Κάθε άλλο παρά αισιόδοξος εμφανίστηκε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας για τους κλιματικούς στόχους. Πραγματοποιείται αυτό το διήμερο (27-28/11) σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας το National Climate Neutrality Event 2025. Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο του προγράμματος NetZeroCities, μέρους της ευρωπαϊκής αποστολής για τις 100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις.
Ουσιαστικά πρόκειται για μια πλατφόρμα διαλόγου και ανταλλαγής εμπειριών, με στόχο:
– Τη συνάντηση δήμων, εθνικών/περιφερειακών αρχών και ευρωπαϊκών φορέων.
– Την ενίσχυση του διαλόγου για πολιτικές, διακυβέρνηση και χρηματοδοτικά εργαλεία.
– Τη διεξαγωγή Implementation Labs, με πρακτικά εργαστήρια και τεχνική υποστήριξη.
– Την ανάδειξη επιτυχημένων παραδειγμάτων από την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Η πρώτη ημέρα εστίασε στη διακυβέρνηση, στα θεσμικά πλαίσια και στα χρηματοδοτικά εργαλεία και ανάμεσα στα πάνελ ήταν και αυτό των δημάρχων, που μίλησαν σχετικά με το πλαίσιο υποστήριξης και συνεργασίας για την υλοποίηση των Σχεδίων Κλιματικής Ουδετερότητας.
Κάθε άλλο παρά αισιόδοξος εμφανίστηκε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας. «Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά. Δυστυχώς, σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, κινούμαστε σε μία άλλη κατεύθυνση», είπε αρχικά στην ομιλία του σχετικά με την κλιματική αλλαγή και συνέχισε:
«Ολοκληρώθηκε πριν λίγες ημέρες και η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη στην Μπελέμ της Βραζιλίας, μετά από δύο συνδιασκέψεις σε πετρελαϊκές χώρες, στο Αζερμπαϊτζάν και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου περιμέναμε κάτι να γίνει. Επιβεβαιώθηκαν οι “Κασσάνδρες”, τίποτα δεν έγινε.
Αλλά έχει αξία και το πώς συνέβη αυτό, γιατί υπήρξαν για πρώτη φορά δύο μπλοκ χωρών που συγκρούστηκαν μετωπικά. Ένα μπλοκ περίπου 80 χωρών, που πάλευε για την κλιματική ουδετερότητα, για να δεσμευτούμε για κάτι πιο συγκεκριμένο σχετικά με την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Και ένα δεύτερο μπλοκ, 70 χωρών, σκληρών πάρα πολύ, Σαουδική Αραβία, Ρωσία, όπου και υπήρξαν διάφορες αρκετά σκληρές διατυπώσεις για το πώς αντιμετώπισαν κάποιους, που έλεγαν να μπει ένα φρένο στα ορυκτά. 70 χώρες λοιπόν, συγκρούστηκαν εναντίον της κλιματικής ουδετερότητας και κέρδισαν. Αυτή είναι η αλήθεια. Δεν υπήρξε καμία αναφορά σε κάτι συγκεκριμένο».
Αμέσως μετά, ο κ. Δούκας είπε: «Βρεθήκαμε πιο πριν εμείς, οι πόλεις του C40, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, για να δώσουμε ένα σήμα ότι, παρότι οι εθνικές κυβερνήσεις είναι σε μία άλλη κατεύθυνση, οι εμβληματικές πόλεις, οι πρωτεύουσες, θα συνεχίσουμε να δίνουμε μία μάχη κόντρα στην κεντρική γραμμή του Τραμπ και όχι μόνο, στο “Drill, Baby, Drill”, και ότι θα συνεχίσουμε να παλεύουμε, έστω και σε μία συγκυρία που μοιάζει ότι θα είναι ο δρόμος μοναχικός.
Έρχομαι, λοιπόν, στην Ευρώπη, όπου και εδώ τα πράγματα δεν είναι καλά. Στην πρωτοπορία ήταν πάρα πολλά χρόνια η Ευρώπη και τώρα, δυστυχώς, αδυνατίζει τους στόχους της. Το MFF, όπου είναι για πρώτη φορά πολυετές δημοσιονομικό, οδηγεί πάρα πολλές παρατάξεις στην Ευρώπη σε μεγάλη σύγκρουση. Δεν υπάρχουν ξεχωριστά οι πόλεις και οι περιφέρειες και δεν υπάρχει στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ξεχωριστά η συνοχή στην Ευρώπη της Ένωσης, για πρώτη φορά στο πολυετές δημοσιονομικό δεν υπάρχει μπροστά η συνοχή. Υπάρχει ένα μεγάλο fund ανταγωνιστικότητας και ένα δεύτερο fund που είναι μέσα αγρότες, κτηνοτρόφοι, συνοχή, πόλεις, περιφέρειες, “τουρλουμπούκι”. Και ένα δεύτερο σημαντικό: μεγάλη συζήτηση, taxonomy, ποιες είναι οι επενδύσεις που είναι βιώσιμες, ESG (Environmental Social Governance) και ξαφνικά ακούω για πράσινη αμυντική βιομηχανία. Έχει χαθεί η μπάλα. Καταλαβαίνω μια στροφή στην αμυντική βιομηχανία, αλλά μην μπλέξουμε τα πάντα. Για να είναι βιώσιμη, ώστε να μπορέσεις να περάσεις τις εγκρίσεις, θα πρέπει κάπως να μπει. Άρα, ή να ουδετεροποιηθεί ή μήπως γίνει και βιώσιμη η αμυντική βιομηχανία;
Πρέπει, λοιπόν, να δούμε με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις και να συνεχίσουμε εμείς τον αγώνα που κάνουμε, είμαστε εδώ και συζητάμε για την κλιματική ουδετερότητα, να παλέψουμε γι’ αυτό σε όλα τα επίπεδα».
Στη συνέχεια ο δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε και στη χώρα μας: «Και έρχομαι στη χώρα μας, να πω ότι σήμερα μάλλον χάνουμε και τις πολεοδομίες. Ήμουν στο Ρίο ντε Τζανέιρο και μας έλεγαν στο C40 πώς να σχεδιάσουμε τις πόλεις, να μειώσουμε το τσιμέντο, να προχωρήσουμε σε αστικό βιώσιμο σχεδιασμό και τους έλεγα “εμείς μάλλον θα τις χάσουμε τις πολεοδομίες το επόμενο διάστημα και θα πάνε στο κράτος”. Και τους φαινόταν πολύ περίεργο, στη Βραζιλία. Τις χάσαμε, τελικά. Ας είναι, προχωράμε, και λέω ότι θα συνεχίσουμε να παλεύουμε γιατί έχει πολύ μεγάλη σημασία. Τα νούμερα είναι χαρακτηριστικά. 66 ευρώ ο κάτοικος είναι το κόστος για το 2023 στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή, 66 ευρώ ο κάτοικος, ήδη. 700 δισ. λέει η Τράπεζα της Ελλάδας, αν συνεχίσουμε έτσι, το συνολικό κόστος.
Οι θάνατοι στην Αθήνα, πριν τέσσερα ή πέντε χρόνια, αμέσως μετά την έναρξη της πανδημίας ήταν 2-3.000 θάνατοι τον χρόνο, έμμεσα ή άμεσα συνδεδεμένοι με την ρύπανση και την υψηλή θερμοκρασία. Τρελοί αριθμοί αυτοί. Άρα, έχουμε μπροστά μας μία μεγάλη μάχη.
Η Αθήνα είχε ενταχθεί, είχε υπογράψει το 2022 και από εκεί και πέρα, τίποτα. Το 2024 φτιάξαμε το σχέδιό μας. Το σχέδιο εγκρίθηκε, τον Μάιο του 2025 πήρε το label για τις “Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις”, έχει και το επενδυτικό κομμάτι, το οποίο έχει μία αξία. Λέει το εξής: θέλουμε ένα δισεκατομμύριο τον χρόνο μέχρι το 2030 για να πετύχουμε τους στόχους της κλιματικής ουδετερότητας, που είναι η μείωση των εκπομπών κατά 80%. Ο προϋπολογισμός της Αθήνας είναι ένα δισ. Άρα, θέλουμε άλλο ένα δισ. μόνο για τα κλιματικά.
Να πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ας πούμε, σήμερα θα βρέξει, έχουμε άγχος πάντα με τη βροχή και ο κόσμος λέει “Δήμαρχε, άμα γίνει καμιά γκέλα” ή “Δήμαρχε, δεν καθάρισες τα φρεάτια”. Αυτό είναι το συνηθισμένο. Λένε, για παράδειγμα, στη Μαρασλή “Δήμαρχε, έχει πλημμύρα”. Στην Μαρασλή, λοιπόν, δεν υπάρχουν φρεάτια. Μόλις στο 20% των δρόμων της Αθήνας υπάρχουν φρεάτια, τα οποία μάλιστα είναι και πάρα πολύ παλιά. Για να φτάσουμε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι 40%, κάναμε μία μελέτη αναλυτική και λέει ότι χρειαζόμαστε 100 εκατομμύρια. Πόσα λεφτά έχουμε; Έχουμε 2 εκατομμύρια και κάνουμε ένα έργο στη Ριζούπολη, άρα μας λείπουν άλλα 98.
Εξηγώ ποια είναι η μεγάλη εικόνα για να καταλάβουμε ότι χρειάζονται χρήματα και πολύ μεγάλη κοινωνική συμμετοχή. Λέει κάποιος “Δήμαρχε, πόσα δέντρα φυτέψαμε;” Έχουμε φτιάξει το Athens Trees και μπαίνουμε και βλέπουμε ότι έχουμε φτάσει στα 8.500 δέντρα. Ή μου λέει κάποιος, “Δήμαρχε, εδώ στο πεζοδρόμιο έχω ένα δέντρο, φέρε μία υδροφόρα να το ποτίσουμε”. Μα λέω, την υδροφόρα θα τη φέρνουμε σε κάθε πεζοδρόμιο να ποτίζει ένα δέντρο; Μπορείς κι εσύ να στηρίξεις αυτή την προσπάθεια.
Και να πω ένα παράδειγμα, υπάρχει η We4Αll, η οποία είναι κάποιοι πιτσιρικάδες, ξεκίνησαν μετά το Μάτι και μαζί με τη δική μας υπηρεσία, έχουμε φυτέψει μέχρι τώρα 1.700 δέντρα. Από τα 8.500, τα 1.700 είναι με κάποιους πιτσιρικάδες σε διάφορες περιοχές της Αθήνας. Άρα, έχει μεγάλη σημασία και γι’ αυτό και ενεργοποιούμε πάρα πολύ τους πολίτες και τους νέους και έχουμε και διαγωνισμούς».
Και ο κ. Δούκας κατέληξε: «Να πω ότι, για παράδειγμα, μας δίνει λεφτά το Bloomberg Philantropies. Και εμείς δίνουμε μικρά ποσά σε ομάδες, οι οποίες μας παρουσιάζουν μία πολύ ωραία ιδέα και απ’ αυτές που ξεχωρίζουν, εξετάζουμε στα επενδυτικά μας προγράμματα. Άρα, με αυτό τον τρόπο καταφέρνουμε να κινητοποιήσουμε, να ενεργοποιήσουμε και να δημιουργήσουμε μετά και συνιδιοκτησία, δηλαδή μία ιδέα που υλοποιείται στον δήμο, να αισθάνεται ο κόσμος ότι προήλθε μέσα από μία διαδικασία διαβούλευσης και τελικά οι ίδιοι κάνουν και το έργο».
