασία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα βρίσκονται επίσης σε διαδικασία υιοθέτησης SAF, με το Japan Airlines και την Korean Air να προχωρούν σε συνεργασίες για την προμήθεια και παραγωγή αυτών των καυσίμων. Οι χώρες αυτές, με την υψηλή βιομηχανική τους δραστηριότητα και την επιθυμία να ενισχύσουν την περιβαλλοντική τους εικόνα, αποτελούν βασικούς παράγοντες στην προσπάθεια της Ασίας να ακολουθήσει τους διεθνείς στόχους βιωσιμότητας.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των προσπαθειών εξαρτάται από τη διεθνή συνεργασία και την ενίσχυση των πολιτικών κινήτρων. Παρά τις προόδους σε τοπικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως πρέπει να προχωρήσουν σε ενίσχυση των κινήτρων για την υποστήριξη του SAF, αν θέλουν να ανταποκριθούν στους αυστηρούς στόχους για το 2050.
Η αλήθεια είναι ότι η μετάβαση σε καθαρότερα καύσιμα στις αερομεταφορές απαιτεί συνεχή δέσμευση από τις αεροπορικές εταιρείες και τους κυβερνητικούς φορείς. Το «βρώμικο μυστικό» της βιομηχανίας, είναι ότι παρά την φιλολογία περί καθαρών καυσίμων, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη και αβέβαιη από ότι φαίνεται.
