Έντονος είναι ο προβληματισμός που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στις τάξεις των γαλακτοβιομηχάνων-μεταποιητών και των κτηνοτρόφων, δεδομένου ότι τα κρούσματα της ευλογιάς συνεχίζουν να εκδηλώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας. Ταυτόχρονα, σημαντικά μειωμένη είναι η παραγωγή σε συγκεκριμένες γαλακτοπαραγωγικές ζώνες, λόγω της δραστικής μείωσης του πληθυσμού των αιγοπροβάτων που επλήγησαν από την ευλογία και ήταν απαραίτητη η θανάτωσή του.
Υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου με τα οποία επικοινώνησε το powergame.gr αναφέρουν ότι για παράδειγμα στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, οι ποσότητες γάλακτος που θα εισκομιστούν φέτος θα είναι μειωμένες κατά περίπου 50% σε σύγκριση με το 2024, δεδομένου ότι λόγω της ευλογιάς χρειάστηκε να θανατωθεί περίπου ο μισός πληθυσμός των ζώων στην ευρύτερη περιοχή. Έντονη είναι σύμφωνα με τους ίδιους ανθρώπους η ανησυχία και για την περιοχή της Θεσσαλίας, όπου υπήρξε εξάπλωση των κρουσμάτων στη Μαγνησία και χάθηκε μεγάλος αριθμός κοπαδιών το προηγούμενο διάστημα. Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι πρόσφατα εντοπίστηκε θετικό κρούσμα στην περιοχή του Τυρνάβου, το οποίο ο κλάδος απεύχεται να αποτελέσει προπομπό εξάπλωσης της ζωονόσου στην περιοχή της Ελασσόνας. Διότι σε αυτή την περίπτωση θα ανακύψουν σοβαρά ζητήματα, σε μία κατεξοχήν παραγωγική περιοχή.
Σε ό,τι αφορά τη Λάρισα η παραγωγή γάλακτος είναι επίσης μειωμένη λόγω της ευλογιάς αλλά και των ζωονόσων, από τις οποίες επλήγη στο πρώτο εξάμηνο του 2024. Οι απώλειες σε ποσότητες γάλακτος φέτος εκτιμώνται στα επίπεδα του 4%, ποσοστό που σε πρώτη ανάγνωση φαντάζει περιορισμένης έκτασης, ωστόσο πρόειται για μία περιοχή με μεγάλο πληθυσμό ζώων, με αποτέλεσμα να λείπουν περίπου 3 εκατομμύρια κιλά αιγοπρόβειου γάλακτος σε σύγκριση με το 2024.
Δρ. Ιωάννης Καϊμακάμης: Η ευλογιά επανεμφανίστηκε και επελαύνει
Για το θέμα, επικοινωνήσαμε με τον Δρ. Ιωάννη Καϊμακάμη, γεωπόνο και διδάκτωρα Ζωικής Παραγωγής. Αναφέρει ότι η ευλογιά των αιγοπροβάτων επανεμφανίστηκε και επελαύνει με τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. «Μέχρι τις 23 Ιουλίου 2025, έχουν ήδη θανατωθεί 30.969 ζώα όλων των ηλικιών, από σχεδόν 110 εκτροφές σε όλη τη χώρα, σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες. Πρόκειται για μια επιδημιολογική έξαρση με εκτεταμένες επιπτώσεις στον ίδιο τον πυρήνα της ελληνικής παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος και κρέατος».
«Περίπου 6,5 εκατομμύρια κιλά γάλακτος λείπουν από την αγορά»
Ο ίδιος συμπληρώνει πως «εφόσον δεχτούμε ότι το 60% αυτών των ζώων ήταν παραγωγικά θηλυκά, με μέση γαλακτοπαραγωγή 350 κιλά και δείκτη πολυδυμίας 1,3, τότε, μόνο για την εξεταζόμενη περίοδο, η αγορά στερείται σχεδόν 6,5 εκατ. κιλά γάλα και πάνω από 24.000 αμνοερίφια ανά έτος».
«Η ελληνική κτηνοτροφία δεν είναι μια απρόσωπη βιομηχανία. Είναι ένα παραγωγικό σύστημα που βασίζεται στην τοπικότητα, στη μικρή κλίμακα και στην εξειδίκευση. Κάθε κοπάδι που χάνεται στην Ξάνθη, στη Ροδόπη, στον Έβρο, στη Μαγνησία, στη Λάρισα, δεν μεταφράζεται μόνο σε δελτία συμβάντων στον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων. Μεταφράζεται σε γιαούρτι που δεν θα παραχθεί, σε φέτα που δεν θα εξαχθεί, σε συμβόλαια που δεν θα τιμηθούν. Και το χαμένο γάλα δεν αναπληρώνεται – ούτε με αγελαδινό, ούτε με εισαγόμενο. Γιατί δεν αναπληρώνεται ούτε η γεωγραφία, ούτε η εμπιστοσύνη, ούτε η ταυτότητα που φέρει το παραγόμενο προϊόν. Ήδη, παραγωγοί βρίσκονται σε καραντίνα, μονάδες έχουν άδειες παγολεκάνες και συναλλακτικές σχέσεις βρίσκονται σε οριακή αβεβαιότητα».
«Απαιτείται νέο σχέδιο για τη διασφάλιση της παραγωγικής συνέχειας»
Τονίζει ότι απαιτείται επειγόντως ένα νέο σχέδιο – όχι μόνο για την εκρίζωση της νόσου, αλλά για τη διασφάλιση της παραγωγικής συνέχειας. Ένα σχέδιο που θα βασίζεται σε πραγματική επιδημιολογική επιτήρηση, σε στοχευμένη στήριξη των παραγωγών που πλήττονται, «και – κυρίως – σε πολιτική βούληση να υπερασπιστούμε ένα παραγωγικό μοντέλο το οποίο ενσωματώνει αυτό που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκαλεί “αξία στη γεωγραφία”».
«Η ευλογιά, ναι, κάποια στιγμή θα τελειώσει. Το κρίσιμο ερώτημα είναι όταν τελειώσει, θα έχει μείνει τίποτα να συνεχίσει να παράγει;», διερωτάται ο κύριος Καϊμακάμης.
Μετακίνηση μεταποιητών σε άλλες ζώνες
Από τους ανθρώπους της αγοράς πάντως εκτιμάται, ότι η συνθήκη που επικρατεί θα έχει επιπτώσεις και στα συμβόλαια που θα συνάψουν το επόμενο διάστημα οι μεταποιητές με τους κτηνοτρόφους ενόψει της νέας παραγωγικής περιόδου. Ταυτόχρονα, λόγω της ευλογιάς και της μείωσης των διαθέσιμων ποσοτήτων σε σημαντικές ζώνες γάλακτος, αρκετοί μεταποιητές εξαναγκάζονται να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές, με αποτέλεσμα να διευρύνονται οι ζώνες γάλακτος ανά την Επικράτεια. Επί παραδείγματι, βιομηχανίες των Τρικάλων που εισκόμιζαν γάλα από τη Θράκη, αναγκάζονται να αναζητήσουν ποσότητες στην Πελοπόννησο.
Πηγές του κλάδου υποστηρίζουν τέλος, ότι δεν αναμένεται να υπάρξει ύφεση των κρουσμάτων της ευλογιάς πριν από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Η έλλειψη ποσοτήτων γάλακτος από την αγορά, θα μπορούσε πιθανώς να προκαλέσει την αύξηση των τιμών στην πρώτη ύλη, κάτι με τη σειρά του δύναται να επηρεάσει τις τιμές των τελικών προϊόντων.
