Χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται στο όριο της επιβίωσης, όπως αποκαλύπτει η έρευνα της ΕΣΕΕ για το λιανεμπόριο. Σύμφωνα με την ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ, η ελληνική αγορά λιανικού εμπορίου κατέγραψε στο πρώτο εξάμηνο του 2025 οριακή αύξηση τζίρου, η οποία ανήλθε σε μόλις 171,1 εκατ. ευρώ, με τον συνολικό κύκλο εργασιών να φθάνει τα 12,46 δισ. ευρώ, από 12,29 δισ. πέρυσι. «Λιγότερες από 50 επιχειρήσεις δεν μπορούν να “κρατήσουν” όλο το εμπόριο» το μήνυμα του Σταύρου Καφούνη.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Σταύρος Καφούνης τονίζει ότι μόνο λίγες μεγάλες επιχειρήσεις εμφανίζουν ουσιαστική αύξηση στον κύκλο εργασιών, ενώ χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις παλεύουν για επιβίωση. «Για πρώτη φορά σε μία επιστημονική μελέτη καταγράφεται η πραγματική εικόνα του λιανικού εμπορίου στο σύνολό του, αλλά και ανάλογα με το μέγεθος των επιχειρήσεων. Η ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ επί των δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ για το ά εξάμηνο του 2025 παρουσιάζει αδιάσειστα στοιχεία για την εικόνα του κλάδου που πρέπει να προβληματίσουν. Δεν είναι μόνον ότι η οριακή αύξηση του τζίρου στην πραγματικότητα εξανεμίζεται από τον πληθωρισμό και ότι αποτελεί τη χαμηλότερη επίδοση της τελευταίας πενταετίας ως προς την μεταβολή του τζίρου συγκριτικά με το αντίστοιχο εξάμηνο της προηγούμενης χρονιάς. Το ανησυχητικό είναι πως λίγες δεκάδες πολύ μεγάλες επιχειρήσεις παρουσιάζουν αξιοσημείωτη άνοδο κύκλου εργασιών την ώρα που χιλιάδες μικρομεσαίες βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι οι μικρές επιχειρήσεις πλήττονται περισσότερο σε σχέση με τις πολύ μικρές, στοιχείο που δείχνει ότι το μέγεθος της επιχείρησης δεν είναι πάντα ο καθοριστικός παράγοντας ανταγωνιστικότητάς τους. Είναι πάντως σαφές πως η ανάπτυξη της οικονομίας δεν έχει ουσιαστικό αντίκτυπο σε μεγάλο τμήμα της αγοράς. Μόνο με στοχευμένα μέτρα, όπως αυτά που προτείνει η ΕΣΕΕ στο κοστολογημένο της Υπόμνημα, μπορούν να πάρουν ανάσα οι χιλιάδες εμπορικές επιχειρήσεις, που σήμερα, δικαιολογημένα, αγωνιούν» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κος Καφούνης.
Το πραγματικό ύψος των πωλήσεων, εάν αφαιρεθούν οι πληθωριστικές επιδράσεις, εμφανίζει πτώση 0,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Ο γενικός ρυθμός ενίσχυσης των πωλήσεων είναι μόλις +1,4%, έναντι πληθωρισμού +2,5%, επιβεβαιώνοντας την υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις καταγράφουν αύξηση 7,3% στον κύκλο εργασιών, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις. Αντιθέτως, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις καταγράφουν πτώση 1,0%, ενώ η εικόνα είναι ακόμη πιο αρνητική για τις μικρές (-5,6%) και πολύ μικρές επιχειρήσεις (-2,3%). Οι μεσαίες μένουν σχεδόν στάσιμες, με οριακή άνοδο +0,3%.
Το χάσμα επιδόσεων ανά κατηγορία
Η κατανάλωση στρέφεται προς φθηνότερα προϊόντα, όπως μεταχειρισμένα είδη και υπαίθριους πάγκους, φαινόμενο που παγιώνεται σύμφωνα με την ΕΣΕΕ. Παράλληλα, υπάρχουν κλάδοι με αξιοσημείωτη ανάπτυξη:
Φαρμακευτικά προϊόντα: +91,4 εκατ. ευρώ (+3,8%)
Καλλυντικά: +46,3 εκατ. ευρώ (+7,9%)
Παιχνίδια: +45,5 εκατ. ευρώ (+8,9%)
Η/Υ & λογισμικό: +42,8 εκατ. ευρώ (+8,2%)
Έπιπλα & φωτιστικά: +41,4 εκατ. ευρώ (+8,1%)
Μεταχειρισμένα είδη: +33,8%
Αντίθετα, πτώση σημειώνεται σε Τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό (-14%), Υποδήματα και δερμάτινα είδη (-6,5%) και Χαλιά (-8,2%).
Περιφερειακές ανισότητες
Ο συνολικός κύκλος εργασιών στο εξάμηνο φτάνει τα 12,46 δισ. ευρώ, έναντι 12,29 δισ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, αλλά αποτελεί τη χαμηλότερη επίδοση πενταετίας. Ανάμεσα στις περιφέρειες που ξεχωρίζουν θετικά είναι:
Αττική: +2,7% ή +187,7 εκατ. ευρώ
Κρήτη: +2,9% ή +19,2 εκατ. ευρώ
Ιόνια Νησιά: +3,5% ή +7,6 εκατ. ευρώ
Στον αντίποδα, Νότιο Αιγαίο (-3,5%) και Θεσσαλία (-3,4%) εμφανίζουν τη μεγαλύτερη πτώση.
Ισχυρή πτώση σε σχέση με το β’ εξάμηνο 2024
Συγκριτικά με το β’ εξάμηνο του 2024, ο κύκλος εργασιών καταγράφει πτώση 14% ή -2 δισ. ευρώ, εξέλιξη που αποδίδεται τόσο σε εποχικούς παράγοντες όσο και στη διεθνή αβεβαιότητα, το υψηλό κόστος προμηθειών, την πίεση στην κατανάλωση και την αβεβαιότητα από τη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Ο Σταύρος Καφούνης τονίζει πως για πρώτη φορά υπάρχει επιστημονική χαρτογράφηση του λιανεμπορίου ανά μέγεθος επιχείρησης. Παρά την αύξηση του τζίρου, αυτή δεν έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις μικρότερες επιχειρήσεις. Οι μικρές επιδεικνύουν μεγαλύτερη ευθραυστότητα από τις πολύ μικρές, γεγονός που ανατρέπει τον μύθο περί μεγέθους ως ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Η μόνη διέξοδος, όπως υποστηρίζει, είναι στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στο κοστολογημένο Υπόμνημα της ΕΣΕΕ.
