Έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και εκατέρωθεν απειλές, χθες το απόγευμα βγήκε τελικά «λευκός καπνός» μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ στη Σκωτία, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ανακοινώνει δασμό 15% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, πλην των φαρμάκων, του χάλυβα και του αλουμινίου. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να προσέφερε μερική ανακούφιση στους Ευρωπαίους, που είχαν προετοιμαστεί ακόμα και για δασμούς 30% -όπως ήταν το αρχικό πλάνο του Αμερικανού προέδρου-, ωστόσο το 15% είναι ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό για το ευρωπαϊκό και το ελληνικό εμπόριο, που θα γνωρίσει σημαντικό πλήγμα το προσεχές διάστημα.
Σε πρόσφατη έκθεσή της προ ημερών, η UBS υπολογίζει πως περίπου το 60% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ εμπίπτει στο νέο καθεστώς δασμών, κατατάσσοντας τη χώρα στην τρίτη θέση μεταξύ των 13 αναδυόμενων οικονομιών της ΕΜΕΑ. Υπενθυμίζεται ότι το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν στα 2,4 δισ. ευρώ, µε αύξηση 13,9% από το 2023, και αντιπροσωπεύουν πλέον το 4,9% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, κατατάσσοντας τις ΗΠΑ ως τον πέµπτο σηµαντικότερο πελάτη της χώρας.
Σύμφωνα µε την Ετήσια Έκθεση του Γραφείου ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, τα βασικά προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα προς τις ΗΠΑ είναι τα γενόσημα φάρμακα, τα φυσικά καλλυντικά, η φέτα, το ελαιόλαδο, οι κονσέρβες ροδάκινων και το κρασί. Απ’ όλα τα παραπάνω τίποτα δεν θα εξαιρεθεί -προς το παρόν τουλάχιστον- από τον δασμό 15%, ενώ η φαρμακοβιομηχανία αναμένεται να δεχθεί ακόμα πιο ισχυρό πλήγμα- με τον Ρεπουμπλικανό να έχει απειλήσει στις αρχές Ιουλίου ακόμα και για δασμούς-μαμούθ 200%, για τα φάρμακα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Τα φαρμακευτικά προϊόντα, κυρίως τα γενόσημα, κατέχουν την πρώτη θέση στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, με 950 εκατ. δολάρια. Ακολουθούν τα αγροδιατροφικά (ελαιόλαδο, φέτα, κομπόστα, κρασί) με 720 εκατ. δολάρια, τα βιομηχανικά υλικά με 310 εκατ. δολάρια και τα καλλυντικά με 220 εκατ. δολάρια.
Πώς θα διαχειριστούν τους δασμούς οι Έλληνες εξαγωγείς
Τα πιθανότερα σενάρια για τους Έλληνες εξαγωγείς είναι δύο:
- Να μειώσουν τις ποσότητες που εξάγουν προς τις ΗΠΑ, χάνοντας όμως έτσι την πρόσβαση σε μια πολύτιμη αγορά και σημαντικά κέρδη αν δεν βρουν εναλλακτικές αγορές.
- Να συνεχίσουν με τα ίδια νούμερα και να επωμιστούν το νέο δασμολογικό κόστος, που και σε αυτήν την περίπτωση θα δουν τα περιθώρια κέρδους τους να συρρικνώνονται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιχείρηση, τους εργαζόμενους, την ελληνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες.
Παράλληλα, σύμφωνα και με την πρόσφατη έκθεση του ΕΒΕΠ, είναι πιθανό αρκετές επιχειρήσεις να μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές και οι ελληνικές εξαγωγές να χάσουν μερίδιο αγοράς, λόγω αυξημένης τελικής τιμής.
Γιατί είναι σε απόγνωση οι Έλληνες ροδακινοπαραγωγοί
Κάπου εδώ μπαίνει στη συζήτηση και η ελληνική κομπόστα ροδάκινο, ένα προϊόν υψηλής ποιότητας και ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα για την οικονομία της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλίας, με την αξία των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ να προσεγγίζει τα 120 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος και την αμερικανική αγορά να απορροφά το 20% των ελληνικών εξαγωγών.
Η κομπόστα ροδάκινο και γενικότερα τα μεταποιημένα προϊόντα, που έχουν ως βάση το ροδάκινο, είναι ίσως το μοναδικό ελληνικό προϊόν το οποίο, επί σειρά ετών, κατέχει τα πρωτεία σε εξαγωγές σε παγκόσμιο επίπεδο. Εξαιρετικά σημαντικό χαρακτηριστικό του προϊόντος αυτού είναι το γεγονός ότι πρόκειται για ένα καθαρά εξαγώγιμο προϊόν, αφού περισσότερο από το 98% εξάγεται σε χώρες του εξωτερικού.
Ο κλάδος της κονσερβοποιίας συνεχίζει να αποκτά μια σημαντική δυναμική, που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και στα επόμενα χρόνια, κυρίως λόγω της μείωσης της παραγωγής ροδάκινου στην Αμερική, η οποία ήταν η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής ροδάκινου, και της μεγάλης ζήτησης για το προϊόν. Αντίστοιχα, το κόστος παραγωγής στην Ελλάδα έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας τις τιμές πώλησης του στο εξωτερικό ανταγωνιστικές.
Για τον λόγο αυτόν, η Ένωση Κονσερβοποιών (ΕΚΕ), όσο και μεγάλοι εγχώριοι «παίκτες», ζητούν όλο αυτό το διάστημα άμεσα μέτρα, για να προστατευτεί ο αγροδιατροφικός κλάδος και το προϊόν από τη λαίλαπα των δασμών Τραμπ, που στην περίπτωση των ροδακίνων θα φτάσουν από το σημερινό 17% στο 32%. Αν δεν βρεθεί μια λύση, μαζί με το ελληνικό ροδάκινο κινδυνεύει και μια ολόκληρη αλυσίδα ανθρώπων και τοπικών οικονομιών.
