Δυο πράγματα προέκυψαν από τη χθεσινή ακρόαση των αρμόδιων υπουργών και της διοίκησης Υπερταμείου και ΕΛΤΑ στη Βουλή. Πρώτον, η μερική αναδίπλωση της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά το κλείσιμο των 204 καταστημάτων, που είχε αναγγελθεί τον περασμένο Οκτώβριο, δεύτερον, η δέσμευση της κυβέρνησης για πανελλαδική παρουσία των ΕΛΤΑ και τη συνέχιση του ρόλο τους ως παρόχου καθολικής υπηρεσίας.
Επίσης, η κυβέρνηση διέλυσε τα διάφορα σενάρια ενίσχυσης των ΕΛΤΑ, που είχαν κυκλοφορήσει τις πρώτες μέρες που την έφερναν να βάζει το χέρι στην τσέπη. Όπως ανέφερε χθες ο αρμόδιος υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης, τα σενάρια περί κρατικής ενίσχυσης των ΕΛΤΑ, είτε με τη μορφή άμεσης επιδότησης είτε έμμεσης επιδότησης, π.χ. με τη συνεργασία των ΚΕΠ ή άλλων κρατικών φορέων, δεν μπορούν να προχωρήσουν.
«Από τη στιγμή στην οποία τα ΕΛΤΑ λειτουργούν σε μια ιδιωτική αγορά, διέπονται από κριτήρια ιδιώτη. Άρα δεν μπορεί, να το πω απλά», είπε ο κ. Πιερρακάκης, «να έρθει το ελληνικό κράτος και να υπογράψει μία χρηματοδότηση στα Ελληνικά Ταχυδρομεία έτσι απλά».
Μάλιστα, όπως ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, η υπόθεση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρεία που έγινε το 2021 δεν έχει ακόμη κλείσει για την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Όπως ανέφερε, αυτή η «έξτρα χρηματοδότηση» διέπονταν από «το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή» και αυτό είναι κάτι που δεν έχει κριθεί στις Βρυξέλλες και ότι κρίνεται στο επόμενο διάστημα.
Σημειώνεται ότι το «κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή» εξετάζει εάν η συμπεριφορά του κράτους ήταν αντίστοιχη με τη συμπεριφορά ενός ορθολογικού ιδιώτη επενδυτή που δρα σε κανονικές συνθήκες αγοράς. Με άλλα λόγια, η Κομισιόν θα εξετάσει αν η ενέργεια αυτή του Ελληνικού Δημοσίου να ενισχύσει με 100 εκατ. ευρώ θα πραγματοποιούνταν υπό τους ίδιους όρους και συνθήκες από έναν ιδιώτη που έχει στόχο το κέρδος και την οικονομική απόδοση.
Αντίθετα, αν η πράξη προσδίδει απλά οικονομικό πλεονέκτημα στον οργανισμό και δεν θα γινόταν υπό κανονικές εμπορικές συνθήκες (από έναν ιδιώτη επενδυτή), τότε η αύξηση του μ.κ. στα ΕΛΤΑ θα θεωρηθεί κρατική ενίσχυση και οι λήπτες θα πρέπει να την επιστρέψουν. Μια τέτοια απόφαση φυσικά θα σήμαινε λουκέτο στα ΕΛΤΑ.
Η αναδίπλωση της κυβέρνησης
Όσον αφορά το σχέδιο κλεισίματος των 204 καταστημάτων, η κυβέρνηση, όπως έγραψε και στο παρελθόν το powergame.gr, έχει ήδη αναθεωρήσει. Όχι ότι υπάρχουν πολλές επιλογές, αλλά φαίνεται ότι το μεγάλο πολιτικό κόστος και η στρατηγική επιλογής της κυβέρνησης να μην απεμπολήσει τον ρόλο των ΕΛΤΑ ως παρόχου καθολικής υπηρεσίας στον εγχώριο ταχυδρομικό τομέα, την έχουν οδηγήσει σε αναδίπλωση.
Μάλιστα, στη χθεσινή ακρόαση στη Βουλή η κυβέρνηση και το Υπερταμείο έκαναν λόγο για λάθος χειρισμούς. Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, έκανε λόγο για «άγαρμπο μετασχηματισμό» των ΕΛΤΑ, που προκάλεσε τεράστιες ανησυχίες στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες θεώρησαν ότι θα μείνουν χωρίς ταχυδρομική ή άλλη εξυπηρέτηση.
Στο ίδιο μήκος κύματος αυτοκριτικής κινήθηκε και ο επικεφαλής του Υπερταμείου, Γιάννης Παπαχρήστου, που αναγνώρισε ευθύνες, οι οποίες ωστόσο αναλήφθηκαν εμπράκτως με την παραίτηση Σκλήκα. «Υπήρξαν αδυναμίες και ελλείψεις στη συνεννόηση, τη διαβούλευση, την ενημέρωση και σε κάποιες -επιμέρους- παραμέτρους του σχεδιασμού», είπε ο κ. Παπαχρήστου, προσθέτοντας ότι «δεν ήταν επαρκώς ενήμερες οι τοπικές κοινωνίες για τις αλλαγές», ενώ επιπλέον «δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν και οι τοπικές ιδιαιτερότητες».
Όπως και να έχει η κατάσταση, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην ακρόαση της Βουλής, πλέον αναφερόμαστε σε μετασχηματισμό 158 καταστημάτων, με 17 από αυτά να παραμένουν ως έχουν. Ο μετασχηματισμός αυτός θα περιλάβει είτε παρουσία ταχυδρόμου είτε shop-in-shop σε ιδιωτικά καταστήματα (mini-market, βιβλιοπωλεία κ.λπ.) ή όποιο άλλο σημείο παρουσίας των ΕΛΤΑ, που θα δημιουργηθεί με εμπορικούς όρους.
Βεβαίως, υπάρχει και ένας σημαντικός αριθμός καταστημάτων από τα 204 αρχικά, που βρίσκονται στα μεγάλα αστικά κέντρα, και τα οποία πλέον έχουν κλείσει. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο κ. Πιερρακάκης έκανε λόγο για μετασχηματισμό 158 καταστημάτων και όχι για 204.
Πάροχος καθολικής υπηρεσίας
Όσον αφορά την παροχή καθολικής υπηρεσίας, η κυβέρνηση δεν απεμπολεί την παρεχόμενη από τα ΕΛΤΑ υπηρεσία, όπως φυσικά και την (δημόσια) αποζημίωση που προβλέπεται για τον σκοπό αυτόν. Τη διαβεβαίωση αυτήν έδωσε τόσο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, κ. Πιερρακάκης, όσο και ο διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου, Γιάννης Παπαχρήστου.
Ο πρώτος από τους δύο είπε ότι «η κυβέρνηση εγγυάται την πανελλαδική παρουσία των ΕΛΤΑ», ενώ ο δεύτερος σημείωσε ότι η θέση του Υπερταμείου είναι ξεκάθαρη και εστιάζεται στο «κανένας πολίτης, καμία περιοχή χωρίς κάλυψη». Παρόμοια θέση διατύπωσε και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, αναφέροντας εμφατικά ότι δεν θα μείνει καμία περιοχή της χώρας χωρίς ταχυδρομική κάλυψη.
Σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, το κόστος της καθολικής υπηρεσίας, παρ’ όλο που έχει μειωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, καταβάλλεται και μάλιστα μέχρι σήμερα οι πληρωμές είναι στην ώρα τους και συντομεύουν. Μάλιστα, φέτος, για πρώτη φορά μετά το 2013, η προκαταβολή του κόστους παροχής της καθολικής υπηρεσίας καταβλήθηκε μέσα στην ίδια χρονιά.
Συγκεκριμένα, πριν από λίγες ημέρες (04.12.2025) καταβλήθηκε η προκαταβολή του 2025 και σύμφωνα με τον κ. Παπαστεργίου δεν χρωστά η κυβέρνηση λεφτά για την παροχή της καθολικής υπηρεσίας. Στο παρελθόν αυτές οι προκαταβολές καταβάλλονταν ακόμη και δύο χρόνια μετά το έτος αναφοράς.
