Στάση αναμονής μετά το μπαράζ αναβαθμίσεων δείχνουν οι οίκοι αξιολόγησης, με τη Moody’s να διατηρεί την Ελλάδα στη βαθμίδα Baa3 με σταθερό outlook, χωρίς να κάνει το βήμα προς τα πάνω. Η ετυμηγορία αυτή, αν και αναμενόμενη, στέλνει το μήνυμα ότι οι διεθνείς αναλυτές έχουν επιφυλάξεις, θέλοντας να δουν αν οι θετικές τάσεις στην οικονομία θα εδραιωθούν σε βάθος χρόνου.
Παρά τη θετική εικόνα -ισχυρό ιστορικό μεταρρυθμίσεων, ενίσχυση επενδύσεων και σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα-, η ανάλυση του αμερικανικού οίκου βρίθει αστερίσκων. Υπογραμμίζεται ότι το δημόσιο χρέος, παρ’ ότι μειώνεται θεαματικά ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένει υπερβολικά υψηλό σε απόλυτα μεγέθη και θα συνεχίσει να βαραίνει την οικονομία έως το τέλος της δεκαετίας. Στις επισημάνσεις προστίθενται και οι δημογραφικές πιέσεις, ένας «σιωπηλός κίνδυνος» που μπορεί να περιορίσει τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης, ακόμα και αν οι μεταρρυθμίσεις συνεχιστούν.
Η χώρα εξακολουθεί να εμφανίζει αξιοσημείωτη δημοσιονομική επίδοση, με πρωτογενές πλεόνασμα που το 2024 έφτασε το 4,8% του ΑΕΠ, υπερδιπλάσιο του στόχου, ενώ σε ανάλογα επίπεδα θα κινηθεί και το 2025. Παρά τα θετικά αυτά δεδομένα, η Moody’s δεν αγνοεί το γεγονός ότι η ισχυρή επίδοση ίσως να μην είναι διατηρήσιμη μακροπρόθεσμα, καθώς η δυναμική της ανάπτυξης θα περιοριστεί μετά την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης τον Αύγουστο του 2026.
Η ελληνική οικονομία θα πρέπει να κάνει φέτος την υπέρβαση για να φτάσει τον ρυθμό ανάπτυξης 2,3% που προβλέπει ο προϋπολογισμός, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη αναθεωρήσει προς τα κάτω τον πήχη για τη φετινή ανάκαμψη. Η πρόκληση αυτή προσθέτει ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα στην πορεία της χώρας, ενισχύοντας τις επιφυλάξεις των οίκων για τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης και την επίτευξη των στόχων για μείωση του χρέους.
Την ίδια στιγμή, το σταθερό outlook από τη Moody’s λειτουργεί ως «σήμα» ότι τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία σε γενικές γραμμές ισορροπούνται, με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις να στηρίζουν την αξιοπιστία της χώρας, ενώ η έκθεση σε γεωπολιτικούς κινδύνους, η μικρή κλίμακα της οικονομίας και το βάρος του χρέους κρατούν την αξιολόγηση σε στάση αναμονής.
Η Moody’s αναγνωρίζει ότι η πορεία της Ελλάδας μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά αν οι μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα και η διαφοροποίηση της οικονομίας επιταχυνθούν, ή αν η μείωση του χρέους ξεπεράσει κατά πολύ τις σημερινές προβλέψεις. Ωστόσο, τονίζει με σαφήνεια και τους καθοδικούς κινδύνους: μια πιθανή αντιστροφή της πολιτικής συνέπειας, δημοσιονομική χαλάρωση, επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα ή αδυναμία υλοποίησης μεταρρυθμίσεων θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά μελλοντικές αξιολογήσεις.
Στην εξίσωση εισέρχονται και οι γεωπολιτικές ισορροπίες. Ο διεθνής οργανισμός προειδοποιεί ότι μια σοβαρή αναταραχή στην Ευρώπη, συνδυασμένη με αδυναμία στήριξης από συμμάχους όπως οι ΗΠΑ, θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη για καθοδική κίνηση. Έτσι, ενώ η εικόνα της χώρας εμφανίζεται σήμερα πιο σταθερή από ποτέ την τελευταία δεκαετία, το μήνυμα του αμερικάνικου οίκου είναι ότι οι κίνδυνοι παραμένουν, η πορεία δεν είναι δεδομένη και το επόμενο βήμα εξαρτάται από τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και την εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι αγορές στρέφουν τώρα το βλέμμα στις τρεις ακόμη αξιολογήσεις που απομένουν έως το τέλος του 2025 και δη της Standard & Poor’s στις 17 Οκτωβρίου, της Scope Ratings στις 7 Νοεμβρίου και της Fitch στις 14 Νοεμβρίου. Αν και δεν αναμένονται μεγάλες εκπλήξεις, το ενδιαφέρον μεταφέρεται ήδη για το 2026, χρονιά που θα δείξει αν η ελληνική οικονομία θα μπορέσει να συνεχίσει την ανοδική πορεία ή αν η «κόπωση» θα μετατραπεί σε παρατεταμένη παύση.
