Οι ευρωπαίοι εξαγωγείς βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, καθώς η πιθανή επιβολή δασμού 30% στις εισαγωγές τους στις ΗΠΑ απειλεί να εκτινάξει τις τιμές και να οδηγήσει σε δραματική πτώση των πωλήσεων. Ενώ ορισμένες επιχειρήσεις εξετάζουν τη μεταφορά παραγωγής ή συναρμολόγησης σε χώρες με πιο ευνοϊκές εμπορικές συμφωνίες, αυτή η επιλογή δεν είναι εφικτή για όλους. Ιδιαίτερα πλήττονται προϊόντα με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, όπως πολλά ευρωπαϊκά ποτά και τρόφιμα, των οποίων η παραγωγή δεσμεύεται από αυστηρούς γεωγραφικούς και παραγωγικούς κανόνες.
Η αβεβαιότητα κυριαρχεί ήδη φέτος, λόγω των υφιστάμενων αμερικανικών δασμών 10% και της εξασθένησης του δολαρίου. Οι αιφνίδιες ανακοινώσεις του Προέδρου Τραμπ έχουν εντείνει το κλίμα αστάθειας, αναγκάζοντας τους εξαγωγείς να αναζητούν τρόπους να μετριάσουν τις ζημιές.
Πλήττεται από τους δασμούς το ιρλανδικό ουίσκι
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ιρλανδικό ουίσκι. Η Τζουν Ο’Κόνελ, ιδρύτρια του αποστακτηρίου Skellig Six18 στην Ιρλανδία, εξηγεί στο CNBC πως βλέπει τις εξαγωγές της να παγώνουν λόγω των νέων δασμών. Παρόλο που η αμερικανική αγορά είχε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τα premium ποτά της και οι εξαγωγές είχαν ξεκινήσει επιτυχώς το 2023, η επιβολή των δασμών διέκοψε απότομα αυτή την ανοδική πορεία. Όπως περιγράφει η ίδια, «οι αποθήκες γέμισαν, οι εισαγωγείς είπαν “μην στείλετε άλλο”, και πλέον μόνο οι μεγάλοι πελάτες έχουν προτεραιότητα», γεγονός που δείχνει την άμεση και σοβαρή επίπτωση.
Πτώση 50% στις πωλήσεις βλέπει η Γαλλική Combier
Ανάλογες ανησυχίες εκφράζει και ο Φρανκ Σουάν, πρόεδρος της ιστορικής γαλλικής αποσταγματοποιίας Combier. Σημειώνει ότι ακόμα και ο τρέχων δασμός 10% είναι δύσκολο να απορροφηθεί, ιδιαίτερα με ένα ασθενέστερο δολάριο. Εάν εφαρμοστεί ο προτεινόμενος δασμός 30%, εκτιμάται ότι το τελικό κόστος για τον καταναλωτή θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 45-50%, οδηγώντας σε μείωση πωλήσεων έως και 50%. «Κατανοούμε ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θέλει ισορροπία στο εμπόριο, αλλά με τέτοιο ύψος δασμών θα βρεθούμε όλοι χαμένοι», προειδοποιεί ο Σουάν, υπογραμμίζοντας τις αρνητικές συνέπειες για όλες τις πλευρές.
Για αύξηση τιμών στα τυριά προειδοποιεί η Zanetti
Η ιταλική εταιρεία Zanetti, γνωστή για την παραγωγή του Grana Padano και άλλων σκληρών τυριών, είναι επίσης αντιμέτωπη με σοβαρά προβλήματα. Εξάγει πάνω από το 70% της παραγωγής της, με το 15% των συνολικών της εσόδων να προέρχεται από τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Αττίλιο Ζανέτι επισημαίνει ότι οι αντικρουόμενες ανακοινώσεις των δασμών έχουν προκαλέσει άνευ προηγουμένου σύγχυση στην αγορά. «Έχουμε ήδη αυξήσει τις τιμές κατά 25% λόγω δολαρίου και δασμών. Αν αυξηθούν περαιτέρω, οι πωλήσεις θα επηρεαστούν αναπόφευκτα», δηλώνει, προμηνύοντας περαιτέρω αναταράξεις.
Οι (λίγες) εναλλακτικές λύσεις
Για κάποιες εταιρείες, η μεταφορά της τελικής συναρμολόγησης στη Βρετανία αποτελεί μια εναλλακτική λύση, ώστε να αξιοποιηθεί η συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ–Ηνωμένου Βασιλείου, όπου ισχύει δασμός 10%. Ο λογιστής Άλεξ Άλτμαν εξηγεί ότι τέτοιες μετακινήσεις μπορούν να αποδώσουν, έστω και προσωρινά. Ήδη, μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η Siemens και η Bosch, προχωρούν σε τοπικοποίηση παραγωγής στις ΗΠΑ, ώστε να αποφύγουν μελλοντικά πλήγματα από τους δασμούς.
Ωστόσο, για προϊόντα με προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη, όπως το ιρλανδικό ουίσκι ή η ιταλική παρμεζάνα, δεν υπάρχει η δυνατότητα μετακίνησης της παραγωγής. Η Τζουν Ο’Κόνελ από την Skellig Six18 αναγκάζεται να εξετάσει εναλλακτικές αγορές σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική – αν και αναγνωρίζει ότι πρόκειται για πολύ πιο δύσκολες και χρονοβόρες αγορές. «Η βιομηχανία μας υπάρχει εδώ και σχεδόν 700 χρόνια. Θέλει υπομονή και πίστη ότι τίποτα δεν κρατά για πάντα. Προσπαθούμε να ελέγχουμε ό,τι μπορούμε», καταλήγει η Ο’Κόνελ, συνοψίζοντας την αισιοδοξία και την ανθεκτικότητα που καλούνται να επιδείξουν οι ευρωπαίοι εξαγωγείς απέναντι σε αυτές τις πρωτοφανείς προκλήσεις.
