Τη μάχη του Δαυίδ με τον Γολιάθ θυμίζει η προσφυγή των Ευρωπαίων ξενοδόχων κατά της πανίσχυρης Booking.com, της πλατφόρμας online κρατήσεων με μερίδιο αγοράς άνω του 70%. Πάνω από 1.000 Έλληνες ξενοδόχοι έχουν συνταχθεί με περισσότερες από 15.000 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη, διεκδικώντας πιο δίκαιους όρους συνεργασίας και ίση μεταχείριση από τους Online Travel Agents (OTAs).
Κατά τη διάρκεια της 13ης Γενικής Συνέλευσης του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, στο πλαίσιο της Xenia, ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός τόνισε πως ο αγώνας αυτός δεν αφορά μόνο την τρέχουσα συγκυρία, αλλά τη θεμελιώδη ανάγκη οι ξενοδόχοι να έχουν τον έλεγχο του προϊόντος τους. Υπογράμμισε, μάλιστα, τη σημασία της κοινής ευρωπαϊκής στάσης: «Πάνω από 15.000 ξενοδόχοι ένωσαν τη φωνή τους. Η Ευρώπη οφείλει να προστατεύσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της ταυτότητάς της».
13η Γενική Συνέλευσης του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος©powergame.gr
Η δικαστική διαδικασία έχει ενεργοποιηθεί μετά την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, η οποία δίνει στα ξενοδοχεία το δικαίωμα να ορίζουν ελεύθερα την τιμολογιακή τους πολιτική, ακόμη και προσφέροντας χαμηλότερες τιμές στις δικές τους ιστοσελίδες σε σχέση με τις πλατφόρμες. Οι ρήτρες «rate parity», σύμφωνα με την απόφαση, δεν είναι απαραίτητες για τη βιωσιμότητα των OTAs.
Η υπόθεση εξετάζεται στα ολλανδικά δικαστήρια, ενώ στην Ελλάδα εκκρεμεί η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για καταγγελία του ΞΕΕ από το 2022. «Η φιλοξενία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι», σημείωσε ο κ. Βασιλικός, καλώντας τον κλάδο να προχωρήσει με τόλμη στις αλλαγές που απαιτεί η νέα εποχή.
Η συμμόρφωση των ψηφιακών πλατφορμών με τον νόμο για τις ψηφιακές αγορές (DMA) είχε βρεθεί στο επίκεντρο και της πρόσφατης συνάντησης του κ. Βασιλικού, ως προέδρου της HOTREC, με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα. Στόχος είναι να περιοριστεί η εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης και η ανάπτυξη αθέμιτων πρακτικών που επηρεάζουν τη λειτουργία χιλιάδων ξενοδοχείων.
Έλλειψη χρηματοδότησης και αυξημένη φορολογία
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Γιάννης Χατζής, ανέδειξε από την πλευρά του το χρηματοδοτικό κενό που αντιμετωπίζουν οι μικρές μονάδες. Όπως είπε, 8 στα 9 ξενοδοχεία δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση, παρά το ότι ο κλάδος είναι έντασης κεφαλαίου και κατέχει καθοριστικό ρόλο στην ελληνική οικονομία. Παράλληλα, διαπίστωσε «ουσιαστική έλλειψη θεσμικής προσοχής» και υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί να γίνεται καμία συζήτηση για παραγωγικά μοντέλα που δεν έχουν στον πυρήνα τους τον τουρισμό».
Την ίδια ώρα, ο κλάδος εμφανίζει υπερδιπλάσια φορολογική επιβάρυνση (19,1%) σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας (10,2%) και σημαντικά υψηλότερη έναντι όλων των ανταγωνιστριών χωρών, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά κυμαίνονται από 6,4% στην Ισπανία έως 14,8% στην Πορτογαλία. Το γεγονός αυτό, όπως υπογράμμισε η πρόεδρος του ΙΤΕΠ Κωνσταντίνα Σβύνου, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την υψηλή προστιθέμενη αξία του κλάδου: κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για ξενοδοχειακές υπηρεσίες αποδίδει συνολικά 1,55 ευρώ στην ελληνική οικονομία, ενώ η δαπάνη 1 εκατ. ευρώ δημιουργεί σχεδόν 30 θέσεις πλήρους απασχόλησης.
Ο ανταγωνισμός και οι προκλήσεις
Οι πληρότητες δείχνουν ότι η αυξημένη ζήτηση για την Ελλάδα δεν μεταφράζεται ευθέως σε ξενοδοχειακή κίνηση. Παρότι οι αεροπορικές αφίξεις κινήθηκαν σταθερά ανοδικά το 2025 (από +4,6% έως +8,4%), οι πληρότητες των ξενοδοχείων σε πολλούς μήνες παρέμειναν στάσιμες ή και αρνητικές, γεγονός που αποδίδεται σε σημαντική απορρόφηση της ζήτησης από τη βραχυχρόνια μίσθωση. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Αττική κάθε ξενοδοχείο «ανταγωνίζεται» 60 ακίνητα τύπου Airbnb, ενώ σε Σαντορίνη και Αθήνα τα ποσοστά των διανυκτερεύσεων σε τέτοια καταλύματα αγγίζουν το 55% και 40% αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις επιδόσεις του Οκτωβρίου 2025, η μέση πληρότητα έφτασε το 64,3% (έναντι 61% πέρυσι), με μέση τιμή δωματίου τα 114 ευρώ. Στις νησιωτικές περιοχές ξεχώρισαν η Κρήτη με 71,7% πληρότητα και το Νότιο Αιγαίο με 66,5%. Την ίδια στιγμή, τα ελληνικά ξενοδοχεία επενδύουν σταθερά γύρω στα 800 εκατ. ευρώ ετησίως για ανακαινίσεις, στρέφοντας το βλέμμα σε πρακτικές βιωσιμότητας, ενεργειακής αναβάθμισης και ορθολογικής διαχείρισης υδάτων και αποβλήτων.
Οι 5 άξονες της «επόμενης μέρας» της ελληνικής φιλοξενίας
Στην κεντρική του ομιλία, ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Αλέξανδρος Βασιλικός, παρουσίασε το πλαίσιο στρατηγικής για την επόμενη δεκαετία, δομημένο σε πέντε άξονες: Αυθεντικότητα, ελληνικό ανθρώπινο δυναμικό, βιωσιμότητα και προστασία φυσικού περιβάλλοντος (με αιχμή το νέο σύστημα Περιβαλλοντικής Κατάταξης των ξενοδοχείων), νέα κουλτούρα φιλοξενίας μέσω εκπαίδευσης από το σχολείο και κοινωνική ευθύνη, με ξενοδοχεία ανοιχτά και στις τοπικές κοινωνίες, με δράσεις που ενισχύουν τη συνοχή και την ανθεκτικότητα των περιοχών.
Ο κ. Βασιλικός υπογράμμισε ότι «η φιλοξενία είναι το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας» και ότι απαιτούνται «νέες βάσεις» για να ξεπεραστεί το μοντέλο του προηγούμενου αιώνα. «Τώρα είναι η ώρα των μεγάλων αποφάσεων», σημείωσε χαρακτηριστικά.
