Δύο μεγάλα οδικά έργα, που εντάσσονται στις Πρότυπες Προτάσεις, το νέο μοντέλο υλοποίησης έργων υποδομής, επιστρέφουν δυναμικά στο προσκήνιο, μετά τις κυβερνητικές εξαγγελίες που ανέφεραν ότι θα αναστηθεί ο θεσμός. Όπως αποκάλυψε ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, η κυβέρνηση ετοιμάζει νέες τροπολογίες στον νόμο για τις Πρότυπες Προτάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή τους στην πράξη. Πρόκειται για τον νέο άξονα Ελευσίνα–Οινόφυτα και την Αστική Σήραγγα Ηλιούπολης, έργα που παρέμεναν για χρόνια «στα συρτάρια» του υπουργείου Υποδομών, χωρίς ωστόσο να γίνεται ακόμη λόγος για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο και Ραφήνα, οι οποίες επίσης έχουν ενταχθεί στο πακέτο των Πρότυπων Προτάσεων.
Οι δύο παρεμβάσεις θεωρούνται αναγκαίες, καθώς αναμένεται να βελτιώσουν την υφιστάμενη κυκλοφοριακή κατάσταση σε κορεσμένους άξονες, όπως ο Κηφισός, αλλά και να προσφέρουν αποσυμφόρηση τα επόμενα χρόνια, εν όψει και της σταδιακής ολοκλήρωσης της πρώτης φάσης της ανάπλασης στο Ελληνικό. Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Υποδομών επεξεργάζεται εδώ και καιρό τον νέο άξονα Ελευσίνα–Οινόφυτα, γνωστό και ως «Παράκαμψη Αττικής». Το έργο, που έχει υποβληθεί μόνο από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, στοχεύει στην ελάφρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου στη Λεωφόρο Κηφισού, η οποία έχει ξεπεράσει τα όριά της, με αποτέλεσμα καθημερινά εκτεταμένα μποτιλιαρίσματα. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου αυτοκινητόδρομου, ο οποίος θα συνδέει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, παρακάμπτοντας το οδικό δίκτυο της Αττικής και εξασφαλίζοντας τη σύνδεση του δυτικού τμήματος της Αττικής Οδού και των νότιων αξόνων της χώρας με την περιοχή βόρεια των Οινοφύτων.
Ο νέος άξονας θα ξεκινά από την περιοχή του Αγίου Λουκά στο Θριάσιο Πεδίο και θα καταλήγει στον ΠΑΘΕ, στην περιοχή των Οινοφύτων, με συνολικό μήκος περίπου 40 χιλιομέτρων. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, ανισόπεδους κόμβους, καθώς και παράπλευρους και κάθετους δρόμους, για τη διατήρηση της συνέχειας και της λειτουργικότητας του τοπικού οδικού δικτύου.
Παράλληλα με τον άξονα Ελευσίνα–Οινόφυτα, σημαντική θέση στο πακέτο των Πρότυπων Προτάσεων καταλαμβάνει και η Αστική Σήραγγα Ηλιούπολης, η οποία αποτελεί την επέκταση της Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού. Σε συνδυασμό με την ανισοπεδοποίηση της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, το έργο αναμένεται να εξυπηρετήσει τα νότια προάστια και να ενισχύσει τη λειτουργία του μεγάλου αναπτυξιακού πόλου του Ελληνικού.
Η συγκεκριμένη παρέμβαση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς εκτιμάται ότι θα αποσυμφορήσει τη διασύνδεση των νοτίων με τα βόρεια προάστια της Αθήνας μέσω της Λεωφόρου Καρέα, έναν άξονα που σήμερα δοκιμάζει καθημερινά τις αντοχές του. Ο σχεδιασμός προβλέπει την επέκταση της Αττικής Οδού από το ύψος της Κατεχάκη μέχρι τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, μέσω μιας νέας «αστικής σήραγγας».
Η σήραγγα θα έχει μήκος λίγο πάνω από τρία χιλιόμετρα, με τρεις λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και χωρίς ενδιάμεσες εξόδους. Θα ξεκινά από το σημείο όπου σήμερα τερματίζει η Δυτική Περιφερειακή Υμηττού, στο ύψος της Καισαριανής, και θα καταλήγει στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στα όρια Αγίου Δημητρίου και Ηλιούπολης, λίγο νοτιότερα από τον σταθμό Μετρό «Άγιος Δημήτριος». Με την ολοκλήρωσή της, η διαδρομή, που σήμερα μπορεί να διαρκεί μέχρι και μισή ώρα σε ώρες αιχμής, θα περιοριστεί σε μόλις 1-2 λεπτά.
Το έργο εντάσσεται στο πακέτο επεκτάσεων που έχει προταθεί από το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ και περιλαμβάνει τρεις μεγάλες παρεμβάσεις. Η δεύτερη αφορά την επέκταση της Αττικής Οδού μέχρι το λιμάνι της Ραφήνας, μήκους 13 χιλιομέτρων, που θα διασυνδέσει το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Αττικής με το αεροδρόμιο και το δακτύλιο ταχείας κυκλοφορίας. Τέλος, η τρίτη προβλέπει την επέκταση προς το Λαύριο, με στόχο την αναβάθμιση της πρόσβασης σε ένα ακόμη κρίσιμο λιμάνι της Αττικής.
Οι Πρότυπες Προτάσεις έχουν εισαγάγει μια νέα φιλοσοφία στην υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής. Δεν πρόκειται απλώς για μια τυπική διαδικασία, αλλά για ένα εργαλείο που επιτρέπει στους ιδιώτες να αναλάβουν πρωτοβουλία, να επενδύσουν χρόνο και κεφάλαια σε προμελέτες και να καταθέσουν ώριμες προτάσεις προς αξιολόγηση. Εφόσον αυτές λάβουν το πράσινο φως από το αρμόδιο υπουργείο, ανοίγει ο δρόμος για την απευθείας προκήρυξη διαγωνισμών, παρακάμπτοντας τις συνήθως χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Με τον τρόπο αυτόν, το κράτος αποκτά ένα εργαλείο που του δίνει μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτερη ωρίμανση έργων, σε μια περίοδο που οι ανάγκες για σύγχρονες υποδομές είναι πιο πιεστικές από ποτέ.
Στις σκέψεις του υπουργείου Υποδομών βρίσκεται η στροφή προς τη λογική των παραχωρήσεων, αλλά και στη σωστή αξιοποίηση των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Πρόκειται για μοντέλα συνεργασίας που έχουν αποδείξει την αξία τους σε μεγάλα έργα, φέρνουν όμως μαζί τους και συγκεκριμένους περιορισμούς. Όπως σημείωσε ο υφυπουργός Υποδομών, Γιάννης Ταχιάος, «τα ΣΔΙΤ δεν είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιείται απεριόριστα, είναι πεπερασμένο, αλλά όχι ξεπερασμένο».
Πριν, όμως, ανοίξει ο δρόμος για τα δύο αυτά έργα, πρώτη προτεραιότητα του υπουργείου είναι η προώθηση ενός «στοιχειωμένου» έργου που εκκρεμεί εδώ και χρόνια, που δεν είναι άλλο από τον Τριπλό Κόμβο Σκαραμαγκά. Η δημοπράτησή του, με προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ, θεωρείται πλέον θέμα χρόνου. Ο κόμβος θα συνδέσει τη Δυτική Περιφερειακή του Αιγάλεω με τρεις βασικούς οδικούς άξονες -την Εθνική Οδό, την Αττική Οδό και τη Λεωφόρο Σχιστού- και, εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, ο ανάδοχος θα μπορούσε να έχει υπογράψει ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι.
Ο νέος άξονας, μήκους 7,4 χιλιομέτρων, θα περιλαμβάνει δύο νέους ανισόπεδους κόμβους (Σκαραμαγκά και Ναυπηγείων), καθώς και την αναβάθμιση του υφιστάμενου κόμβου στη Λεωφόρο Σχιστού. Παράλληλα, μέσω της προαίρεσης του έργου, προβλέπεται και η κατασκευή σύνδεσης μήκους 2,3 χλμ. με το δίκτυο του Επιχειρηματικού Πάρκου Φυλής, που θα περιλαμβάνει την αναβάθμιση δύο κόμβων οι οποίοι συνδέουν τον ΧΥΤΑ με τη Λεωφόρο ΝΑΤΟ. Πρόκειται για παρέμβαση που θα συμβάλει σημαντικά και στην αποσυμφόρηση του Κηφισού.
Στόχος του έργου είναι να δημιουργήσει περισσότερες επιλογές στους οδηγούς που κινούνται στο Θριάσιο Πεδίο – μια περιοχή με ραγδαία ανάπτυξη στον τομέα των logistics και της βιομηχανίας, η οποία αντιμετωπίζει έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα. Με την ολοκλήρωσή του αναμένεται να αποσυμφορηθεί ο κομβικός άξονας Λεωφόρου Αθηνών – Λεωφόρου Σχιστού, που σήμερα υπολειτουργεί, ενώ θα προσφερθεί μια νέα, πιο εύκολη πρόσβαση προς τη Δυτική Περιφερειακή Αιγάλεω, η οποία τώρα εξυπηρετείται από δύσβατο δίκτυο μέσω Ασπροπύργου.
Επιπλέον, με την κατασκευή του Τριπλού Κόμβου Σκαραμαγκά θα τεθεί επιτέλους σε λειτουργία και η «σήραγγα φάντασμα», που στέκει ανενεργή επί δεκαετίες στην περιοχή, αποκτώντας καθοριστικό ρόλο στη διοχέτευση της κυκλοφορίας. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί νέος κόμβος, που θα συνδέει απευθείας τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά με τη Λεωφόρο Αθηνών, διευκολύνοντας ακόμη περισσότερο τις μετακινήσεις στη Δυτική Αττική.
