Παρά την οικονομική κρίση που μαστίζει με αυξανόμενη ένταση τον τελευταίο καιρό την Τουρκία, ο παραδοσιακά καλύτερος πελάτης του ελληνικού βαμβακιού υπολογίζεται ότι θα απορροφήσει φέτος το 75% της ελληνικής παραγωγής, ήτοι τις 200 από τις περίπου 270 χιλιάδες τόνους εκκοκκισμένου βαμβακιού που θα παραχθούν τη φετινή σεζόν στην Ελλάδα.
Παράγοντες της αγοράς βάμβακος, χωρίς να παραβλέπουν τους κλυδωνισμούς από την κρίση στη γειτονική χώρα, θεωρούν ότι αυτοί θα είναι πρόσκαιροι και τελικά θα έχουν μικρότερη επίπτωση στις τουρκικές κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις απ’ ότι είχαν κατά την προηγούμενη κρίση. Τότε ωφελήθηκαν οι επιχειρήσεις εκείνες που είχαν εξαγωγικό προσανατολισμό και, αντίθετα, πιέστηκαν έντονα εκείνες που διέθεταν τα προϊόντα τους μόνο στην εσωτερική αγορά, με αποτέλεσμα να καταγραφούν φαινόμενα άνευ ορίων ανταγωνισμού στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να διατηρήσουν ή να κερδίσουν μερίδια.
Πλέον, οι τουρκικές κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις, σχεδόν στο σύνολό τους, έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό, οπότε μπορεί βραχυπρόθεσμα να αντιμετωπίσουν προβλήματα χρηματοδότησης στην προμήθεια της πρώτης ύλης (εκκοκκισμένου βαμβακιού), μεσοπρόθεσμα όμως ωφελούνται από τη μεγάλη υποτίμηση της λίρας, η οποία λειτουργεί ενισχυτικά για τις τουρκικές εξαγωγές καθώς τα προϊόντα της γειτονικής χώρας γίνονται φθηνότερα στις διεθνείς αγορές. Η κυρίαρχη εκτίμηση σήμερα είναι ότι το όφελος που θα έχουν από την τιμή του τελικού προϊόντος (ρούχων) θα είναι μεγαλύτερο από την επιβάρυνση στην τιμή της πρώτης ύλης.
Όφελος από εξασθένηση ευρώ και φθηνά μεταφορικά
Με τις εκτιμώμενες εξαγωγές των 200 χιλιάδων τόνων, η Ελλάδα αναμένεται να καλύψει περίπου το 25% της τουρκικής αγοράς και να καταταχθεί στην τρίτη θέση, πίσω από τις ΗΠΑ που είναι παραδοσιακά η πρώτη χώρα σε εξαγωγές βάμβακος στην Τουρκία και τη Βραζιλία που έρχεται δεύτερη. Η Τουρκία προμηθεύεται βαμβάκι επίσης από χώρες της Αφρικής, τη Συρία καθώς και τις τουρκόφωνες χώρες στην περιοχή της Υπερκαυκασίας – Κεντρικής Ασίας, το Τουρκμενιστάν και το Αζερμπαϊτζάν.
Εν μέσω της μεγάλης αύξησης στην τιμή του προϊόντος, όπως γενικότερα των περισσότερων αγροτικών προϊόντων, των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και των έντονων διακυμάνσεων στις αγορές συναλλάγματος, το ελληνικό βαμβάκι έχει μεγάλα πλεονεκτήματα:
-το πολύ χαμηλό μεταφορικό κόστος (με την εκτίναξη των ναύλων, η μεταφορά του από την Ελλάδα στην Τουρκία καθίσταται φέτος ακόμη πιο συμφέρουσα),
-την εξασθένηση του ευρώ έναντι του δολαρίου (οι αγοραπωλησίες βάμβακος γίνονται σε δολάρια).
Από την άλλη πλευρά, ενώ η ποιότητα του βαμβακιού που συγκομίστηκε στις αρχές της εκκοκκιστικής περιόδου ήταν πολύ υψηλή, οι βροχές που ακολούθησαν επηρέασαν αρνητικά την ποιότητα του λεγόμενου «μεταβροχικού» βάμβακος.
Στρατηγικής σημασίας αγορά η Τουρκία για το ελληνικό βαμβάκι
Η Τουρκία παραμένει στρατηγικής σημασίας αγορά για το ελληνικό βαμβάκι. Στο παρελθόν μάλιστα είχε φθάσει στο σημείο να απορροφά σχεδόν στο σύνολό του το ελληνικό προϊόν. Τα τελευταία χρόνια οι εκκοκκιστικές επιχειρήσεις προσπαθούν να διεισδύσουν και σε άλλες αγορές δίνοντας έμφαση σ’ αυτές της Ασίας όπου βεβαίως ο ανταγωνισμός είναι εντονότερος. Φέτος το κόστος των ναύλων δυσχεραίνει σημαντικά αυτή την προσπάθεια.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του γραφείου ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, οι εξαγωγές βαμβακιού στην Τουρκία ανήλθαν το 2020 στα 193,3 εκατ. ευρώ από 256,2 εκατ. ευρώ το 2019 και 95,7 εκατ. ευρώ (οι διαφορές οφείλονται τόσο στη διαφορά ποσοτήτων όσο και κυρίως στην τιμή του προϊόντος).
