Με το μεγαλύτερο «πορτοφόλι» των τελευταίων 16 χρόνων και με την προσδοκία να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ, ειδικά τώρα, που το Ταμείο Ανάκαμψης φθάνει στο τέλος του, ξεκινά ο σχεδιασμός του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για το 2026.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση, το νέο ΠΔΕ προβλέπει κονδύλια ύψους 16,719 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 14,5% σε σχέση με τα 14,6 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα πέσουν φέτος στην αγορά -εκτός εάν υπάρξει νέα συμπληρωματική χρηματοδότηση μέσα στη χρονιά.
Το πρόγραμμα δίνει έμφαση στην επιτάχυνση μεγάλων έργων υποδομής, στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και στην ολοκλήρωση δράσεων που ήδη «τρέχουν» με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια. Από το συνολικό ποσό των 16,7 δισ. ευρώ, τα 6,2 δισ. θα κατευθυνθούν σε συγχρηματοδοτούμενα έργα, 3,3 δισ. σε έργα αποκλειστικά με εθνικούς πόρους και 7,219 δισ. σε δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόκειται για επενδύσεις που, εφόσον υλοποιηθούν έγκαιρα, μπορούν να αλλάξουν τον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας.
Εν όψει του κλεισίματος του 2025, το υπουργείο ζητάει απ’ όλους τους φορείς να έχουν ολοκληρώσει το 95% των έργων τους έως το τέλος Νοεμβρίου, αποφεύγοντας τη «συμφόρηση» πληρωμών του Δεκεμβρίου, που στο παρελθόν οδήγησε σε απώλεια πόρων. Παράλληλα, ζητούνται ώριμα έργα, έτοιμα να ξεκινήσουν, με σαφή αναπτυξιακή απόδοση και συμβατότητα με το ΕΣΠΑ, το «Ελλάδα 2.0» και το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.
Για το 2026 η υποβολή προτάσεων από τους φορείς θα γίνει τον Σεπτέμβριο σε τρεις κύκλους (υλοποίησης, πιστώσεων και χρηματοδότησης), με καταληκτικές ημερομηνίες που θα αναρτηθούν στο portal του e-ΠΔΕ. Οι προτάσεις των φορέων χρηματοδότησης πρέπει να υποβληθούν το αργότερο έως τις 26 Σεπτεμβρίου, λόγω των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων του νέου κρατικού Προϋπολογισμού.
Η εγκύκλιος δίνει επίσης κατευθύνσεις για τον μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό δαπανών του Αναπτυξιακού ΠΔΕ έως το 2029, με εισαγωγή «Άξονα Μακροχρόνιων Δεσμεύσεων» 20ετούς ορίζοντα, που θα καλύπτει έργα πέραν της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, όπως ΣΔΙΤ, δανειοδοτούμενα έργα ή καθεστώτα του Αναπτυξιακού Νόμου. Δημιουργείται επίσης «Μητρώο Δαπανών Συντήρησης και Λειτουργίας», για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των υποδομών.
Η παρακολούθηση και διαχείριση του ΠΔΕ ενισχύεται με την αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος σε «e-ΠΔΕ II», που θα ενσωματώνει νέες λειτουργίες και διαλειτουργικότητα με άλλα συστήματα, επιταχύνοντας εγκρίσεις και παρακολούθηση έργων.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ολοκληρώνεται οριστικά το 2026, με καταληκτική ημερομηνία την 31η Αυγούστου 2026, για την υλοποίηση όλων των έργων και μεταρρυθμίσεων. Η Ελλάδα έχει υποβάλει 6 αιτήματα εκταμίευσης πόρων και έχει λάβει συνολικά 21,3 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας το 59% του συνολικού προϋπολογισμού του Εθνικού Σχεδίου.
Τον περασμένο μήνα η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 6ο αίτημα εκταμίευσης πόρων από το Ταμείο, ύψους 2,1 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, μετά την εκπλήρωση 39 νέων οροσήμων και στόχων.
Με την ολοκλήρωση του 6ου αιτήματος, οι συνολικές εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα θα ανέρχονται πλέον σε 23,4 δισ. ευρώ, άρα σε ποσοστό 65% των συνολικών πόρων που της αναλογούν, ενώ οι εκταμιεύσεις, ειδικά των επιχορηγήσεων, θα φθάσουν σε 12,04 δισ. ευρώ (στο 66% των διαθέσιμων πόρων). Το αίτημα για το σκέλος των δανείων, ύψους 1,8 δισ. ευρώ, θα υποβληθεί εντός του Σεπτεμβρίου.
Με το αυξημένο επενδυτικό «πακέτο» του 2026 η κυβέρνηση επιδιώκει όχι μόνο την τόνωση της ανάπτυξης, αλλά και τη θωράκιση της οικονομίας απέναντι στις διεθνείς προκλήσεις. Το στοίχημα, όμως, θα κριθεί στην έγκαιρη ωρίμανση και απορρόφηση των έργων – εκεί όπου τα προηγούμενα χρόνια, όπως υπενθυμίζουν κύκλοι της αντιπολίτευσης, η διοίκηση συχνά έχανε πολύτιμο έδαφος.
